ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΜΑΝ∆ΡΑΒΕΛΗ
Κάτι παραπάνω από 12 µήνες αποµένουν για την ολοκλήρωση της υλοποίησης του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαµψης και Ανθεκτικότητας (ΕΣΑΑ) «Ελλάδα 2.0» και η κατάσταση είναι «ηλεκτρισµένη» στο υπουργείο Εθνικής Οικονοµίας. Τα ορόσηµα (επενδύσεις και µεταρρυθµίσεις) που αποµένουν για υλοποίηση είναι διπλάσια από εκείνα που έχουν υλοποιηθεί στα τελευταία τέσσερα χρόνια που τρέχει το Σχέδιο «Ελλάδα 2.0».
Η ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Οικονοµίας καθησυχάζει ότι δεν θα χαθεί ευρώ από το εθνικό Ταµείο Ανάκαµψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), αλλά οι προκλήσεις είναι µπροστά. Υπενθυµίζεται ότι το ΕΣΑΑ «Ελλάδα 2.0» περιέλαβε 373 ορόσηµα, εκ των οποίων τα 209 είναι επενδύσεις και τα 164 είναι µεταρρυθµίσεις. Μέχρι σήµερα έχουν ικανοποιηθεί 139 ορόσηµα και µένουν να υλοποιηθούν τα 234.
Πρόκειται για στόχο ιδιαίτερα δύσκολο, µε δεδοµένο ότι αποµένουν περίπου 12 µήνες υλοποίησης. Η κρισιµότητα της κατάστασης φαίνεται και από το ότι η Ελλάδα κατά την τελευταία αναθεώρηση του Σχεδίου «Ελλάδα 2.0» κατήργησε ή/και τροποποίησε 108 ορόσηµα του ΕΣΑΑ «Ελλάδα 2.0». ∆ηλαδή κατήργησε/τροποποίησε το 46% των οροσήµων που αποµένουν για υλοποίηση.
Επίσης, µέχρι σήµερα, στα τέσσερα χρόνια υλοποίησης του εθνικού ΤΑΑ, υπέβαλε 11 αιτήµατα πληρωµών και µέ νει να υποβληθούν στους επόµενους 13 µήνες επιπλέον 7 αιτήµατα πληρωµών (σύνολο 18 αιτήµατα, εκ των οποίων 9 στο σκέλος των επιδοτήσεων και άλλα τόσα στο σκέλος των δανείων). Σηµειώνεται ότι το 9ο αίτηµα πληρωµών (5ο αίτηµα στο σκέλος των επιδοτήσεων) εκτελέστηκε σχεδόν ένα χρόνο µετά τον αρχικό σχεδιασµό, ενώ το 10ο αίτηµα πληρωµών (5ο αίτηµα στο σκέλος των δανείων) ήταν ηµιτελές.
Αγωνία για τους πόρους
Από την άλλη πλευρά γίνεται εµφανής η αγωνία της Ελλάδας να διοχετεύσει τους πόρους του εθνικού ΤΑΑ σε προµήθειες εξοπλισµού και υπηρεσιών π.χ. διαδραστικών πινάκων, ηλεκτρικών λεωφορείων, vouchers Υγείας, καταρτίσεων ανέργων κ.λπ. Αντίθετα, βγαίνουν από το Ταµείο Ανάκαµψης έργα κρίσιµα για τη λειτουργία του κράτους και της παροχής υπηρεσιών προς τους πολίτες, όπως είναι το σύστηµα ψηφιακής απονοµής συντάξεων «Ατλας» και το σύστηµα παρακολούθησης της εργασίας/ανεργίας «Αριάδνη».
Θεωρητικά τα έργα θα χρηµατοδοτηθούν από άλλα εργαλεία, είτε του ΕΣΠΑ είτε από εθνικούς πόρους. Επίσης, µια σειρά έργων παίρνουν συνεχείς παρατάσεις, όπως είναι το σύστηµα ∆ιαλειτουργικότητας και ανάπτυξης νέων υπηρεσιών ∆ιαδικτύου (Μέτρο 108), το οποίο ενώ αρχικά ήταν να παραδοθεί στο τέλος 2024, τώρα η παράδοσή του µετατέθηκε για το τέλος 2025.
Το ίδιο σχεδόν συνέβη και µε το σύστηµα CRM-Gov, που θα διαχειρίζεται τις σχέσεις του ∆ηµοσίου µε τους πολίτες. Επίσης, δεν επιτεύχθηκε το µέτρο 94 και το οποίο αφαιρέθηκε από το ΕΣΑΑ, που ήθελε το 30% των ψηφιοποιήσεων των αρχείων του κράτους, των πολεοδοµιών, των υποθηκοφυλακείων, των δικαστηρίων κ.λπ. να υλοποιείται έως το τέλος του 2024. Παραµένει, ωστόσο, ο στόχος της ολοκλήρωσης του 90% των ψηφιοποιήσεων αρχείων µέχρι το τέλος της χρονιάς που διανύουµε.
Αλλα έργα µικραίνουν σηµαντικά, όπως είναι το έργο Smart Readiness, ένα έργο που θα προετοίµαζε κτίρια της χώρας για την υποδοχή οπτικών ινών. Το έργο παρουσίασε χαµηλή ζήτηση, όπως χαµηλή ήταν η ζήτηση για τα ηλεκτρικά ταξί. Επίσης, µηδενική ζήτηση είχε η ενεργειακή αναβάθµιση των 210 κτιρίων του δηµόσιου τοµέα και ο εκσυγχρονισµός 100.000 σηµείων οδοφωτισµού. Ο αρχικός στόχος αναθεωρήθηκε το 2023 σε 150 κτίρια και στην τελευταία αναθεώρηση (Ιούλιος 2025) το µέτρο αποσύρθηκε εντελώς. Ουσιαστικά το ελληνικό κράτος απέτυχε να θωρακίσει ενεργειακά την ακίνητη περιουσία του.
Μέχρι τον Αύγουστο του 2026
Είναι δεκάδες, αν όχι εκατοντάδες τα ορόσηµα που αποµένουν να ικανοποιηθούν µέχρι τον Αύγουστο του 2026. Είναι σίγουρο ότι πολλά από αυτά δεν θα υλοποιηθούν ή θα αλλάξει η στόχευσή τους, έτσι ώστε να χωρέσουν στο περιθώριο υλοποίησης του ΕΣΑΑ «Ελλάδα 2.0» που αποµένει.
Τα επόµενα βήµατα στους 12 µήνες που ακολουθούν είναι η κυβέρνηση να εισπράξει το 6ο αίτηµα πληρωµών στο σκέλος των επιδοτήσεων, ύψους 2,1 δισ. ευρώ. Αν συµβεί αυτό, η Κοµισιόν θ’ αποδεχθεί την υλοποίηση επιπλέον 39 οροσήµων (επενδύσεων και µεταρρυθµίσεων) και θ’ αποµένουν στους 9 έως 10 µήνες του ΕΣΑΑ «Ελλάδα 2.0» η υλοποίηση περίπου 200 οροσήµων.
Είναι προφανές ότι η χώρα επέλεξε ένα οπισθοβαρές ΕΣΑΑ όσον αφορά την υλοποίηση των στόχων του προγράµµατος. Επειτα από αυτό η χώρα θα πρέπει να υποβάλει επιπλέον επτά αιτήµατα πληρωµών, συνολικού ύψους 15 δισ. ευρώ. Τα τρία από τα επτά αιτήµατα πληρωµών αφορούν το σκέλος των επιδοτή σεων και υπόλοιπα τέσσερα το σκέλος των δανείων.
Εφημερίδα «Κυριακάτικη Απογευματινή»
