Υπερδεκαπλάσια αύξηση των δηλωμένων υπερωριών, αλλά και έντονη καταγεγραμμένη παραβατικότητα των επιχειρήσεων που καλούνται να εφαρμόσουν την ψηφιακή κάρτα εργασίας, καταγράφεται το τελευταίο τετράμηνο, γεγονός που υποδηλώνει την κρυφή παραβατικότητα, ενώ κατατάσσει τους εργαζόμενους της χώρας πρώτους ανάμεσα στα κράτη-μέλη της ΕΕ στις νόμιμες ώρες απασχόλησης, αλλά και στις (απλήρωτες μέχρι πρότινος) υπερωρίες, όπως έδειξαν τα στοιχεία της Eurostat.
Οι δύο όψεις
Πρόκειται για τις δύο όψεις της αγοράς εργασίας, οι οποίες «αποκαλύπτονται» με την υποχρεωτική πλέον χρήση της ψηφιακής κάρτας εργασίας και την καταγραφή του πραγματικού ωραρίου των εργαζομένων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά τον μήνα Μάρτιο οι υπερωρίες που δηλώθηκαν, αυξήθηκαν κατά 637% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2024, τον Απρίλιο κατά 1.105% και τον Μάιο κατά 1.055%!
Σημειώνεται ότι ο Μάρτιος είναι ο πρώτος μήνας υποχρεωτικής εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας στον τουρισμό και οι υπερωρίες που δηλώθηκαν έφθασαν τις 9.453 ώρες, έναντι μόλις 1.281 ωρών τον αντίστοιχο μήνα του 2024. Αυτό σημαίνει ότι οι υπερωρίες αυτές γίνονταν και τα προηγούμενα χρόνια και -απλώς- δεν δηλώνονταν.
Κατά τον μήνα Μάιο ο τουρισμός καταγράφεται ως ο κλάδος με τις περισσότερες καταγεγραμμένες υπερωρίες μετά τη βιομηχανία. Έως τον Απρίλιο του 2025, ο τουρισμός βρισκόταν πίσω από τη βιομηχανία, το λιανεμπόριο και την εστίαση.
Ιδιαίτερα σημαντική είναι η αύξηση και στους υπόλοιπους τομείς απασχόλησης, που εντάχθηκαν στην Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας κατά το διάστημα Ιουλίου του 2024-Μαρτίου του 2025. Συγκριτικά με τον Μάιο του 2024, τον Μάιο του 2025 καταγράφηκε αύξηση 129% στις δηλωθείσες υπερωρίες στην εστίαση, αύξηση 92% στο λιανεμπόριο, 85% στη βιομηχανία.
Συνολικά, τον Μάιο του 2025, το πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» καταγράφει αύξηση των υπερωριών σε όλους τους κλάδους εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας εργασίας κατά 92%. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει τη χρησιμότητα του μέτρου στη μάχη κατά της αδήλωτης ή της υποδηλωμένης εργασίας, καθώς χιλιάδες ώρες υπερωριακής απασχόλησης δηλώνονται και κυρίως πληρώνονται στους εργαζόμενους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του συστήματος «Εργάνη», οι υπερωρίες στους κλάδους εφαρμογής της αυξήθηκαν αθροιστικά κατά 815.509 ώρες σε σχέση με τα έτη πριν από την εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας. Ενδεικτικά, οι καταγεγραμμένες υπερωρίες αυξήθηκαν:
– Στα σουπερμάρκετ κατά 60% (216.731 ώρες το 2024, έναντι 135.466 το 2021).
– Στις τράπεζες κατά 38,3% (82.236 ώρες το 2024, έναντι 59.470 το 2021).
– Στις εταιρείες security κατά 27,8% (454.547 ώρες το 2024, έναντι 355.584 ώρες το 2022).
– Στη βιομηχανία κατά 34,3% (2.019.082 ώρες το 2024, έναντι 1.503.813 το 2023).
– Στο λιανεμπόριο 28,1% (474.999 ώρες το 2024, έναντι 370.883 το 2023).
Επιθεώρηση εργασίας
Η άλλη πλευρά του νομίσματος αφορά τη σωρεία των παραβάσεων που καταγράφονται πλέον λόγω της εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας εργασίας. Παρά το γεγονός αυξήθηκαν κατακόρυφα οι δηλώσεις των υπερωριών, οι έλεγχοι της επιθεώρησης εργασίας -κατά τον μήνα Απρίλιο- έδειξαν έντονη παραβατικότητα των επιχειρήσεων όσον αφορά τη χρήση της ψηφιακής κάρτας εργασίας, καθώς σχεδόν 6 στις 10 παραβάσεις (57,6%) σχετίζονται με το ωράριο απασχόλησης.
Συνολικά, από τις επιχειρήσεις που ελέγχθηκαν, η παραβατικότητα τον Απρίλιο ήταν της τάξης του 21,7%, όσο άλλωστε και σωρευτικά το διάστημα Ιανουάριος-Απρίλιος 2025 (22,29%). Η χρήση της ψηφιακής κάρτας εργασίας δε, παραμένει σταθερά στη δεύτερη θέση των παραβάσεων που αφορούν τις εργασιακές σχέσεις. Συνολικά, μέσα σε τέσσερις μήνες η ανεξάρτητη αρχή (επιθεώρηση εργασίας) διενέργησε 24.158 ελέγχους και επέβαλε πρόστιμα ύψους 13,9 εκατ. ευρώ, ενώ μόνο τον Απρίλιο πραγματοποιήθηκαν 5.825 έλεγχοι κι επιβλήθηκαν πρόστιμα 3,2 εκατ. ευρώ.
Να σημειωθεί ότι ον Μάρτιο η χρήση της Ψηφιακής Κάρτας επεκτάθηκε σε τουρισμό και εστίαση. Έτσι, μαζί με τις τράπεζες, τα σουπερμάρκετ, τις ασφαλιστικές εταιρείες, τις ΔΕΚΟ μεταφορών, τις εταιρείες security, τη βιομηχανία και το εμπόριο, καλύπτονται από την ψηφιακή κάρτα -πλέον των 1.500.000 εργαζομένων σε περισσότερες από 150.000 επιχειρήσεις.
Κυβερνητικές παρεμβάσεις
Η υπερεργασία έχει υποχωρήσει κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, χάρη σε συγκεκριμένες κυβερνητικές παρεμβάσεις των τελευταίων ετών, όπως επισημαίνει το υπουργείο Εργασίας και αυτό εξαιτίας:
• Της αύξησης των ελέγχων της Επιθεώρησης Εργασίας για την τήρηση της ασφαλιστικής νομοθεσίας. Ενδεικτικά αναφέρεται πως το 2024 διενεργήθηκαν 79.207 έλεγχοι, επιβλήθηκαν 18.264 κυρώσεις και εισπράχθηκαν 49,5 εκατ. ευρώ πρόστιμα (αύξηση 7,6%, 13,8% και 11,4% αντίστοιχα σε σχέση με το 2023). Ενδεικτικά, το 2018 (προ κυβερνήσεων ΝΔ) είχαμε 54.294 ελέγχους με 8.473 πρόστιμα, ύψους 33,7 εκατ. ευρώ.
• Το ποσοστό μισθωτών πλήρους απασχόλησης το 2024 ανήλθε στο 76,41% έναντι 69,2% το 2019, δηλαδή περισσότεροι από τρεις στους τέσσερις μισθωτούς εργάζονται σήμερα σε καθεστώς πλήρους απασχόλησης.
• Συνολικά, το ποσοστό μισθωτών πλήρους απασχόλησης το 2024 αυξήθηκε κατά 7,21 ποσοστιαίες μονάδες από το 2019. Το 2024 οι Έλληνες μισθωτοί δούλεψαν κατά μέσο όρο 38 ώρες, κατατάσσοντας τη χώρα στην 7η υψηλότερη θέση μεταξύ των χωρών της ΕΕ, έναντι 38,1 ωρών το 2023.
Εφημερίδα Απογευματινή
