ΤΗΣ ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΩΣΤΑ∆ΗΜΑ
Η αγορά της λιανικής ρεύµατος έδωσε το στίγµα της για τα νέα «κόκκινα» τιµολόγια, τα αποκαλούµενα και «ευέλικτα». Μετά την ολοκλήρωση της συµπληρωµατικής διαβούλευσης της 1ης Σεπτεµβρίου, οι πάροχοι εµφανίζονται θετικοί, µε ένα µήνυµα που συνοψίζεται σε τρεις λέξεις: «Ναι, υπό όρους». Στηρίζουν τη νέα κατηγορία προϊόντων που αποσυνδέεται από τη χονδρεµπορική αγορά, ζητούν όµως καθαρούς κανόνες για το πώς θα σχεδιαστούν, πώς θα εφαρµόζονται οι ρήτρες, τι θα γίνει µε τη σήµανση, πώς θα συνδυαστούν µε έξυπνους µετρητές και τι ισχύει για τις εκπτώσεις.
Για να γίνει κατανοητό το νέο πλαίσιο, αξίζει να δούµε τι είναι αυτά τα «κόκκινα» ή αλλιώς «ευέλικτα» τιµολόγια. Πρόκειται για συµβόλαια προµήθειας ρεύµατος που δεν ακολουθούν τις διακυµάνσεις της χονδρεµπορικής αγοράς, αλλά προσφέρουν σταθερή χρέωση µε ένα στοιχείο ευελιξίας γνωστό από την αρχή. Σήµερα, το στοιχείο αυτό είναι η κατανάλωση σε κλιµακωτές ζώνες, ώστε η τελική τιµή να προσαρµόζεται στο προφίλ χρήσης του πελάτη και όχι στην πορεία του Χρηµατιστηρίου Ενέργειας. Οι συµβάσεις έχουν ελάχιστη διάρκεια ενός έτους και δεν µπορούν να αλλάξουν µονοµερώς, ενώ ενδέχεται να περιλαµβάνουν ρήτρα πρόωρης αποχώρησης µε προκαθορισµένο τρόπο υπολογισµού. Οπως έχει εξηγήσει η Ρυθµιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), τα «ευέλικτα» θυµίζουν ένα «υβριδικό µπλε»: προσφέρουν σταθερότητα, αλλά και έναν ελεγχόµενο βαθµό ευελιξίας στη δοµή τιµολόγησης.
Η πρώτη θέση
Σε αυτό το πλαίσιο, οι πάροχοι ενέργειας καταθέτουν την πρώτη τους θέση. Η ΗΡΩΝ, η NRG, το Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας και η Volton χαρακτήρισαν το µέτρο «σκόπιµο και αναγκαίο», χαιρετίζοντας την προσθήκη µιας κατηγορίας που δεν συνδέεται µε τη χονδρεµπορική και θα ενισχύσει περαιτέρω τον ανταγωνισµό. Στο ίδιο µήκος κύµατος και η ∆ΕΗ, η οποία στηρίζει την εισαγωγή των «ευέλικτων» τιµολογίων, ζητώντας όµως δυνατότητα συνδυασµού πολλαπλών στοιχείων στη χρέωση και σαφείς κανόνες για την ενηµέρωση και τη µετάπτωση των πελατών µετά τη λήξη συµβολαίων. Θετικά στέκεται και η ΖΕΝΙΘ, επισηµαίνοντας ότι η ρήτρα πρόωρης αποχώρησης βοηθά στη διαχείριση κόστους κινδύνου και οι εκπτώσεις ενισχύουν τη διαφάνεια. Παράλληλα, ζητά η ρήτρα να είναι απλή και προβλέψιµη.
Η επόµενη συζήτηση ανοίγει γύρω από τον βαθµό ευελιξίας που πρέπει να έχουν τα νέα τιµολόγια. Οι προµηθευτές δεν θέλουν να περιοριστούν σε ένα µόνο στοιχείο, αλλά να έχουν τη δυνατότητα να συνδυάζουν κλίµακες κατανάλωσης, εποχικότητα ή διαφορετικές περιόδους αναφοράς. Η ΕΛΙΝΟΙΛ δίνει µάλιστα συγκεκριµένα παραδείγµατα, από βαθµίδες κατανάλωσης µέχρι χειµερινές και θερινές φάσεις, υπογραµµίζοντας ότι η αγορά διαθέτει τα τεχνικά εργαλεία για περισσότερες σχεδιαστικές επιλογές.
Ενστάσεις
Στο επίκεντρο των ενστάσεων µπαίνει και το θέµα της µονοµερούς τροποποίησης. Οι πάροχοι ζητούν να επιτρέπεται µόνο εφόσον δεν υπάρχει ρήτρα πρόωρης αποχώρησης και πάντα µε ενηµέρωση δύο µήνες νωρίτερα και µε ελάχιστη παρέλευση έξι µηνών από την υπογραφή της σύµβασης. Η ΖΕΝΙΘ προσθέτει ότι πρέπει να λυθούν οι ασυνέπειες που παρατηρούνται µε την αυτόµατη µεταφορά πελατών, όπου σε νέα συµβόλαια επιτρέπεται ρήτρα, αλλά στη µεταφορά απαγορεύεται, δηµιουργώντας σύγχυση.
Ακόµη ένα σηµείο που συζητείται έντονα είναι το χρώµα της σήµανσης. Το «κόκκινο» προκαλεί αντιδράσεις, καθώς παραπέµπει σε «κίνδυνο» και µπορεί να αποθαρρύνει τους καταναλωτές. Πάροχοι, όπως η Volton, η NRG και η ΗΡΩΝ, προτείνουν γαλάζιο, µοβ ή ροζ, ενώ η ∆ΕΗ ζητά πιο ουδέτερη ή θετική απόχρωση, ώστε να µην υπάρχουν αρνητικοί συνειρµοί. Η ΖΕΝΙΘ υπενθυµίζει πως πρέπει να αποσαφηνιστεί έγκαιρα τι θα ισχύσει και µε την πράσινη σήµανση από το 2026, ώστε να αποφευχθούν αλληλεπικαλύψεις.
Στο µέτωπο των έξυπνων µετρητών, η αγορά τονίζει ότι δεν πρέπει να υπάρχουν αποκλεισµοί. Ο στόχος είναι να υπάρχει πραγµατική ελευθερία επιλογής και όχι τεχνητή κατεύθυνση των πελατών µόνο προς τα δυναµικά προϊόντα. Εξίσου σηµαντικό για τους παρόχους είναι το κοµµάτι των εκπτώσεων και των προωθητικών ενεργειών. Η ΕΛΙΝΟΙΛ, για παράδειγµα, στέκεται ειδικά στις εκπτώσεις συνέπειας, ζητώντας να εµφανίζονται σε όλους τους λογαριασµούς, ακόµη και στον τελικό διορθωτικό, ενώ εισηγείται και πλαφόν όταν τα ποσοστά ξεπερνούν το 50%.
Μετάβαση
Σηµαντικές είναι και οι παρεµβάσεις για τη µετάβαση µετά τη λήξη ενός συµβολαίου. Η ∆ΕΗ προτείνει να διευκρινίζεται εξαρχής σε ποιο καθεστώς θα υπαχθεί ο πελάτης όταν λήξει το προϊόν, ενώ πριν από τη λήξη να ενηµερώνεται εγκαίρως µέσω email, SMS ή Viber για τις επιλογές που έχει. Η ΕΛΙΝΟΙΛ ζητά καθαρούς κανόνες διάρκειας, µε ελάχιστη σύµβαση 12 µηνών και ρήτρα αποχώρησης αναλογική και φθίνουσα. Παράλληλα, υπενθυµίζει ότι οι ρυθµιζόµενες χρεώσεις δεν πρέπει να εµφανίζονται ως µέρος της προµήθειας.
Τέλος, δεν λείπουν οι φωνές που ζητούν µεταβατική περίοδο τουλάχιστον έξι µηνών ώστε να προσαρµοστούν τα εµπορικά συστήµατα και να αποφευχθούν αναταράξεις για καταναλωτές και προµηθευτές. Οι Volton, NRG, Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας, ΗΡΩΝ Ενεργειακή τονίζουν πως η τελική απόφαση της ΡΑΑΕΥ πρέπει να λάβει υπόψη όλα τα χαρακτηριστικά των κατηγοριών, αναπροσαρµόζοντας όπου χρειάζεται. Η εικόνα που προκύπτει είναι καθαρή: η αγορά ανάβει το πράσινο φως στα «ευέλικτα» τιµολόγια, αλλά ζητά κανόνες που θα τα κάνουν λειτουργικά και δίκαια.
Εφημερίδα «Κυριακάτικη Απογευματινή»
