Η στέγη έχει µετατραπεί στον πιο αµείλικτο δείκτη κοινωνικής ανισότητας στην Ευρώπη. Στην Αθήνα, το ενοίκιο για ένα διαµέρισµα ενός υπνοδωµατίου στο κέντρο φτάνει τα 595 ευρώ, ενώ µε τρία υπνοδωµάτια ξεπερνά τα 800 ευρώ. Με δεδοµένο ότι ο µέσος καθαρός µισθός στην Ελλάδα είναι µόλις 1.044 ευρώ, οι ενοικιαστές δαπανούν κατά µέσον όρο το 35,2% του καθαρού εισοδήµατός τους για στέγη, ενώ στις ευάλωτες οµάδες το ποσοστό ξεπερνά το 60%. Αντίστοιχα, ο µέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ενωση είναι στο 19,7%. Βέβαια, παρά τη ραγδαία άνοδο των ενοικίων τα τελευταία δύο χρόνια, στη χώρα µας δεν έχουν ακόµη φτάσει στο ιστορικό υψηλό τους.
Η Ελλάδα παραµένει, σύµφωνα µε τη Eurostat, η µοναδική χώρα της Ενωσης όπου οι τιµές εξακολουθούν να βρίσκονται χαµηλότερα από το 2010. Μέχρι
και το πρώτο τρίµηνο του 2025, οι τιµές ενοικίων ήταν περίπου 11% κάτω σε σχέση µε τα επίπεδα εκείνης της περιόδου, την ώρα που σε άλλες χώρες, όπως
η Λιθουανία και η Εσθονία, οι αυξήσεις από το 2010 ξεπερνούν το 180% και το 220% αντίστοιχα. Η εικόνα αυτή εξηγείται από τη δεκαετή ύφεση και την πτώση της αγοράς που οδήγησε τα ενοίκια σε ιστορικά χαµηλά µεταξύ 2010 και 2020, αλλά και από την εκρηκτική άνοδο της περιόδου 2023-2025, η οποία, αν και σφοδρή, δεν έχει ακόµη καλύψει πλήρως τις απώλειες της προηγούµενης δεκαετίας. Ετσι, η σηµερινή κρίση καθίσταται διπλά επικίνδυνη, καθώς από τη µία πλευρά όσοι καλούνται να πληρώσουν ενοίκια που αυξάνονται µε πρωτοφανείς ρυθµούς βρίσκονται σε ασφυκτική πίεση, ενώ από την άλλη το πραγµατικό ιστορικό υψηλό δεν είναι πίσω, αλλά µπροστά και ενδέχεται να εµφανιστεί σύντοµα.
Ανισότητες µε Ευρώπη
Οι συγκρίσεις µε τους µισθούς της Ευρώπης αναδεικνύουν τις ανισότητες. Σε ονοµαστικούς όρους, ο µέσος ακαθάριστος µισθός στην Ελλάδα το 2023 διαµορφώθηκε γύρω στα 1.400 ευρώ, όταν ο µέσος όρος της Ε.Ε. ήταν 3.155. Στη Γερµανία οι εργαζόµενοι αµείβονται µε 4.250 ευρώ, στη Γαλλία µε 3.555, στην
Ιταλία µε 2.729 και στην Ισπανία µε 2.716. Στα υψηλότερα επίπεδα βρίσκονται το Λουξεµβούργο µε 6.755 ευρώ, η Ιρλανδία µε 4.890 και το Βέλγιο µε
4.832. Αντίθετα, σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης οι µισθοί παραµένουν χαµηλοί: στη Ρουµανία, την Ελλάδα και την Ουγγαρία γύρω στα 1.400 ευρώ,
στην Πολωνία στα 1.505 και στη Βουλγαρία στα 1.125, το χαµηλότερο επίπεδο της Ενωσης.
Αν δει κάποιος τους µισθούς σε όρους αγοραστικής δύναµης, η εικόνα αλλάζει µερικώς. Η Ελλάδα ανεβαίνει στα 1.710 ευρώ, ωστόσο ο µέσος όρος της
Ε.Ε. παραµένει στα 3.155. Το Λουξεµβούργο φτάνει τα 4.479 ευρώ, το Βέλγιο τα 4.038, η Γερµανία τα 3.898 και η Αυστρία τα 3.851, ενώ η Σλοβακία,
η Βουλγαρία και η Ουγγαρία κινούνται κάτω από τα 2.100 ευρώ.
Ως προς το κόστος
Η ανισότητα γίνεται ακόµη πιο εµφανής όταν οι µισθοί συγκρίνονται µε το κόστος στέγασης στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Στο Λονδίνο, το ενοίκιο για
ένα υπνοδωµάτιο στο κέντρο φτάνει τα 2.732 ευρώ και µε µισθό 3.637 ευρώ το 75% του εισοδήµατος καταλήγει στη στέγη. Στη Λισαβόνα, το πρόβληµα είναι ακόµη οξύτερο, καθώς µε µέσο µισθό 1.961 ευρώ και ενοίκιο 2.278 ευρώ η αναλογία εκτοξεύεται στο 116% και το ισοζύγιο γυρίζει αρνητικό. Στη Μαδρίτη και τη Βαρκελώνη οι εργαζόµενοι µε µισθούς γύρω στα 2.200 ευρώ δαπανούν το 74% του εισοδήµατός τους στο ενοίκιο, ενώ στην Ιταλία η Ρώµη απορροφά το 65% και το Μιλάνο το 71% του µισθού. Αντίθετα, οι ελβετικές πόλεις προσφέρουν εντυπωσιακό διαθέσιµο εισόδηµα, δηλαδή στη Γενεύη, µε καθαρό µισθό 7.307 ευρώ και ενοίκιο 2.133 ευρώ, η αναλογία πέφτει στο 29%, αφήνοντας πάνω από 5.100 ευρώ καθαρά.
Στη Ζυρίχη, µε µισθό 7.127 ευρώ και ενοίκιο 2.489, το ποσοστό είναι 35% και αποµένουν 4.638 ευρώ. Αντίστοιχα, στο Λουξεµβούργο το ενοίκιο απορροφά µόλις το 34% του µισθού, όπως και στη Φρανκφούρτη, αφήνοντας στον εργαζόµενο 2.726 ευρώ.
Στην Ανατολική Ευρώπη, τα ενοίκια είναι χαµηλότερα, αλλά η πίεση παραµένει µεγάλη λόγω των χαµηλών αποδοχών. Στη Βουδαπέστη το 52% του
εισοδήµατος χάνεται για τη στέγη, στη Βαρσοβία το 56%, στην Πράγα το 54%, ενώ στην Κωνσταντινούπολη η κατάσταση είναι δραµατική: ο µισθός των
855 ευρώ δεν καλύπτει ενοίκιο 868 ευρώ, µε αποτέλεσµα η αναλογία να ξεπερνά το 100%.
Η Αθήνα, σε αυτό το µωσαϊκό, βρίσκεται σε µια «αντιφατική» θέση. Στατιστικά, τα ενοίκιά της είναι από τα χαµηλότερα στην Ευρώπη. Ωστόσο, σε σχέση
µε τους πραγµατικούς µισθούς παραµένουν δυσανάλογα υψηλά. Το µεγαλύτερο µέρος του εισοδήµατος… χάνεται στη στέγη, αφήνοντας µόλις 449 ευρώ
για όλες τις άλλες ανάγκες. Η θεωρητική αγοραστική δύναµη ανεβάζει το εισόδηµα στα 1.710 ευρώ, αλλά αυτή η διαφορά δεν αποτυπώνεται ποτέ στο
πορτοφόλι.
Κυριακάτικη Απογευματινή
