Επιστρέφει στην κανονικότητα η Ελλάδα και στον τομέα των δαπανών, οι οποίες αυξάνονται χρόνο με τον χρόνο στα προ κρίσης επίπεδα, φτάνοντας πέρυσι στα επίπεδα των 1.724,54 ευρώ τον μήνα, δηλαδή περίπου όσο ήταν το 2011 και περίπου 30% πάνω από τα 1.300 – 1.400 ευρώ της περιόδου 2019-2020.
Ρεπορτάζ: Βασίλης Γεώργας, Ντίνα Καραμάνου
Η αύξηση των δαπανών νοικοκυριών και φυσικών προσώπων που καταγράφει η φετινή έρευνα οικογενειακών προϋπολογισμών της ΕΛΣΤΑΤ έχει δύο ερμηνείες. Είναι, αφενός, αποτέλεσμα της οικονομικής ανάπτυξης, της μείωσης της ανεργίας και της ενίσχυσης των αποδοχών των τελευταίων ετών που δημιουργούν πρόσθετο περιθώριο για κατανάλωση, αφετέρου, όμως, αποδίδεται και στην εκρηκτική αύξηση των τιμών στα τρόφιμα (+30% από το 2019%), στην ενέργεια και στο κόστος στέγασης. Δηλαδή των πληθωριστικών πιέσεων, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις αυξάνουν τα έξοδα των πολιτών σε ύψη που δεν μπορεί να ανταποκριθεί το εισόδημά μας.
Με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 2024 το μέσο νοικοκυριό ξόδευε 1.724,54 ευρώ τον μήνα ή 20.694,48 ευρώ ετησίως, ποσό αυξημένο κατά 3,6% σε σύγκριση με το 2023. Αντιστοίχως, η μέση ετήσια δαπάνη για κάθε άτομο το 2024 ανήλθε στα 8.740,20 ευρώ, καταγράφοντας αύξηση 3,7%.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας, τα χρήματα που δαπανήσαμε για τις ανάγκες μας το 2024 είναι, με διαφορά λίγων ευρώ, όσα δαπανούσαμε το 2011, στην αρχή της οικονομικής κρίσης, αλλά κατά 30% αυξημένα από τα χρήματα που χρειαζόμασταν για να «βγάλουμε τον μήνα» το 2020, με την πανδημία του Covid στην κορύφωσή της.
Κατά τη διάρκεια του lockdown και λίγο μετά «τη βγάζαμε» με 1.300 ευρώ τον μήνα.
«Πού πάνε τα λεφτά;»
Στο ερώτημα «πού πάνε τα λεφτά που ξοδεύουμε» η έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ απαντά ότι η μεγαλύτερη μέση μηνιαία δαπάνη αφορά σε:
–Είδη διατροφής και μη οινοπνευματώδη ποτά με 356,68 ευρώ τον μήνα (20,7%)
–Στέγαση με 247,51 ευρώ (14,4%)
-Μεταφορές με 229,75 ευρώ (13,3%)
-Εστιατόρια με 203,87 ευρώ (11,8%)
-Υγεία με 134 ευρώ τον μήνα (7,8%)
Αγαθά και υπηρεσίες δηλαδή που είναι κατά κύριο λόγο ανελαστικές και επηρεάζονται από την άνοδο των τιμών των τελευταίων ετών.
Όμως η ακρίβεια στα βασικά αγαθά διευρύνει το χάσμα των αδικιών. Το μερίδιο της μέσης ισοδύναμης δαπάνης για είδη διατροφής των νοικοκυριών του φτωχότερου 20% του πληθυσμού ανέρχεται στο 33,5% του, ενώ το αντίστοιχο μερίδιο του πλουσιότερου 20% του πληθυσμού ανέρχεται μόλις στο 12,7%.
Φτηνότερες είναι οι τιμές που πληρώνουν για αγαθά και υπηρεσίες στην επαρχία. Τα νοικοκυριά που διαμένουν σε αγροτικές περιοχές δαπανούν κατά μέσο όρο 1.296,41 ευρώ τον μήνα, ενώ αυτά που διαμένουν σε αστικές περιοχές 1.821,26 ευρώ, δηλαδή κατά μέσο όρο 28,8% περισσότερα χρήματα.
Η μέση μηνιαία ποσότητα ενέργειας που καταναλώνεται στην κύρια κατοικία παρουσίασε αύξηση στην ηλεκτρική ενέργεια 8,3% και μείωση σε:
-στερεά καύσιμα (καυσόξυλα, πελέτες, πυρήνας κ.λπ.) -16,2%
-φυσικό αέριο -14,8%
-υγρά καύσιμα -8,3%
– υγραέριο -0,1%
Ηλικία
Η μέση μηνιαία δαπάνη διαφέρει ανάλογα με την ηλικία του υπεύθυνου του νοικοκυριού, με τα νοικοκυριά στην ηλικιακή ομάδα 35-44 ετών να δαπανούν, κατά μέσο όρο, περισσότερα.
Οι κάτω των 65 ετών ξοδεύουν μηνιαίως 1.450 ευρώ ανά άτομο, καθώς έχουν υψηλότερες αποδοχές και ανάγκες, ενώ οι άνω των 65 ετών, που κατά το πλείστον λαμβάνουν χαμηλές συντάξεις, δαπανούν 851,44 ευρώ. Τις υψηλότερες δαπάνες έχουν οι ηλικίες 25-44 ετών με έξοδα 2.304 ευρώ τον μήνα, ακολουθούν οι 45-54 με 2.117 ευρώ τον μήνα και οι 55-64 με 1.965 ευρώ τον μήνα.
Οι νεότεροι σε ηλικία ξοδεύουν 1.281 ευρώ (μέχρι 24 ετών) και 1.867 ευρώ (25-34 ετών), και οι άνω των 75 ετών 1.008 ευρώ τον μήνα.
Οι δαπάνες ενός ζευγαριού χωρίς παιδιά ανέρχονται μηνιαίως σε 1.546 ευρώ, ενώ τα έξοδα μιας οικογένειας με 1 έως 2 παιδιά υπολογίζονται μεταξύ 2.541 ευρώ και 2.537 ευρώ αντίστοιχα. Από την έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ προκύπτει το «παράδοξο» πως όσα περισσότερα παιδιά έχει μια οικογένεια, τόσο λιγότερες είναι οι δαπάνες της…
Ενώ ο μέσος όρος μηνιαίων δαπανών είναι στα 1.724 ευρώ, οι μισθωτοί δαπανούν 2.071 ευρώ, οι αυτοαπασχολούμενοι με μισθωτούς 3.933 ευρώ, οι αυτοαπασχολούμενοι χωρίς μισθωτούς 1.838 ευρώ και ο οικονομικά μη ενεργός πληθυσμός 1.227 ευρώ.
Εφημερίδα Απογευματινή
