Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά κεφάλαια της ελληνικής τουριστικής ιστορίας επιστρέφει δυναμικά στο προσκήνιο. Τα ξενοδοχεία «Ξενία», έργα που σφράγισαν τη μεταπολεμική Ελλάδα και όρισαν την αισθητική της πρώτης τουριστικής ανάπτυξης της χώρας, μπαίνουν ξανά στο επίκεντρο με σχέδια αξιοποίησης από την Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ) και το Υπουργείο Τουρισμού.
Οι ανακοινώσεις στη φετινή 89η ΔΕΘ έδωσαν σαφές μήνυμα: στόχος δεν είναι μόνο τα έσοδα από τους διαγωνισμούς, αλλά η αναγέννηση ενός εμβληματικού brand, που μπορεί να συνδέσει το παρελθόν με το μέλλον.
Το πρόγραμμα «Ξενία» ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του ’50, σε μια Ελλάδα που έβγαινε από τον Εμφύλιο και αναζητούσε δρόμους εκσυγχρονισμού. Με χρηματοδότηση από το Σχέδιο Μάρσαλ και την καθοδήγηση του ΕΟΤ, τα «Ξενία» τοποθετήθηκαν σε στρατηγικά σημεία: κοντά σε αρχαιολογικούς χώρους, σε παραθαλάσσιες τοποθεσίες, αλλά και σε επαρχιακές πόλεις που έκαναν τα πρώτα τους βήματα στον τουρισμό.
Η υπογραφή του Άρη Κωνσταντινίδη και άλλων σημαντικών αρχιτεκτόνων έδωσε στα κτίρια αυτά μια μοναδική ταυτότητα, που συνδύασε τον ελληνικό τόπο με τον μοντερνισμό της εποχής.
Η πορεία τους διακόπηκε απότομα το 1967, όταν η δικτατορία ανέστειλε το πρόγραμμα. Σταδιακά, οι περισσότερες μονάδες εγκαταλείφθηκαν, ενώ η τελευταία κρατική λειτουργία «Ξενία» σταμάτησε το 1997 στο Παλιούρι Χαλκιδικής.
Σήμερα, πολλά κτίρια παραμένουν κλειστά ή μισοερειπωμένα, ωστόσο η αξία τους ως αρχιτεκτονικών μνημείων και ως κομματιού της συλλογικής μνήμης είναι αδιαμφισβήτητη.
Στην παρούσα φάση, η ΕΤΑΔ διαχειρίζεται 29 «Ξενία» και δρομολογεί διαγωνισμούς για τη Δράμα, την Κοζάνη και την Κομοτηνή.
Δράμα: Ένα κτίριο 2.777 τ.μ. σε οικόπεδο σχεδόν τριών στρεμμάτων, εγκαταλειμμένο εδώ και χρόνια, περιμένει τον επενδυτή που θα του δώσει νέα χρήση.
Κοζάνη: Έργο Κωνσταντινίδη του 1965, δεσπόζει στον λόφο Μεταμορφώσεως. Παρά τις τρεις αποτυχημένες προσπάθειες μίσθωσης, η ΕΤΑΔ επανέρχεται με νέα πρόσκληση ενδιαφέροντος.
Κομοτηνή: Με 42 κλίνες, σε οικόπεδο 18 στρεμμάτων, μπορεί να αποτελέσει πρότυπο ανάπτυξης για μια περιοχή με έντονο αναπτυξιακό αποτύπωμα.
Σειρά αναμένεται να πάρουν και άλλα ακίνητα, όπως τα «Ξενία» Δελφών, Άνδρου και Ηγουμενίτσας, τα οποία θεωρούνται ιδιαίτερα ελκυστικά για τον συνδυασμό τοποθεσίας και ιστορικής αξίας.
Μοντέλο ΣΔΙΤ
Παράλληλα, το Υπουργείο Τουρισμού προχωρά με Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα για τρία μεγάλα συγκροτήματα: στην Ανάβυσσο, στο Ηράκλειο και στην Περαία Θεσσαλονίκης.
Επενδυτές καλούνται να αναλάβουν όχι μόνο την αποκατάσταση των κτιρίων, αλλά και την αναβάθμιση των σχολών τουριστικών επαγγελμάτων που φιλοξενούνται στους ίδιους χώρους.
Η Ανάβυσσος, έργο του Αλέξανδρου Τομπάζη και πρώτο βιοκλιματικό ξενοδοχείο της χώρας, βρίσκεται στην Αθηναϊκή Ριβιέρα και συγκεντρώνει ήδη αυξημένο ενδιαφέρον.
Στο Ηράκλειο, το «Ξενία» με 108 δωμάτια, αν και έχει υποστεί ζημιές από τους σεισμούς, θεωρείται στρατηγικής σημασίας.
Στην Περαία, η εγγύτητα στο αεροδρόμιο «Μακεδονία» και η αναπτυσσόμενη τουριστική αγορά δίνουν προοπτικές υψηλής απόδοσης.
Ήδη τρεις μονάδες έχουν βρει τον δρόμο τους προς την αναβίωση:
Κύθνος: Στα Λουτρά, το «Ξενία» έχει περάσει στα χέρια του Ισραηλινού επιχειρηματία Avraham Ravid, ο οποίος σχεδιάζει επένδυση άνω των 25 εκατομμυρίων ευρώ, με πολυτελείς σουίτες, με βίλες και με κέντρο θερμαλισμού.
Ουρανούπολη: Το κτίριο του 1959, έργο Σακελλάριου, παραχωρήθηκε με ετήσιο μίσθωμα 826.875 ευρώ και θα ανακαινιστεί πλήρως, φέρνοντας ξανά την αίγλη στο «κατώφλι» του Αγίου Όρους.
Παλιούρι Χαλκιδικής: Το συγκρότημα εντάσσεται σε επένδυση 80 εκατ. ευρώ του ομίλου Σαββίδη, που περιλαμβάνει ξενοδοχείο, bungalows και spa, ενώ το ιστορικό κτίριο θα λειτουργήσει με 144 κλίνες.
Τα «Ξενία» γεννήθηκαν ως μέρος μιας εθνικής προσπάθειας ανοικοδόμησης, για να αποδείξουν ότι η Ελλάδα μπορούσε να σταθεί ισότιμα στον διεθνή τουριστικό ανταγωνισμό.
Σήμερα, επανέρχονται ως πλατφόρμα για την ανάδειξη της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, την προσέλκυση επενδύσεων και την ενίσχυση της τοπικής οικονομίας.
Η στρατηγική της ΕΤΑΔ δεν περιορίζεται σε οικονομικούς δείκτες. Αφορά τη σύνδεση της τουριστικής ανάπτυξης με την πολιτιστική ταυτότητα της χώρας, τη διατήρηση της μνήμης και την επαναφορά της αισθητικής ποιότητας στον ελληνικό τουρισμό.
Όπως σημείωσε η CEO της ΕΤΑΔ, Ηρώ Χατζηγεωργίου:
«Δεν αποβλέπουμε μόνο στο οικονομικό αποτέλεσμα, αλλά στα πολλαπλασιαστικά οφέλη για την κοινωνία».
Η νέα εποχή των «Ξενία» δείχνει πως η παράδοση και το design μπορούν να συνυπάρξουν με τη σύγχρονη επιχειρηματικότητα.
Και ίσως αυτή να είναι η μεγαλύτερη υπεραξία του εγχειρήματος: ότι αναδεικνύει την ιστορική κληρονομιά ως εφαλτήριο για το μέλλον.
ΤΗΣ ΒΙΚΗΣ ΤΡΥΦΩΝΑ
Κυριακάτικη Απογευματινή
