ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Κώστας Διαμαντόπουλος
Έναν «κουμπαρά» ύψους 620 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχεί στο 0,25% του ΑΕΠ και θα αποτελέσει τη «χρυσή εφεδρεία» για τις επόμενες παροχές, κρύβει το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού που έχει ήδη αποσταλεί στις Βρυξέλλες. Το ποσό αυτό προκύπτει από τη ρήτρα διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες, η οποία επιτρέπει στα κράτη-μέλη να αυξήσουν έως 1,5% του ΑΕΠ τα κόστη για εξοπλιστικά προγράμματα χωρίς να επιβαρύνουν το έλλειμμα, αν και θα καταγράφονται στο δημόσιο χρέος.
Πέρα όμως από τη στρατιωτική του διάσταση, το «μαξιλάρι» αυτό αποτελεί ένα σημαντικό «παράθυρο ευελιξίας», αφού, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, μπορεί να αξιοποιηθεί από το 2027, έτος κατά το οποίο αναμένεται να στηθούν οι επόμενες εθνικές κάλπες. Η χρονική σύμπτωση καθιστά σαφές ότι η διαχείρισή του θα είναι στρατηγική και στοχευμένη, με δυνατότητα να αποφέρει σημαντικό πολιτικό κεφάλαιο στην κυβέρνηση.
Το ποσό των 620 εκατ. ευρώ θα ενταχθεί στο αποθεματικό που έχει ξεκινήσει να «χτίζει» το οικονομικό επιτελείο, προκειμένου να χρηματοδοτήσει το «πακέτο» των εισοδηματικών ενισχύσεων και ελαφρύνσεων, το οποίο θα ανακοινώσει ο πρωθυπουργός τον Σεπτέμβριο του 2026 από το μπαλκόνι της ΔΕΘ.
Έσοδα
Για το 2026, όμως, η χρήση του συγκεκριμένου «κουμπαρά» δεν είναι εφικτή. Η τελευταία φορολογική μεταρρύθμιση ύψους 1,76 δισ. ευρώ έχει σχεδόν καλύψει το όριο αύξησης των πρωτογενών δαπανών, που φτάνει το 5,8%, σύμφωνα με τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Συνεπώς, ο χώρος για πρόσθετες παρεμβάσεις είναι εξαιρετικά στενός και, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, θα μπορούσε να προκύψει μόνο εφόσον αυξηθούν τα έσοδα από την πάταξη της φοροδιαφυγής.
Ήδη μια σειρά από ψηφιακά εργαλεία και μηχανισμοί ελέγχου έχουν ενεργοποιηθεί προς αυτή την κατεύθυνση. Μεταξύ αυτών είναι η ψηφιοποίηση των συναλλαγών, η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με την ΑΑΔΕ, η χρήση POS σε ταξί και υπαίθριες αγορές, καθώς και οι έλεγχοι σε πραγματικό χρόνο μέσω των ηλεκτρονικών τιμολογίων.
Επιπλέον, σε πλήρη λειτουργία βρίσκονται το ηλεκτρονικό πελατολόγιο και το ψηφιακό δελτίο αποστολής, ενώ από το νέο έτος η πληρωμή των ενοικίων θα πραγματοποιείται αποκλειστικά μέσω τραπεζών, ενισχύοντας τη διαφάνεια των συναλλαγών και περιορίζοντας τον «μαύρο» τζίρο στην αγορά.
Σε ό,τι αφορά τη ρήτρα διαφυγής, σύμφωνα με την Κομισιόν, αυτή θα ισχύσει από το 2025 έως το 2028, με δυνατότητα παράτασης για ένα ακόμη έτος, και θα συνοδεύεται από ετήσιο έλεγχο εφαρμογής. Για την Ελλάδα, η πρόβλεψη «δένει» με το νέο 12ετές Μακροπρόθεσμο Πρόγραμμα Αμυντικού Εξοπλισμού (2025-2036), που προβλέπει αύξηση των δαπανών από 2,2% του ΑΕΠ το 2024 σε 2,3% του ΑΕΠ το 2025 και σε 2,5% του ΑΕΠ το 2026.
Παρεμβάσεις
Επίσης για τη χώρα μας η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι η επίπτωση από την αξιοποίηση της ρήτρας διαφυγής θα είναι 1,2% του ΑΕΠ στο έλλειμμα και 1,8% του ΑΕΠ στο χρέος έως το 2028. Σύμφωνα δε με τις συστάσεις της Κομισιόν, η Ελλάδα θα πρέπει να προχωρήσει σε ετήσιες δημοσιονομικές παρεμβάσεις ύψους 0,2% του ΑΕΠ (500 εκατ. ευρώ) για τέσσερα έτη, ή εναλλακτικά 0,1% για επτά έτη, εφόσον επιλεγεί μεγαλύτερος χρονικός ορίζοντας στο επόμενο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα.
Μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προειδοποιήσει ότι η ρήτρα διαφυγής δεν αποτελεί «λευκή επιταγή». Επισημαίνει ότι πρόκειται για προσωρινή χαλάρωση, εμμένοντας στη διατήρηση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας, ώστε να αποφευχθεί εκτροχιασμός ελλείμματος και χρέους από το 2029 και μετέπειτα. Και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου στα κράτη-μέλη να είναι έτοιμα, εάν απαιτηθεί, για τις αναγκαίες προσαρμογές, προκειμένου να μην κλονιστεί η μακροπρόθεσμη δημοσιονομική σταθερότητα μετά το τέλος της περιόδου ευελιξίας.
Ταυτόχρονη δημοσίευση με το powergame.gr
Εφημερίδα Απογευματινή
