Ένα αποφασιστικό βήμα προς την κατεύθυνση της ενεργειακής αναβάθμισης των κατοικιών και της εξοικονόμησης ενέργειας πραγματοποιεί το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καθώς με τη νέα τροποποίηση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης ο προϋπολογισμός του προγράμματος «Εξοικονομώ 2025» διπλασιάζεται, φτάνοντας πλέον τα 924,3 εκατομμύρια ευρώ από 434 εκατ. ευρώ.
Η ενίσχυση κατά 490,3 εκατ. ευρώ επιτρέπει την κάλυψη ακόμη περισσότερων νοικοκυριών και την υλοποίηση χιλιάδων νέων παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης. Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου, έχουν ήδη υποβληθεί περίπου 55.000 αιτήσεις, ενώ οι πρώτοι 40.000 δικαιούχοι αναμένεται να ωφεληθούν άμεσα από τα διαθέσιμα κονδύλια, γεγονός που επιβεβαιώνει τη μεγάλη ζήτηση για δράσεις που μειώνουν το ενεργειακό κόστος και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των πολιτών στις κατοικίες τους.
Το πρόγραμμα, το οποίο εντάσσεται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αποτελεί ένα από τα βασικότερα εργαλεία ενεργειακής πολιτικής της χώρας, καθώς συνδυάζει την περιβαλλοντική προστασία με την κοινωνική στήριξη. Στόχος του είναι η αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος, η μείωση των εκπομπών ρύπων αλλά και η ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας των νοικοκυριών.
Κριτήρια ένταξης
Δικαίωμα συμμετοχής έχουν όλα τα φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν εμπράγματο δικαίωμα (πλήρη κυριότητα, επικαρπία ή ψιλή κυριότητα) σε επιλέξιμη κατοικία. Η κατοικία θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως κύρια, να είναι νόμιμα υφιστάμενη και να μην έχει χαρακτηριστεί κατεδαφιστέα. Επιπλέον, πρέπει να πληροί τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης που καθορίζονται από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο «Εξοικονομώ 2025» δεν υφίστανται εισοδηματικά κριτήρια αποκλεισμού, γεγονός που καθιστά το πρόγραμμα ανοιχτό σε όλους τους πολίτες. Ωστόσο, προβλέπονται ειδικά ποσοστά επιχορήγησης για νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα ή για ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όπως άτομα με αναπηρία, πολύτεκνοι ή σεισμόπληκτοι, με τις επιδοτήσεις σε ορισμένες περιπτώσεις να φτάνουν ακόμη και το 100% των επιλέξιμων δαπανών.
Επιλέξιμες παρεμβάσεις
Οι ιδιοκτήτες που εντάσσονται στο πρόγραμμα μπορούν να προβούν σε σειρά παρεμβάσεων που συμβάλλουν ουσιαστικά στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης (αναβάθμιση τουλάχιστον κατά τρεις ενεργειακές κατηγορίες σε σχέση με την αρχική κατάταξη και εξοικονόμηση ενέργειας άνω του 30%). Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται:
• Αντικατάσταση κουφωμάτων και υαλοπινάκων υψηλής ενεργειακής απόδοσης.
• Εργασίες θερμομόνωσης στο κέλυφος, στην ταράτσα ή στα δάπεδα.
• Αναβάθμιση συστημάτων θέρμανσης και ψύξης, με χρήση αντλιών θερμότητας ή συστημάτων φυσικού αερίου νέας τεχνολογίας.
• Εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων και ηλιακών θερμοσιφώνων για παραγωγή ζεστού νερού χρήσης.
• «Έξυπνα» συστήματα διαχείρισης ενέργειας (smart home) και συστήματα αποθήκευσης για καλύτερη ενεργειακή διαχείριση.
Κριτήρια και ποσοστά
Η αξιολόγηση των αιτήσεων γίνεται βάσει αντικειμενικών και τεχνικών κριτηρίων, όπως οι βαθμοημέρες θέρμανσης της περιοχής, ώστε να δοθεί προτεραιότητα σε πιο ψυχρές περιοχές της χώρας, όπου οι ανάγκες για θέρμανση είναι μεγαλύτερες. Το ανώτατο ποσό επιλέξιμου προϋπολογισμού ανά κατοικία ανέρχεται έως τα 35.000 ευρώ ή μέχρι το γινόμενο του 1,2 ευρώ ανά kWh εξοικονόμησης ενέργειας, όποιο από τα δύο είναι μικρότερο. Το ποσοστό επιδότησης εξαρτάται από την εισοδηματική κατηγορία του αιτούντος και μπορεί να κυμανθεί από 40% έως 100%, ενώ παρέχεται η δυνατότητα έντοκης δανειοδότησης για το υπόλοιπο ποσό με επιδότηση επιτοκίου.
Διαδικασία και προθεσμίες
Η αίτηση υποβάλλεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά μέσω της πλατφόρμας exoikonomo2025.gov.gr, ενώ η έκδοση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου (ΗΤΚ) μπορεί πλέον να ολοκληρωθεί εντός 30 ημερών μετά την υπαγωγή της αίτησης, διευκολύνοντας σημαντικά τη διαδικασία. Παράλληλα, το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του προγράμματος έχει παραταθεί έως την 31η Μαΐου 2026, δίνοντας στους δικαιούχους επαρκή χρόνο για την ολοκλήρωση των παρεμβάσεων.
Στρατηγική σημασία
Το «Εξοικονομώ 2025» αποτελεί πυλώνα της εθνικής ενεργειακής στρατηγικής για την πράσινη μετάβαση και την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας. Μέσω της εφαρμογής του, χιλιάδες κατοικίες ανά τη χώρα αναβαθμίζονται, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής των πολιτών και μειώνοντας τα λειτουργικά έξοδα. Παράλληλα, δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας στον κατασκευαστικό και ενεργειακό τομέα, ενώ ενισχύεται η εγχώρια αγορά υλικών και τεχνολογιών εξοικονόμησης.
Εφημερίδα Απογευματινή
