Το ζήτημα των επικουρικών συντάξεων παραμένει από τα σοβαρότερα ανοικτά μέτωπα του ΕΦΚΑ, καθώς περισσότερες από 31.000 αιτήσεις βρίσκονται ακόμη σε εκκρεμότητα. Οι καθυστερήσεις, που σε ορισμένες περιπτώσεις φτάνουν και τα τρία χρόνια, αποδίδονται κυρίως στη μη ψηφιοποιημένη μορφή των παλαιών αρχείων και στη συνεχιζόμενη χρήση χειρόγραφων καρτελών, οι οποίες δυσχεραίνουν τον έλεγχο των ασφαλιστικών διαδρομών.

Η ψηφιοποίηση των αρχείων

Η κυβέρνηση επιχειρεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα μέσω ενός εκτεταμένου προγράμματος ψηφιοποίησης, το οποίο περιλαμβάνει την επεξεργασία 53 εκατομμυρίων σελίδων με εργαλεία Τεχνητής Νοημοσύνης. Μέχρι σήμερα έχει ψηφιοποιηθεί περίπου το 80% του συνολικού αρχείου, με την ολοκλήρωση του έργου να αναμένεται στις αρχές του 2026. Από τα μέσα της ίδιας χρονιάς εκτιμάται ότι η απονομή των επικουρικών θα επιταχυνθεί αισθητά, περιορίζοντας σημαντικά τον χρόνο αναμονής.

Οι τρεις κατηγορίες επικουρικών

Οι επικουρικές συντάξεις διακρίνονται πλέον σε τρεις βασικές κατηγορίες, κάθε μία με διαφορετικές ταχύτητες απονομής. Οι επικουρικές του Δημοσίου εμφανίζουν την καλύτερη εικόνα, καθώς πάνω από το 90% των αιτήσεων εκδίδεται άμεσα και οι εκκρεμότητες δεν ξεπερνούν τις 1.000. Οι επικουρικές του πρώην ΙΚΑ ακολουθούν, με χρόνο απονομής που κυμαίνεται από έναν έως δύο μήνες μετά την έκδοση της κύριας σύνταξης. Αντίθετα, οι επικουρικές των συγχωνευθέντων ταμείων εξακολουθούν να παρουσιάζουν τις μεγαλύτερες καθυστερήσεις, ιδιαίτερα σε κλάδους όπως μηχανικοί, ανεξάρτητα απασχολούμενοι, βενζινοπώλες, εμποροϋπάλληλοι και εργατοϋπάλληλοι μετάλλου.

Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί το πρώην Ταμείο Εμποροϋπαλλήλων, όπου στο παρελθόν η απονομή επικουρικής μπορούσε να φτάσει ακόμη και τα πέντε χρόνια. Πλέον εξετάζονται αιτήσεις του 2023, ενώ η ενίσχυση των υπηρεσιών με επιπλέον προσωπικό έχει αυξήσει την ταχύτητα απονομής κατά 150%.

Τι αλλάζει με τη 15ετία – Νέοι κανόνες απονομής

Μετά την εγκύκλιο του ΕΦΚΑ και τον νόμο 5078/2023, τίθενται σε ισχύ νέοι κανόνες που επιτρέπουν την απονομή επικουρικής σύνταξης με 15 έτη ασφάλισης, ακόμη και σε περιπτώσεις όπου προηγούμενες αιτήσεις είχαν απορριφθεί. Για τη λήψη επικουρικής λόγω γήρατος απαιτούνται πλέον 4.500 ημέρες εργασίας ή 15 έτη ασφάλισης, με την προϋπόθεση ότι έχει προηγηθεί η απονομή της κύριας σύνταξης. Σε περιπτώσεις αποκλειστικής ασφάλισης εντός των κλάδων του ΕΦΚΑ, η επικουρική εκδίδεται από τον κλάδο όπου υποβλήθηκε η αίτηση.

Σημαντικό στοιχείο των νέων ρυθμίσεων είναι ότι ο χρόνος ασφάλισης σε επαγγελματικά ταμεία συνυπολογίζεται για τη συμπλήρωση της 15ετίας, γεγονός που διευκολύνει εκατοντάδες ασφαλισμένους οι οποίοι έχουν εργαστεί σε διαφορετικούς κλάδους κατά τη διάρκεια του επαγγελματικού τους βίου.