Από τις αρχές του 2026 μπαίνει τέλος στην τελωνειακή απαλλαγή για δέματα αξίας κάτω των 150 ευρώ που φτάνουν στην ΕΕ από τρίτες χώρες. Το ECOFIN ενέκρινε την επίσπευση της εφαρμογής του μέτρου, που θα υποχρεώνει όλα τα πακέτα, ανεξαρτήτως αξίας, να περνούν από κανονικές τελωνειακές διαδικασίες, με επιβολή δασμών και πρόσθετων τελών διαχείρισης.
Συνεπώς, για τους Ευρωπαίους καταναλωτές, κάθε δέμα από τρίτη χώρα θα αξιολογείται για δασμούς. Αυτό σημαίνει ότι οι τελικές τιμές των προϊόντων από πλατφόρμες όπως Temu και Shein θα αυξηθούν.
Οι πολύ χαμηλές τιμές, που αποτελούν «κράχτη» των συγκεκριμένων πλατφορμών, αναμένεται να χάσουν μέρος της ελκυστικότητάς τους.
Τη ρύθμιση στηρίζει έντονα η Ελλάδα, με τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκο Πιερρακάκη να τη χαρακτηρίζει αναγκαία για υγιή ανταγωνισμό, διασφάλιση εσόδων και προστασία των καταναλωτών.
Γιατί η Αθήνα στηρίζει τον νέο κανόνα
Η ελληνική πλευρά θεωρεί ότι το νέο πλαίσιο εξισορροπεί τα συμφέροντα των καταναλωτών με αυτά της εγχώριας αγοράς, βάζοντας τέλος σε πρακτικές υποτιμολόγησης και σε «παράθυρα» του συστήματος που αξιοποιήθηκαν μαζικά τα τελευταία χρόνια λόγω της έκρηξης του ηλεκτρονικού εμπορίου.
Το νέο καθεστώς στοχεύει επίσης στη θωράκιση των δημοσίων εσόδων και στην ενίσχυση της ασφάλειας των προϊόντων που εισάγονται στην ευρωπαϊκή αγορά.
Τα «υπέρ» και τα «κατά» των αλλαγών
Στα οφέλη περιλαμβάνονται η μείωση του αθέμιτου ανταγωνισμού από ξένες πλατφόρμες, η αύξηση των κρατικών εσόδων, ο καλύτερος έλεγχος των προϊόντων που συχνά δεν πληρούν ευρωπαϊκά πρότυπα, αλλά και περιβαλλοντικά οφέλη από τον περιορισμό εξαιρετικά φθηνών και χαμηλής ποιότητας προϊόντων.
Ωστόσο, αναμένονται και επιπτώσεις. Οι τιμές των πολύ φθηνών πακέτων θα αυξηθούν, καθώς θα επιβάλλονται δασμοί και τέλος διεκπεραίωσης που εκτιμάται ότι θα κυμαίνεται γύρω στα 2 ευρώ ανά δέμα. Πιθανές καθυστερήσεις στα τελωνεία και αυξημένα κόστη για ταχυδρομεία και μεταφορικές είναι επίσης στο τραπέζι. Το τελικό ύψος του τέλους θα οριστικοποιηθεί πολιτικά το επόμενο διάστημα.
Η απόφαση του ECOFIN και το νέο χρονοδιάγραμμα
Το ECOFIN αποφάσισε την επίσπευση της κατάργησης της εξαίρεσης, μεταφέροντας την εφαρμογή από το 2028 στις αρχές του 2026. Θα προηγηθεί μια μεταβατική περίοδος «απλοποιημένης λύσης», ενώ η πλήρης αναθεώρηση της οδηγίας αναμένεται το 2028, σε συνδυασμό με νέα πλατφόρμα ηλεκτρονικού ελέγχου για όλες τις εισαγωγές από e-shops τρίτων χωρών.
Τα κράτη-μέλη θα πρέπει έως τις 12 Δεκεμβρίου να καταθέσουν προτάσεις υλοποίησης, ώστε το νέο σύστημα για τα μικροδέματα από Κίνα και τρίτες χώρες να ενεργοποιηθεί μέσα στο 2026 χωρίς να δημιουργήσει συμφόρηση στα τελωνεία.
Στο στόχαστρο Temu, Shein, Trendyol και άλλες πλατφόρμες
Οι αλλαγές πλήττουν άμεσα τις πλατφόρμες τύπου Temu, Shein, Banggood, Trendyol και τις αντίστοιχες αγορές του eBay, που βασίστηκαν για χρόνια στην τελωνειακή απαλλαγή έως 150 ευρώ και σε πρακτικές υποτιμολόγησης ή «σπασίματος» παραγγελιών.
Με το νέο πλαίσιο, τα προϊόντα τους θα χρεώνονται δασμούς και τέλη, περιορίζοντας το μεγάλο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα χαμηλής τελικής τιμής. Εκτιμάται επίσης ότι το κόστος και οι διαδικασίες στα τελωνεία θα αυξηθούν, όπως και ο χρόνος παράδοσης, ενώ δεν αποκλείονται αλλαγές στις πολιτικές δωρεάν αποστολής.
Νέοι κανόνες για τα e-shops της Ευρώπης
Για τα ευρωπαϊκά e-shops, η αλλαγή θεωρείται θετική, καθώς μειώνεται το χάσμα τιμών με τους ανταγωνιστές από Ασία και τρίτες χώρες. Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που πληρώνουν δασμούς και ακολουθούν αυστηρά ποιοτικά πρότυπα αποκτούν πιο ισότιμους όρους στην αγορά.
Η Ελλάδα, που αποτελεί σημαντικό κόμβο εισόδου κινεζικών προϊόντων στην ΕΕ, πρωτοστάτησε στις διαπραγματεύσεις για επίσπευση του μέτρου, θεωρώντας ότι θα ενισχύσει το εγχώριο λιανεμπόριο.
Γιατί αλλάζει το καθεστώς – Οι στόχοι της ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει να αντιμετωπίσει τις απώλειες εσόδων και τον αθέμιτο ανταγωνισμό που προκαλεί η εκρηκτική αύξηση των μικροδεμάτων από τρίτες χώρες. Σύμφωνα με κοινοτικούς αξιωματούχους, έως και τα δύο τρίτα των πακέτων δηλώνονται υποτιμολογημένα.
Η Κομισιόν τονίζει ότι η νέα πολιτική εξασφαλίζει δίκαιο ανταγωνισμό, καλύτερη προστασία του καταναλωτή και περιορισμό των πρακτικών «fast fashion» που επιβαρύνουν το περιβάλλον.
