Παρά τις σημαντικές ανατροπές στο ασφαλιστικό σύστημα τα τελευταία χρόνια, χιλιάδες ασφαλισμένοι εξακολουθούν να διατηρούν το δικαίωμα πρόωρης συνταξιοδότησης λόγω ανήλικου τέκνου. Πρόκειται για όσους είχαν θεμελιώσει δικαίωμα έως τις 31 Δεκεμβρίου 2012, πριν από την αύξηση των ορίων ηλικίας. Το «κλειδί» για τη διατήρηση των παλαιών, ευνοϊκότερων διατάξεων είναι η συμπλήρωση 25ετίας το 2010, 2011 ή 2012, σε συνδυασμό με την ύπαρξη ανήλικου παιδιού κατά το αντίστοιχο έτος.
Ποιοι κατοχυρώνουν δικαίωμα πρόωρης συνταξιοδότησης
Στο Δημόσιο, τόσο οι μητέρες όσο και οι πατέρες που είχαν συμπληρώσει 25ετία έως το τέλος του 2010 και είχαν ανήλικο τέκνο, διατηρούν το δικαίωμα πλήρους σύνταξης ακόμη και από την ηλικία των 50 ετών, σύμφωνα με το παλαιό καθεστώς. Για όσους συμπλήρωσαν 25ετία το 2011 και είχαν ανήλικο παιδί το ίδιο ή το επόμενο έτος, τα όρια μεταβάλλονται: μπορούν να αποχωρήσουν με μειωμένη ή πλήρη σύνταξη από τα 52 ή 55 έτη, ανάλογα με το πότε συμπληρώνεται το αντίστοιχο ηλικιακό όριο. Αντίστοιχα, όσοι θεμελίωσαν δικαίωμα το 2012, έχουν τη δυνατότητα αποχώρησης μεταξύ 56 και 58 ετών.
Στο ΙΚΑ, οι μητέρες με 5.500 ημέρες ασφάλισης και ανήλικο τέκνο έως τις 31/12/2012 διατηρούν δικαίωμα να συνταξιοδοτηθούν από τα 55 με μειωμένη σύνταξη και μεταξύ 60 και 62 ετών με πλήρη.
Τι σημαίνει «θεμελίωση δικαιώματος»
Η θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος προϋποθέτει ότι ο ασφαλισμένος είχε συμπληρώσει τις απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης, όπως 25ετία στο Δημόσιο ή 5.500 ένσημα στο ΙΚΑ, και ότι πληρούσε παράλληλα την ειδική προϋπόθεση της ύπαρξης ανήλικου τέκνου έως το τέλος του 2012. Όσοι έχουν θεμελιώσει δικαίωμα εντός του παραπάνω πλαισίου δεν επηρεάζονται από τις αυξήσεις των ορίων ηλικίας που εφαρμόστηκαν από το 2015 και μετά. Έτσι, μπορούν να συνταξιοδοτηθούν όταν φτάσουν το όριο ηλικίας που ίσχυε την περίοδο θεμελίωσης, ακόμη κι αν αυτό έρθει αρκετά χρόνια αργότερα.
Παραδείγματα εφαρμογής
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση δημοσίου υπαλλήλου, γεννημένης το 1969, η οποία συμπλήρωσε 25ετία το 2011 και είχε ανήλικο τέκνο το ίδιο έτος. Με βάση τις παλαιές διατάξεις, ενώ έκλεισε τα 52 το 2021, μπορεί να αποχωρήσει το 2025, σε ηλικία 56 ετών, με πλήρη σύνταξη. Αντίστοιχα, μητέρα ασφαλισμένη στο ΙΚΑ με 5.500 ένσημα και ανήλικο παιδί το 2012, εφόσον έκλεισε τα 55 το 2022, έχει ήδη δικαίωμα μειωμένης σύνταξης.
Τι πρέπει να προσέξουν οι ασφαλισμένοι
Οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να βεβαιώσουν τη θεμελίωση του δικαιώματός τους μέσω του ασφαλιστικού τους φορέα ή ειδικού συμβούλου, ώστε να γνωρίζουν με ακρίβεια πότε μπορούν να αποχωρήσουν. Κρίσιμο είναι επίσης να εξετάσουν τη διαφορά ανάμεσα σε μειωμένη και πλήρη σύνταξη, ώστε να επιλέξουν την οικονομικά συμφερότερη λύση. Τέλος, συνιστάται η έγκαιρη υποβολή αίτησης, σε περίπτωση πιθανών μελλοντικών αλλαγών στη νομοθεσία.
