Τη δηµιουργία ενός εµπορικού άξονα µεταξύ Ελλάδας και Κεντρικής Ευρώπης, αντίστοιχο µε τον κάθετο διάδροµο µεταφοράς φυσικού αερίου από την Ελλάδα στη Νοτιοανατολική και Κεντρική Ευρώπη, προωθούν οι ΗΠΑ. Το σχέδιο έχει στόχο να µετατρέψει την Ελευσίνα και το γειτονικό Θριάσιο Πεδίο σε ένα επιχειρηµατικό κέντρο (hub) που θα υποστηρίζει λιµενικές, διαµετακοµιστικές, εµπορευµατικές, αµυντικές και ενεργειακές δραστηριότητες.
Ο άξονας αυτός θα παρακάµψει εµπορικά τον Πειραιά και τον Βόσπορο, προκειµένου να µεταφέρει αγαθά από τις ΗΠΑ, την Ινδία και άλλες χώρες, σε χώρες όπως είναι η Ρουµανία, η Ουγγαρία, η Τσεχία, η Ουκρανία, αλλά και στο σύνολο των βαλκανικών χωρών.
Κυρίαρχος µοχλός στη δηµιουργία του εµπορικού άξονα θα είναι τα Ναυπηγεία Ελευσίνας, που σήµερα ελέγχονται από τον Οµιλο Onex. Επίσης σηµαντικό ρόλο θα διαδραµατίσει το Θριάσιο Εµπορευµατικό Κέντρο (ΘΕΚ) που ελέγχεται από τον Οµιλο Goldair και την Τράπεζα Πειραιώς. Μάλιστα αναµένεται ο νέος αυτός άξονας να περιλάβει και άλλες εγχώριες υποδοµές, όπως π.χ. είναι το λιµάνι της Αλεξανδρούπολης ή/και της Καβάλας και τα νέα εµπορευµατικά κέντρα σε Αθήνα (Φυλή) και Θεσσαλονίκη (Γκόνου).
Ηδη παράγοντες της αγοράς κάνουν λόγο για έναν γεωστρατηγικό άξονα µεταξύ Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας, ο οποίος θα καταστεί µέρος του ευρύτερου γεωστρατηγικού άξονα του γνωστού IMEC (India–Middle East–Europe Economic Corridor). O τελευταίος, παρόλο που ξεκίνησε από την προεδρία του Τζο Μπάιντεν, φαίνεται να υιοθετείται και από τη νέα διοίκηση του Ντόναλντ Τραµπ.
Η κυβέρνηση φαίνεται να στηρίζει τα σχέδια αυτά. Ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος έφερε άµεσα στη Βουλή ρύθµιση που θα επιτρέψει στα Ναυπηγεία Ελευσίνας να µπορούν να ασκήσουν δραστηριότητες πέραν εκείνων που προβλέπει η άδεια λειτουργίας των ναυπηγείων. Η ρύθµιση αναµένεται να ψηφιστεί µέχρι το τέλος του µήνα και θα επιτρέψει στα ναυπηγεία να ασκούν λιµενικές, εµπορευµατικές, διαµετακοµιστικές, ενεργειακές και αµυντικές δραστηριότητες.
Παράλληλα, η κυβέρνηση, όπως είπε ο πρωθυπουργός κατά την πρόσφατη επίσκεψη στην Ελευσίνα, σχεδιάζει τη µεταφορά του λιµένα της Ελευσίνας σε άλλη περιοχή κοντά στα Ναυπηγεία, αποδίδοντας το µεγαλύτερο µέρος του σηµερινού λιµένα στον τοπικό δήµο. Τότε η δήλωση αυτή του πρωθυπουργού πέρασε στα «ψιλά», ενώ πολλοί τη χαρακτήρισαν προεκλογικού χαρακτήρα εξαγγελία.
Επίσης ο υπουργός Ανάπτυξης ανέφερε ότι σχεδιάζεται η σιδηροδροµική διασύνδεση µε το Θριάσιο Πεδίο, καθώς εκεί θα δηµιουργηθεί ένα µεγάλο εµπορευµατικό κέντρο του Οµίλου Goldair και της Τράπεζας Πειραιώς. Ο Οµιλος Goldair συνεργάζεται στενά µε τους Αµερικανούς και σύµφωνα µε πληροφορίες η δηµιουργία του εµπορευµατικού κέντρου στο Θριάσιο Πεδίο θα στηριχτεί µε 150 εκατ. ευρώ από την αµερικανική αναπτυξιακή τράπεζα DFC.
Η ίδια αµερικανική τράπεζα αναµένεται να συµβάλει και στην αξιοποίηση των εµπορευµατικών κέντρων της Φυλής στην Αττική, αλλά και στο πρώην Στρατόπεδο Γκόνου στη Θεσσαλονίκη, εφόσον βεβαίως το αναλάβει ο Οµιλος Goldair που συµµετέχει στις σχετικές διαδικασίες αξιοποίησης των ακινήτων, ιδιοκτησίας του ελληνικού Υπερταµείου.
Τα έβαλαν µε την Γκίλφοϊλ
Η κινητικότητα αυτή φυσικά έχει ενοχλήσει την κινεζική κυβέρνηση, η οποία την περασµένη εβδοµάδα στηλίτευσε τη στάση της Αµερικανίδας πρέσβειρας στην Αθήνα, Κίµπερλι Γκίλφοϊλ. Σύµφωνα µε τον εκπρόσωπο Τύπου της κινεζικής πρεσβείας στην Ελλάδα, οι δηλώσεις της κ. Γκίλφοϊλ αποπνέουν «ψυχροπολεµική νοοτροπία και λογική ηγεµονισµού».
Η κ. Γκίλφοϊλ είχε υποστηρίξει σε συνέντευξή της στον ΑΝΤ1, πριν από λίγες ηµέρες, ότι είναι πολύ σηµαντικό να γίνουν στη χώρα µας αµερικανικές υποδοµές, που θ’ αντισταθµίσουν την κινεζική επιρροή στο λιµάνι του Πειραιά. Προσέθεσε δε ότι είναι ατυχές αυτό που συµβαίνει, «αλλά νοµίζω ότι υπάρχουν τρόποι να παρακαµφθεί (σ.σ. η κινεζική επιρροή)». Και η λύση είναι η δηµιουργία ενός ανταγωνιστικού λιµένα δίπλα στον Πειραιά.
Η ελληνική κυβέρνηση, παρόλο που παραµένει πιστή στις συµφωνίες που έχουν υπογραφεί, στηρίζει τις αµερικανικές επενδύσεις. Επίσης τις υποστηρίζει επειδή αναβαθµίζεται εµπορικά ο ρόλος της χώρας µας, ενώ επιπλέον παρακάµπτεται η Τουρκία ως ενεργειακός και εµπορευµατικός άξονας.
Πειραιάς
Θα πρέπει πάντως να τονιστεί ότι πολλοί είναι εκείνοι στην κυβέρνηση που θεωρούν ότι οι σηµερινοί επενδυτές, τόσο στον Πειραιά όσο και στη Θεσσαλονίκη, ενώ είχαν υποσχεθεί υπέρογκες επενδύσεις, ποτέ δεν τις πραγµατοποίησαν µέχρι σήµερα.
Η Cosco για παράδειγµα, όταν το 2016 απέκτησε το 51% του ΟΛΠ, είχε υποσχεθεί υποχρεωτικές και µη υποχρεωτικές επενδύσεις που πλησίαζαν στην πενταετία τα 600 εκατ. ευρώ. Σχεδόν δέκα χρόνια αργότερα δεν έχουν υλοποιηθεί ούτε οι υποχρεωτικές επενδύσεις, ύψους 230 εκατ. ευρώ, βάσει της συµφωνίας εξαγοράς του 51% του ΟΛΠ. Στο µεταξύ η εταιρεία, αυξάνοντας τα τέλη χρήσης του λιµένα, εµφανίζει υπέρογκα έσοδα και κυρίως κέρδη.
Επιπλέον σε αυτό η τοπική κοινότητα του Πειραιά στο παρελθόν είχε «ξιφουλκήσει» κατά της τακτικής της Cosco ν’ αγοράζει πάντα κινέζικα και καθόλου ελληνικά προϊόντα.
Από την άλλη πλευρά, στον ΟΛΘ ξεκινά η κατασκευή του 6ου προβλήτα που θ’ αναβαθµίσει το λιµάνι της συµπρωτεύουσας. Σήµερα βρισκόµαστε εκ νέου στο παρά ένα της εκκίνησης της επένδυσης, µε το διοικητικό συµβούλιο της εταιρείας να έχει εγκρίνει τη νέα επένδυση ύψους 150 εκατ. ευρώ. Μόλις την περασµένη εβδοµάδα υπεγράφη η σύµβαση κατασκευής του προβλήτα, κάτι που είχε συµβεί και το 2020, αλλά τελικά σταµάτησε λόγω της πανδηµίας και της αλλαγής της διαστασιολόγησης του έργου (προ και µετά την πανδηµία).
ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΜΑΝ∆ΡΑΒΕΛΗ
Κυριακάτικη Απογευματινή
