Η ελληνική οικονομία εισέρχεται στην τετραετία 2026-2029 με μια μεικτή εικόνα. Από τη μία πλευρά προβλέπεται σημαντική αύξηση των δημοσίων εσόδων και σταθερή αποκλιμάκωση του χρέους, από την άλλη προκλήσεις που αφορούν την ανάπτυξη, τις επενδύσεις, λόγω ολοκλήρωσης του Ταμείου Ανάπτυξης, και την αποδυνάμωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών.
Αναλυτικά:
1. Φορολογία
Σύμφωνα με τον πολυετή δημοσιονομικό σχεδιασμό που παρουσιάστηκε χθες στο υπουργικό συμβούλιο, τα φορολογικά έσοδα αναμένεται να αυξηθούν κατά 10,7 δισ. ευρώ έως το 2029, φθάνοντας τα 81,880 δισ. ευρώ από 71,146 δισ. ευρώ το 2025. Η θετική αυτή εξέλιξη αποδίδεται σε τέσσερις βασικούς παράγοντες: την αύξηση των αποδοχών, την ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, τη δυναμική του τουρισμού και κυρίως την εντυπωσιακή άνοδο της κερδοφορίας των επιχειρήσεων. Η ανάλυση των στοιχείων δείχνει ότι από τα συνολικά επιπλέον έσοδα, 4,47 δισ. ευρώ θα προέλθουν από έμμεσους φόρους και 6 δισ. ευρώ από άμεσους.
Μάλιστα, για πρώτη φορά έπειτα από δεκαετίες οι άμεσοι φόροι αυξάνονται με ταχύτερο ρυθμό από τους έμμεσους, γεγονός που συνδέεται με την ισχυρότερη συνεισφορά των αυξημένων αποδοχών και των επιχειρηματικών κερδών. Οι φόροι που καταβάλλουν οι εταιρείες αναμένεται να αυξηθούν κατά σχεδόν 44%, φθάνοντας τα 11,208 δισ. ευρώ το 2029, έναντι 7,788 δισ. ευρώ το 2025, μια εξέλιξη που αντανακλά τη δυναμική ανάπτυξη των επιχειρήσεων η οποία θα έχει αντίκρισμα και στις αποδοχές των εργαζομένων. Παράλληλα, τα δημόσια έσοδα από φόρους εισοδήματος θα συνεχίσουν να αυξάνονται, φθάνοντας τα 33,029 δισ. ευρώ το 2029.
Στους έμμεσους φόρους, η αύξηση του ΦΠΑ κατά 3,84 δισ. ευρώ έως το 2029 καταδεικνύει ότι η ψηφιοποίηση των συναλλαγών αποδίδει, περιορίζοντας το «κενό ΦΠΑ» σε επίπεδα αντίστοιχα του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Ωστόσο, η σταθεροποίηση των εσόδων υποδηλώνει ότι τα περιθώρια περαιτέρω μείωσης της φοροδιαφυγής περιορίζονται. Αντίστοιχα, ο προϋπολογισμός του 2026 προβλέπει αύξηση εσόδων από τον ΦΠΑ και τον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων, αλλά ελαφρά μείωση των εσόδων από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων λόγω αλλαγών στη φορολογική κλίμακα.
2. Επιβράδυνση
Παρά τη θετική εικόνα των δημοσίων εσόδων, το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα περιγράφει μια οικονομία που θα κινηθεί σε πιο συγκρατημένους ρυθμούς μετά το 2026. Με τη λήξη των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, οι επενδύσεις εμφανίζουν τάση επιβράδυνσης: από 10,2% το 2026 αναμένεται να πέσουν στο 0,8% το 2029. Η αναπτυξιακή δυναμική προβλέπεται ότι θα φθίνει χρόνο με τον χρόνο. Από 2,2% φέτος η ανάπτυξη προβλέπεται στο 2,4% το 2026, για να κατεβάσει σταδιακά ταχύτητα στο 1,7% το 2027, στο 1,6% το 2028 και στο 1,3% το 2029, υπογραμμίζοντας την αδυναμία της οικονομίας να επανέλθει σε δυναμικούς ρυθμούς μετά το πέρας των έκτακτων μέτρων στήριξης.
3. Κατανάλωση
Στο μέτωπο της κατανάλωσης, ούτε οι δημοσιονομικές παρεμβάσεις, που συνολικά θα εκτιναχθούν από 3,04 δισ. ευρώ το 2025 στα 10,1 δισ. ευρώ το 2029, φαίνεται να αρκούν για να ενισχύσουν ουσιαστικά την αγοραστική δύναμη. Η ιδιωτική κατανάλωση φαίνεται να ακολουθεί σταθερά… υποτονική πορεία: 1,9% το 2025, 1,7% το 2026, 1,6% το 2027, 1,4% το 2028 και 1,2% το 2029. Ακόμη πιο προβληματική είναι η εικόνα της δημόσιας κατανάλωσης, καθώς από 1,4% φέτος βυθίζεται στο 0,7% το 2026, -1,1% το 2027 και μηδενίζεται το 2028 και το 2029.
4. Προσλήψεις στο Δημόσιο
Στην τετραετία 2026-2029 οι προσλήψεις στο Δημόσιο θα είναι περισσότερες από τις αποχωρήσεις (148.533 προσλήψεις έναντι 109.540 αποχωρήσεων στην πενταετία 2025-2029), στοιχείο που βοηθά τη βελτίωση αυτής της εικόνας, αλλά ταυτόχρονα απαιτεί προσεκτική διαχείριση μισθολογικού κόστους.
5. Ανεργία
Παρά τις πιέσεις που αναμένονται στα εισοδήματα, η αγορά εργασίας αναμένεται να παρουσιάσει βελτίωση, με την ανεργία να μειώνεται στο 7,9% έως το 2029.
6. Αποκλιμάκωση
Επιπλέον, σημαντικό σημείο σταθερότητας αποτελεί η εντυπωσιακή αποκλιμάκωση του δημόσιου χρέους, το οποίο προβλέπεται να υποχωρήσει στο 119% του ΑΕΠ το 2029, χάρη στις πρόωρες αποπληρωμές δανείων και τη συνετή δημοσιονομική διαχείριση.
Συνολικά, η περίοδος 2026-2029 περιγράφει μια οικονομία με ισχυρά δημόσια έσοδα και βελτιούμενα δημοσιονομικά μεγέθη, αλλά και με προκλήσεις που αφορούν τη βιωσιμότητα της ανάπτυξης μετά το τέλος των ευρωπαϊκών ενισχύσεων, τις πιέσεις στην κατανάλωση και την ανάγκη διατήρησης της ανταγωνιστικότητας.
Εφημερίδα Απογευματινή
