Σχέδιο για αλλαγές στη φορολόγηση των επιχειρηματικών ομίλων επεξεργάζεται η κυβέρνηση, εστιάζοντας στις συναλλαγές των θυγατρικών με τη μητρική εταιρεία. Το οικονομικό επιτελείο προχωρά στην ανάθεση εξειδικευμένης μελέτης σε ιδιωτική εταιρεία, τα συμπεράσματα της οποίας θα αποτελέσουν την «πρώτη ύλη» για τη διαμόρφωση των επικείμενων νομοθετικών παρεμβάσεων. Σύμφωνα με την απόφαση, στόχος είναι η πλήρης «χαρτογράφηση» των συστημάτων φορολόγησης των μεγάλων επιχειρηματικών σχημάτων σε άλλες ευρωπαϊκές και διεθνείς οικονομίες, η ανάλυση του τρόπου τιμολόγησης των ενδοομιλικών συναλλαγών και η παρουσίαση λύσεων προσαρμοσμένων στις ανάγκες της ελληνικής αγοράς.
Η πρωτοβουλία εντάσσεται στον ευρύτερο σχεδιασμό της κυβέρνησης για εναρμόνιση με τα πρότυπα του ΟΟΣΑ και της Ε.Ε., αλλά και για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της χώρας ως επενδυτικού προορισμού. Όπως σημειώνουν αρμόδιες πηγές, «η Ελλάδα οφείλει να διαθέτει ένα πλαίσιο απολύτως συμβατό με τις καλύτερες πρακτικές της Ε.Ε., ώστε να παρέχει προβλεψιμότητα στις επιχειρήσεις και να περιορίζει τις “γκρίζες ζώνες” στις ενδοομιλικές συναλλαγές». Στο πλαίσιο αυτό η Γενική Γραμματεία Φορολογικής Πολιτικής παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, έτσι ώστε το ελληνικό σύστημα να μην υστερεί σε σχέση με τα πιο εξελιγμένα ευρωπαϊκά μοντέλα.
Η μελέτη θα επιχειρήσει να απαντήσει σε δύο κρίσιμα ερωτήματα: Πώς πραγματοποιούνται και τεκμηριώνονται σήμερα οι ενδοομιλικές συναλλαγές και ποιο μοντέλο φορολόγησης ομίλων μπορεί να υιοθετήσει η Ελλάδα, ώστε να γίνει ταυτόχρονα πιο δίκαιο, πιο διαφανές και πιο ανταγωνιστικό το επιχειρηματικό περιβάλλον. Η εξέταση των πρακτικών άλλων κρατών κρίνεται καθοριστική, καθώς χώρες εντός και εκτός Ε.Ε. έχουν προχωρήσει τα τελευταία χρόνια σε σύγχρονα σχήματα ομαδοποιημένης φορολόγησης, γεγονός που αποτελεί οδηγό για τη διαμόρφωση ενός αποτελεσματικού ελληνικού πλαισίου.
Όπως διευκρινίζουν οι ίδιες πηγές, οι ενδοομιλικές συναλλαγές δεν αφορούν μόνο μεγάλους ομίλους ή εταιρείες, αλλά όλες τις επιχειρήσεις που είναι συνδεδεμένες μεταξύ τους, όπως για παράδειγμα μικρές εταιρείες που έχουν κοινό εταίρο ή κοινό μέτοχο με σημαντικό ποσοστό, κοινή διοίκηση κ.λπ. Έτσι μία εταιρεία μπορεί να αγοράζει, να πουλά, να δανείζει, να παρέχει υπηρεσίες ή να μεταβιβάζει δικαιώματα σε μια άλλη εταιρεία που ανήκει στον ίδιο όμιλο, οπότε αυτή η πράξη είναι ενδοομιλική συναλλαγή.
Η Ελλάδα δεν διαθέτει ακόμη γενικό καθεστώς ενδοομιλικής φορολόγησης. Με το νέο σύστημα, οι όμιλοι θα μπορούν να εξισορροπούν ζημίες και κέρδη εντός του ομίλου, μειώνοντας τον επιχειρηματικό κίνδυνο και ενισχύοντας την επενδυτική τους δυνατότητα, χωρίς απαραίτητα την ανάγκη των συγχωνεύσεων. Παράλληλα, θα εφαρμοστούν αυστηροί κανόνες για την αποφυγή καταχρήσεων και τεχνητών μεταφορών κερδών, όπως κριτήρια ιδιοκτησίας, περίοδος διακράτησης και αυστηρή τεκμηρίωση συναλλαγών, γι’ αυτό ο ΟΟΣΑ και η Ε.Ε. έχουν θεσπίσει αυστηρό πλαίσιο κανόνων με έμφαση στην καταπολέμηση της φοροαποφυγής.
Πολυάριθμες ευρωπαϊκές χώρες έχουν ήδη θεσμοθετήσει φορολογική ενοποίηση ομίλων. Ιταλία, Γαλλία και Ισπανία διαθέτουν εθνικά μοντέλα που επιτρέπουν τον σχηματισμό «φορολογικών ομάδων» και τον συμψηφισμό κερδών-ζημιών. Αντίστοιχα συστήματα ισχύουν σε Βέλγιο, Ολλανδία, Γερμανία και Ιρλανδία, με διαφοροποιήσεις ως προς τα κριτήρια συμμετοχής και τους περιορισμούς. Η ελληνική αγορά παραμένει ανάμεσα στις λίγες χώρες της Ε.Ε. που δεν διαθέτουν πλήρες, ευέλικτο σύστημα φορολογικής ενοποίησης, γεγονός που περιορίζει τη διαχείριση ζημιών και την αποδοτικότητα των ομίλων. Στην πράξη, με το νέο καθεστώς φορολόγησης η Ελλάδα θα μπορεί να αναδειχθεί ως ελκυστική έδρα επιχειρηματικών ομίλων.
Η φορολόγηση σε επίπεδο ομίλων αποτελεί μία από τις πιο «ευαίσθητες» περιοχές της φορολογικής διοίκησης διεθνώς. Οι ενδοομιλικές συναλλαγές συχνά δημιουργούν πεδία αβεβαιότητας, ειδικά σε ζητήματα τεκμηρίωσης τιμών, μεταφοράς κερδών και κατανομής φορολογητέας ύλης μεταξύ θυγατρικών μιας πολυεθνικής. Στην Ελλάδα, όπου δραστηριοποιούνται όλο και περισσότερες διεθνείς επιχειρήσεις αλλά και μεγάλοι εγχώριοι επιχειρηματικοί όμιλοι, τα υφιστάμενα πλαίσια κρίνεται ότι χρειάζονται επικαιροποίηση και μεγαλύτερη ευθυγράμμιση με τις ευρωπαϊκές τάσεις, όπως:
* Το νέο διεθνές πλαίσιο για τη φορολόγηση πολυεθνικών,
* Οι συζητήσεις για κοινή ενοποιημένη βάση φορολόγησης εταιρειών εντός Ε.Ε.
* Η αυξημένη πίεση για αποτροπή επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού.
«Στόχος δεν είναι να αυξηθεί το φορολογικό βάρος», αναφέρουν στελέχη του οικονομικού επιτελείου, «αλλά να υπάρξει μια καθαρή, σταθερή και δίκαιη βάση κανόνων που θα απλοποιεί τη ζωή των επιχειρήσεων και θα βελτιώνει την αποτελεσματικότητα του φορολογικού μηχανισμού».
Η εταιρεία καλείται, έως το τέλος του 2025, να παραδώσει το τελικό κείμενο της έκθεσης, στο οποίο θα αποτυπώνονται:
*Η πλήρης ανάλυση του τρόπου με τον οποίο πραγματοποιούνται και τιμολογούνται σήμερα οι ενδοομιλικές συναλλαγές
* Η εξέταση των διεθνών πρακτικών φορολόγησης ομίλων εντός και εκτός Ε.Ε., η σύγκριση μοντέλων και εντοπισμός των βέλτιστων προσεγγίσεων
* Οι προτάσεις για τη διαμόρφωση ενός νέου ελληνικού πλαισίου που θα βασίζεται στις αρχές της δικαιοσύνης, της διαφάνειας και της αποδοτικότητας, οι εκτιμήσεις για την προσδοκώμενη ωφέλεια ως προς τα δημόσια έσοδα
* Οι εισηγήσεις για νομοθετικές ρυθμίσεις που μπορούν να υιοθετηθούν σε επόμενο στάδιο από τη Γενική Γραμματεία Φορολογικής Πολιτικής.
Εφημερίδα «Κυριακάτικη Απογευματινή»
