Το 2025 καταγράφεται ως κομβικό έτος αποκάλυψης της φοροδιαφυγής και εδραίωσης της ψηφιακής εποχής στους φορολογικούς ελέγχους. Η πλήρης ενεργοποίηση των ηλεκτρονικών βιβλίων (myDATA), η καθολική χρήση POS, οι αυτοματοποιημένες διασταυρώσεις και ο δραστικός περιορισμός των μετρητών μετέφεραν μεγάλο μέρος της μέχρι πρότινος «αόρατης οικονομίας» στην επίσημη δραστηριότητα.
Το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό: σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Vat Gap 2025), το ελληνικό Δημόσιο χάνει πλέον έως και 7 δισ. ευρώ λιγότερα ετησίως από ΦΠΑ σε σχέση με το παρελθόν, εξέλιξη που αλλάζει τα δεδομένα στα δημόσια έσοδα.
Έσοδα – άλματα από ένα μόνο μέτρο
Ενδεικτικό της αποτελεσματικότητας των παρεμβάσεων είναι το γεγονός ότι μέσα σε έναν μόλις χρόνο, η καθολική αποδοχή πληρωμών με κάρτες απέφερε επιπλέον 400 εκατ. ευρώ έσοδα ΦΠΑ το 2024, σύμφωνα με μελέτη του ΙΟΒΕ.
Το όφελος, ωστόσο, μεγεθύνθηκε το 2025, καθώς ήταν το πρώτο πλήρες έτος εφαρμογής του μέτρου σε όλους τους επαγγελματίες και σε όλη τη διάρκεια του έτους. Οι δηλώσεις εισοδήματος που υποβλήθηκαν το 2025 για τα εισοδήματα του 2024 αποκάλυψαν ιστορικό ρεκόρ αύξησης στους δηλωθέντες τζίρους των ελεύθερων επαγγελματιών.
Κλάδοι που “ανέβασαν” τα έσοδά τους
Ολόκληροι επαγγελματικοί κλάδοι –ιδίως της εστίασης, της νυχτερινής διασκέδασης και της οικοδομής– εμφάνισαν αυξήσεις 10% έως 15% στα ακαθάριστα έσοδα:
- Μπαρ (ΚΑΔ 56.30): +15,2% (43.525 € το 2024 από 37.777 € το 2023)
- ΤΑΞΙ (ΚΑΔ 49.32): +14,2% (18.595 € από 16.281 €)
- Ηλεκτρολόγοι (ΚΑΔ 43.21): +11,2% (36.301 € από 32.635 €)
- Υδραυλικοί (ΚΑΔ 43.22): +9,8% (32.354 € από 29.463 €)
- Μαραγκοί (ΚΑΔ 43.32): +8,1% (35.593 € από 32.913 €)
Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνουν ότι η τεχνολογία περιόρισε δραστικά τη δυνατότητα απόκρυψης εισοδημάτων.
Το «θαύμα» της τεχνολογίας σε αριθμούς
Σε σχέση με μόλις ένα έτος πριν, τα ψηφιακά μέτρα εκτιμάται ότι το 2025 απέδωσαν επιπλέον 2,7 δισ. ευρώ, έσοδα που στο παρελθόν χάνονταν λόγω φοροδιαφυγής.
Η σύγκριση με το παρελθόν είναι αποκαλυπτική: την περίοδο 2010–2024, η Ελλάδα έχασε πάνω από 73 δισ. ευρώ μόνο από τη φοροδιαφυγή στον ΦΠΑ, γεγονός που συνέβαλε σε μνημόνια, περικοπές μισθών και συντάξεων, αλλά και σε αθέμιτο ανταγωνισμό εις βάρος των συνεπών επιχειρήσεων.
Πώς μειώθηκε το «κενό ΦΠΑ»
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κομισιόν:
- 2009: απώλειες 7,5 δισ. ευρώ
- 2011: εκτίναξη άνω των 9,2 δισ. ευρώ
- 2012–2018: 5–7 δισ. ευρώ ετησίως
- 2019: κάτω από 5 δισ. ευρώ
- 2020: κάτω από 4 δισ. ευρώ
- 2021: κάτω από 3 δισ. ευρώ
- 2024: μόλις 2,1 δισ. ευρώ
Η καθοδική πορεία ξεκίνησε μετά το 2019, όταν ενεργοποιήθηκε ένα συνεκτικό πλέγμα ψηφιακών μέτρων.
Τα εργαλεία που άλλαξαν το παιχνίδι
- myDATA: Καθολική εφαρμογή και αυτόματη διαμόρφωση δηλώσεων ΦΠΑ. Η ΑΑΔΕ παρακολουθεί πλέον σε πραγματικό χρόνο τον τζίρο των επιχειρήσεων.
- POS παντού: Υποχρεωτική χρήση και διασύνδεση με ταμειακές – κάθε συναλλαγή καταγράφεται online.
- IRIS: Άμεσες τραπεζικές πληρωμές με ψηφιακό αποτύπωμα, που ενισχύονται περαιτέρω το 2026.
- Νέα εργαλεία: Ψηφιακό Δελτίο Αποστολής (2025) και Ψηφιακό Τιμολόγιο (2026), με ελέγχους ενισχυμένους από Τεχνητή Νοημοσύνη.
Κλειδί η «αυτοσυμμόρφωση»
Η μεγάλη τομή δεν είναι μόνο οι έλεγχοι, αλλά η αυτοδέσμευση των επιχειρήσεων. Από το 2024, η ΑΑΔΕ δημοσιεύει μέσο τζίρο ανά ΚΑΔ, ο οποίος ενσωματώνεται στον υπολογισμό του τεκμαρτού εισοδήματος.
Έτσι, επαγγελματίες που δηλώνουν σημαντικά χαμηλότερα ποσά από τον μέσο όρο του κλάδου τους γνωρίζουν εκ των προτέρων ότι αποκλίνουν από τα ψηφιακά δεδομένα και ότι ενδέχεται να βρεθούν στο στόχαστρο ελέγχων.
