Ελεύθεροι επαγγελματίες: Πόσο αυξάνουν οι συντάξεις τους

Από 890 έως 1.895 ευρώ είναι το εύρος στο οποίο θα κινηθούν οι συντάξεις στις έξι κατηγορίες ασφάλισης των ελευθέρων επαγγελματιών, οι οποίοι -προκειμένου να εξασφαλίσουν υψηλότερες αποδοχές- δεν θα πρέπει να παραμείνουν εσαεί στην 1η ασφαλιστική κλίμακα, αλλά να επιλέξουν έναν συνδυασμό αναγνώρισης πλασματικών ετών και καταβολής μεγαλύτερων εισφορών. Είναι γνωστό ότι μόλις δύο στους δέκα ασφαλισμένους αλλάζουν ασφαλιστική κατηγορία, επιλογή που γίνεται κάθε χρόνο τον Ιανουάριο και η οποία, σύμφωνα με τον εργατολόγο Δημήτρη Μπούρλο, επηρεάζει σαφώς το ύψος της σύνταξης που θα λάβουν, όταν συμπληρώνουν τις σχετικές προϋποθέσεις.

Τι να προσέξουν

Ο κ. Μπούρλος υπολόγισε διάφορα σενάρια, ώστε όσοι τα επιλέξουν να τύχουν καλύτερης σύνταξης, σημειώνοντας ωστόσο ότι είναι λάθος επιθυμώντας να οδηγηθούμε σε υψηλότερη σύνταξη να επιλέγουμε υψηλή κατηγορία εισφορών χωρίς αντίστοιχη οικονομική δυνατότητα, γιατί κάτι τέτοιο θα καταλήξει σε σώρευση οφειλών που θα αποτελούν τροχοπέδη σ’ αυτή καθαυτή τη συνταξιοδότησή μας.

Στις περιπτώσεις που ο συνταξιούχος είναι και εργαζόμενος, με την αίτηση συνταξιοδότησης, η εισφορά ανά μήνα κλάδου κύριας σύνταξης προσαυξάνεται με πόρο 50% ή κλάδου κύριας σύνταξης και επικούρησης με πόρο 40%. Η υψηλή ασφαλιστική κατηγορία, πέραν της επιβάρυνσης με αντίστοιχα υψηλότερο πόρο, έχει περιορισμένη ανταπόδοση, όταν ο απασχολούμενος συνταξιούχος διακόψει την απασχόληση και ζητήσει την προσαύξηση της σύνταξης με τον χρόνο ασφάλισης μετά τη συνταξιοδότηση. Πέραν αυτού, ο μη ανταποδοτικός πόρος δεν έχει καμία απολύτως ανταπόδοση στη σύνταξη.

Η σύνταξη υπολογίζεται με τον μέσο όρο των εισφορών (που μετατρέπονται σε αποδοχές) από το 2002 μέχρι τη συνταξιοδότηση. Όταν επομένως ο υπολειπόμενος για συνταξιοδότηση χρόνος ασφάλισης είναι περιορισμένος, η αλλαγή (υψηλότερη ή χαμηλότερη ασφαλιστική κατηγορία) πολύ λίγο επηρεάζει το ύψος της σύνταξης.

Έτη ασφάλισης

Αξιοσημείωτο είναι ότι με την αναγνώριση πλασματικών ετών, πολλοί ελεύθεροι επαγγελματίες πηγαίνουν σε χαμηλότερη κλίμακα εισφορών, ώστε να μειώσουν το κόστος εξαγοράς.

– Για παράδειγμα, ασφαλισμένος του ΟΑΕΕ (ΤΕΒΕ) ο οποίος έχει ήδη ασφαλιστεί για 35 έτη (1ος/91 – 12ος/25) και θέλει να συνεχίσει για 5 έτη ακόμη, ώστε να συνταξιοδοτηθεί με 40 έτη ασφάλισης: Υποθετικά λαμβάνεται υπόψη ότι έχουν καταβληθεί εισφορές για το διάστημα από 2002 έως 31/12/2016 σε υποχρεωτικές κλίμακες και ελάχιστη εισφορά βάσει εισοδήματος για τα έτη 2017-2019 και στην 1η ΑΚ από 2020 έως 2025. Αν προστεθούν 5 έτη επιπλέον από 1/1/2026 στην 1η, 3η ή 6η κατηγορία, το ποσό της σύνταξης διαμορφώνεται για την 1η κατηγορία στα 1.089,4 ευρώ (από τα 890), στην 3η στα 1.130 ευρώ και στην 6η στα 1.187 ευρώ.

Άρα, το σημαντικό είναι να μην επιλέξει κανείς την πρόωρη συνταξιοδότηση, που οδηγεί σε μειωμένη παροχή. Εκτιμάται ότι, κατά μέσο όρο, όσοι βγαίνουν με πρόωρη συνταξιοδότηση λαμβάνουν χαμηλότερη σύνταξη κατά τουλάχιστον 30%. Εάν, λοιπόν, επιθυμεί κάποιος να λάβει σύνταξη αυξημένη κατά τουλάχιστον 140 με 150 ευρώ, δεν πρέπει -εφόσον μπορεί- να κάνει χρήση της δυνατότητας για πρόωρη συνταξιοδότηση. Τα δύο επόμενα «κλειδιά», το ύψος του μισθού και τα έτη ασφάλισης, λειτουργούν συνδυαστικά και βέβαια επηρεάζονται και από το ισχύον ασφαλιστικό σύστημα, που ορίζει υψηλή εθνική σύνταξη, ενιαία για όλους τους ασφαλισμένους, και ποσοστά αναπλήρωσης, τα οποία λειτουργούν στο πλαίσιο του αναδιανεμητικού συστήματος.