Κύμα πανικού σαρώνει τους τελευταίους μήνες ιδιοκτήτες -ή φερόμενους ως ιδιοκτήτες- αγροτεμαχίων σε ολόκληρη τη χώρα, μετά το ξέσπασμα του σκανδάλου στον ΟΠΕΚΕΠΕ και την ενεργοποίηση εκτεταμένων διασταυρώσεων από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων.
Χιλιάδες στρέμματα γης που μέχρι πρότινος εμφανίζονταν δηλωμένα στο «περιουσιολόγιο ακινήτων» της εφορίας, το γνωστό Ε9, άρχισαν φέτος αιφνιδίως και μαζικά να… ξεριζώνονται από τις δηλώσεις φυσικών προσώπων, σε μια προσπάθεια που μοιάζει να παραπέμπει περισσότερο στην αγωνία να σβηστούν «ίχνη», παρά σε «συνήθεις» διορθωτικές δηλώσεις από έντιμους ιδιοκτήτες, αγρότες και κτηνοτρόφους.
Διασταυρώσεις
Για την ακρίβεια, όπως αποκάλυψε η ΑΑΔΕ, στο πλαίσιο των διασταυρώσεων που πραγματοποιεί «παντρεύοντας» τα δικά της στοιχεία με εκείνα του ΟΠΕΚΕΠΕ για πρόσωπα που έλαβαν αγροτικές επιδοτήσεις μεταξύ 2020-2024, «διαπιστώθηκαν περιπτώσεις μαζικής εισαγωγής και διαγραφής αγροτεμαχίων από την περιουσιακή τους κατάσταση (έντυπο Ε9) εντός του 2025, χωρίς επαρκή ή τεκμηριωμένη αιτιολόγηση». Σύμφωνα με την ανεξάρτητη Αρχή, «πρόκειται για πρόσωπα που έχουν εισπράξει, αδικαιολογήτως, υψηλά ποσά επιδοτήσεων σε σχέση με την πραγματική τους παραγωγική δυναμική ως κατ’ επάγγελμα αγρότες, όπως αυτή προκύπτει από τη φορολογική τους εικόνα».
Το συνεχές «γράψε-σβήσε» στις δηλώσεις ακινήτων λειτούργησε ως συναγερμός για τις φορολογικές Αρχές. Τα ευρήματα των ελεγκτών είναι αποκαλυπτικά: περίπου 3.000 φυσικά πρόσωπα, τα οποία δήλωναν στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου (ΟΣΔΕ) ότι εκμίσθωναν αγροτεμάχια σε κτηνοτρόφους και αγρότες, βρίσκονται ήδη στο μικροσκόπιο, καθώς -σύμφωνα με την ΑΑΔΕ- άρχισαν σχεδόν ταυτόχρονα να τροποποιούν ή να διαγράφουν από το Ε9 τις εκτάσεις, πάνω στις οποίες είχαν βασιστεί οι πληρωμές των ενισχύσεων τα τελευταία χρόνια.
Ποινικές ευθύνες
Παράλληλα, οι πρώτοι 50 φάκελοι ελεγχόμενων με ισχυρές ενδείξεις παράνομων επιδοτήσεων, έχουν διαβιβαστεί στην εισαγγελέα για περαιτέρω διερεύνηση. Αυτές οι πρώτες 50 περιπτώσεις ελεγχόμενων προσώπων, για τις οποίες -σύμφωνα με τις φορολογικές Αρχές- δεν προκύπτει δικαιολογημένη διαγραφή αγροτεμαχίων από το Ε9, εκτιμάται ότι έχουν λάβει παράνομα επιδοτήσεις τουλάχιστον 1.000.000 ευρώ, ποσό που εικάζεται πως είναι σημαντικά υψηλότερο, κάτι που ωστόσο μένει να αποδειχθεί κατά τον δικαστικό έλεγχο.
Οι εθνικές και ευρωπαϊκές Αρχές θα διερευνήσουν τυχόν ποινικές ευθύνες για τις συγκεκριμένες περιπτώσεις, ενώ ο ΟΠΕΚΕΠΕ καλείται να τις αποκλείσει από περαιτέρω πληρωμές και να εκκινήσει τη διαδικασία ανάκτησης των ενισχύσεων που έλαβαν.
Οι εισαγγελείς θα ψάξουν μεταξύ άλλων:
– Αν υπάρχει ψευδής δήλωση ιδιόκτητων αγροτεμαχίων, κάτι το οποίο φαίνεται να προκύπτει από τις ενδείξεις.
– Η καταχρηστική έναρξη αγροτικού επαγγέλματος, καθώς θα διερευνηθεί κατά πόσον όλοι αυτοί που εμφανίστηκαν να δηλώνουν ενοικιαστές αγροτικών εκτάσεων, ήταν πράγματι αγρότες ή απλώς ήταν συμμέτοχοι σε μια «ομάδα» με στόχο την είσπραξη επιδοτήσεων.
– Η εικονική μίσθωση εκτάσεων. Κατά πόσον δηλαδή αυτές οι μισθώσεις που δηλώθηκαν ήταν πραγματικές ή εικονικές.
– Κατά πόσον υπήρξε παράνομη είσπραξη επιδοτήσεων από συγκεκριμένα φυσικά πρόσωπα.
Η αφορμή για το μαζικό κύμα διαγραφών χιλιάδων στρεμμάτων αγροτεμαχίων που απέφεραν εκατομμύρια ευρώ επιδοτήσεων από τα Ε9, δόθηκε από τη στιγμή που στο πλαίσιο των αλλαγών στη λειτουργία του ΟΠΕΚΕΠΕ, η ΑΑΔΕ απέκτησε πλήρη πρόσβαση στα δεδομένα του Οργανισμού και, για πρώτη φορά, μπόρεσε να διασταυρώσει τι δηλώνεται ως ιδιοκτησία, τι εκμισθώνεται και ποιος τελικά πληρώνεται επιδοτήσεις αλλά και τι ποσά.
Η μέθοδος
Το μοτίβο, σε αρκετές περιπτώσεις, φαίνεται να είναι κοινό. Τα προηγούμενα χρόνια, δηλώσεις Ε9 «φούσκωναν» με αγροτεμάχια που δηλώνονταν κατά βούληση. Η διαδικασία βασιζόταν στην υπεύθυνη δήλωση του φορολογούμενου, χωρίς άμεσο έλεγχο τίτλων. Το κόστος ήταν ελάχιστο καθώς έλεγχοι δεν γίνονταν ενώ ο ΕΝΦΙΑ για τα αγροτεμάχια είναι αμελητέος, γεγονός που επέτρεψε σε επιτήδειους να εμφανίζουν μεγάλες εκτάσεις χωρίς ουσιαστική φορολογική επιβάρυνση.
Στη συνέχεια, οι ίδιες εκτάσεις εμφανίζονταν να εκμισθώνονται σε τρίτους για βοσκή ή καλλιέργεια. Και εδώ ακριβώς «έδεναν» όλα: οι επιδοτήσεις υπολογίζονται με βάση τα δηλωμένα στρέμματα. Χωρίς εκτάσεις, δεν υπάρχουν ενισχύσεις. Έτσι, μέσα από ένα πλέγμα δηλώσεων και μισθώσεων, άνοιγε ο δρόμος για σημαντικά ποσά κοινοτικών χρημάτων. Πολλοί φαίνεται πως πόνταραν στο ότι η πλήρης ταυτοποίηση των στοιχείων θα καθυστερούσε, λόγω της μη ολοκλήρωσης του Κτηματολογίου σε όλη τη χώρα. Ωστόσο, το σκάνδαλο στον ΟΠΕΚΕΠΕ έφερε τα πάνω-κάτω.
Στελέχη της ΑΑΔΕ τονίζουν ότι μια διόρθωση στο Ε9 μπορεί να είναι απολύτως νόμιμη. Όταν όμως παρατηρείται μαζικό κύμα διαγραφών αμέσως μετά την αποκάλυψη ενός σκανδάλου, και μάλιστα σε ακίνητα που είχαν «παίξει ρόλο» σε επιδοτήσεις, ο έλεγχος είναι αναπόφευκτος και ενδελεχής. Το κρίσιμο στοιχείο είναι ότι τα ίχνη πλέον είναι ηλεκτρονικά και δεν διαγράφονται. Αν ένα χωράφι δηλώθηκε για να στηρίξει μια επιδότηση και στη συνέχεια «εξαφανίστηκε» από το Ε9, τα ερωτήματα πληθαίνουν: ποιος το δήλωσε, ποιος το εκμίσθωσε, ποιος πληρώθηκε και με ποια δικαιολογητικά.
Παραδείγματα
Οι διασταυρώσεις ΑΑΔΕ-ΟΠΕΚΕΠΕ φέρνουν στο φως χαρακτηριστικές περιπτώσεις:
– Φυσικό πρόσωπο από το Ηράκλειο Κρήτης διέγραψε 146 αγροτεμάχια, τα οποία δήλωνε ότι κατείχε σε τέσσερις διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές: Μεσσηνία, Κορινθία, Κρήτη και Αττική. Τα ακίνητα αυτά είχαν δηλωθεί ως μισθωμένα σε 19 φυσικά πρόσωπα τα οποία προέβησαν σε έναρξη αγροτικής δραστηριότητας το ίδιο έτος με την έναρξη των μισθώσεων. Το αποτέλεσμα; Εισέπραξαν αγροτικές επιδοτήσεις άνω των 338.000 ευρώ.
– Ακόμη πιο εντυπωσιακή είναι δεύτερη υπόθεση από την Κρήτη. Φυσικό πρόσωπο, κάτοικος Κρήτης, διέγραψε 28 αγροτεμάχια που εν συνεχεία υποστήριξε ότι είχε δηλώσει «εκ παραδρομής» σε διαφορετικούς νομούς από τον τόπο κατοικίας του και συγκεκριμένα σε Κάλυμνο, Φούρνους, Λέσβο και Χίο, κάποια από τα οποία αφενός τα χρησιμοποίησε προκειμένου να εισπράξει ενισχύσεις άνω των 240.000 ευρώ και αφετέρου τα μίσθωνε σε 29 φυσικά πρόσωπα, τα οποία προέβησαν σε έναρξη αγροτικής δραστηριότητας το ίδιο έτος με την έναρξη των μισθώσεων και εισέπραξαν αγροτικές επιδοτήσεις άνω των 679.000 €.
Μεταξύ των μισθωτών των παραπάνω αγροτεμαχίων:
– Φυσικό πρόσωπο δήλωσε στο ΟΣΔΕ τουλάχιστον 10 αγροτεμάχια, με γεωγραφική θέση ξεχωριστή από τον τόπο της κατοικίας του, που στη συνέχεια διαγράφηκαν από τον φερόμενο «ιδιοκτήτη» στο Ε9. Με βάση τα δηλωθέντα αγροτεμάχια, έλαβε ενισχύσεις ποσού άνω των 60.000 ευρώ.
– Ενισχύσεις 58.000 ευρώ έλαβαν δύο φυσικά πρόσωπα, νεαρής ηλικίας, τα οποία, αφού έκαναν έναρξη ως αγρότες ειδικού καθεστώτος, δήλωσαν στο ΟΣΔΕ μίσθωση τουλάχιστον 22 αγροτεμαχίων με γεωγραφική θέση επίσης διαφορετική της, και τα οποία στη συνέχεια διέγραψαν από το Ε9.
Εφημερίδα Απογευματινή
