«Προίκα» τουλάχιστον 800.000.000 ευρώ για νέες στοχευμένες παροχές και ελαφρύνσεις σε πολίτες και επιχειρήσεις που θα αποφασιστούν και θα ανακοινωθούν -όπως έγινε και φέτος- την προσεχή άνοιξη του 2026, αναμένεται να αφήσει στην κυβέρνηση η χρονιά που ολοκληρώνεται. Η Ελλάδα κινείται με… άλλον αέρα στο νέο έτος, με ισχυρές οικονομικές επιδόσεις σε όλα τα μέτωπα, που επιτρέπουν στο οικονομικό επιτελείο να διαπραγματευτεί με την Κομισιόν πρόσθετα μέτρα, την ίδια περίοδο που οκτώ χώρες της Ευρώπης βρίσκονται σε οικονομική περιδίνηση με μεγάλα ελλείμματα και υψηλές περικοπές σε μισθούς και αυξήσεις φόρων.
Η αύξηση εσόδων από φοροδιαφυγή που αναμένεται να φτάσει τα 800.000.000 ευρώ το 2025, φωτογραφίζει παρακαταθήκη τουλάχιστον μισού δισ. ευρώ για το 2026. Το συνολικό οικονομικό αποτέλεσμα αναμένεται να είναι ακόμη υψηλότερο, δημιουργώντας επιπλέον δημοσιονομικό χώρο για το επόμενο έτος και προοιωνίζονται θετικές αποφάσεις. Οικονομικοί παρατηρητές τονίζουν ότι «η εξέλιξη αυτή λύνει τα χέρια του οικονομικού επιτελείου για νέα βελτιωτικά μέτρα το 2026, έτος που θα προηγείται του κρίσιμου -λόγω εκλογών- 2027».
Φοροδιαφυγή
Παραπέμπουν, δε, στην τριμηνιαία έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή που σημειώνει ότι, ενώ στο δεκάμηνο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου τα έσοδα από τη μείωση της φοροδιαφυγής ανέρχονταν στα 475.000.000 ευρώ, υπολογίζεται ότι με τη συμβολή της υψηλής κατανάλωσης της εορταστικής περιόδου (σ.σ. κατά την οποία πραγματοποιείται τζίρος άνω των 4,5 δισ. ευρώ), η υπέρβαση των εσόδων από φοροδιαφυγή μπορεί να φτάσει και τα 800.000.000 ευρώ. Σε επίπεδο υπουργείου Οικονομικών, ανώτερα στελέχη του επισημαίνουν ότι «η χρήση σύγχρονων μέτρων και τεχνολογιών οδηγεί σε επιπλέον είσπραξη τελών και φόρων πολλών εκατομμυρίων ευρώ».
12,6 δισ. ευρώ το πρωτογενές πλεόνασμα στο 11μηνο 2025 (υπέρβαση στόχων κατά 5 δισ. ευρώ)
Την πόρτα για πιθανό νέο κύκλο φοροελαφρύνσεων εντός του 2026 -επιπρόσθετων του 1,7 δισ. ευρώ της ΔΕΘ που αρχίζουν να τρέχουν από την αρχή της νέας χρονιάς- άνοιξε πρόσφατα με έμμεσο, αλλά ξεκάθαρο τρόπο και ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, δηλώνοντας μετά την ψήφιση του Προϋπολογισμού ότι «η κυβέρνηση έχει δείξει πως όταν δημιουργείται δημοσιονομικός χώρος, τον επιστρέφει στην κοινωνία με τρόπο στοχευμένο και δίκαιο. Η απάντηση είναι “ναι”, εφόσον υπάρχουν πραγματικά και μόνιμα δημοσιονομικά περιθώρια». Στο υπουργείο Οικονομικών τονίζουν ότι «προτεραιότητα είναι να μη γυρίσουμε σε λογικές που γεννούν ελλείμματα και υπονομεύουν όσα με κόπο χτίστηκαν τα προηγούμενα χρόνια. Θα συνεχίσουμε να αξιολογούμε κάθε μέτρο με δύο κριτήρια: Αν βελτιώνει ουσιαστικά την καθημερινότητα των πολιτών και αν αντέχει στον χρόνο».
Άλλωστε, σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή», ο υπουργός Οικονομικών τόνισε ότι «έχουμε αποδείξει τα τελευταία χρόνια ότι μπορούμε ταυτόχρονα να στηρίζουμε την κοινωνία μέσα από ισχυρά πλεονάσματα, τα οποία προκύπτουν από τον περιορισμό της φοροδιαφυγής και το μέρισμα της ανάπτυξης, και την ίδια ώρα να θωρακίζουμε τα θεμέλια της οικονομίας και της δημοσιονομικής σταθερότητας. Μάθαμε στα πολύ δύσκολα χρόνια της κρίσης τι σημαίνει να μην έχεις σταθερότητα και δεν πρόκειται να επιστρέψουμε σε εκείνες τις πρακτικές. Ανεξάρτητα από το γεγονός ότι το 2026 είναι προεκλογική χρονιά, μπορώ να σας πω με σαφήνεια ότι θα γίνουν όλες εκείνες οι ενέργειες που απαιτούνται, ώστε να διασφαλιστεί η κοινωνική συνοχή και η αναπτυξιακή δυναμική της χώρας, τηρώντας πάντοτε τη δημοσιονομική ισορροπία».
Αντίστοιχη εκτίμηση για δυνητικό περιθώριο νέων ελαφρύνσεων διατυπώνεται και διά στόματος του κεντρικού τραπεζίτη, Γιάννη Στουρνάρα, μέσω της ενδιάμεσης έκθεσης της ΤτΕ που δημοσιεύτηκε την περασμένη εβδομάδα, όπου επισημαίνεται ότι τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα δημιουργούν χώρο για νέες στοχευμένες παρεμβάσεις.
Ορόσημο
Χρόνος-κλειδί για το ύψος και το μείγμα των αποφάσεων που θα κληθεί να λάβει η κυβέρνηση, εφόσον διαπιστωθεί το ύψος του επιπλέον δημοσιονομικού χώρου που ανεβάζει υψηλότερα τον πήχυ των δημοσιονομικών δαπανών, θα είναι ο Απρίλιος του 2026. Μήνας κατά τον οποίο η Eurostat θα κληθεί να πιστοποιήσει τις επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας για την τρέχουσα χρονιά, να «μετρήσει» το τελικό πρωτογενές πλεόνασμα και να αποφανθεί ως προς το ποιες πηγές εσόδων του Προϋπολογισμού έχουν μόνιμο και επαναλαμβανόμενο αποτέλεσμα.
1,7 δισ. ευρώ τα ψηφισθέντα μέτρα που αρχίζουν να τρέχουν από την αρχή της νέας χρονιάς
Αν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις για πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο κοντά στα 2 δισ. ευρώ από τη φετινή εκτέλεση του Προϋπολογισμού τότε η κυβέρνηση θα μπορούσε -υπό προϋποθέσεις- να αξιοποιήσει περίπου 800.000.000 ευρώ για ελαφρύνσεις. Κατόπιν, ακολουθεί η ΔΕΘ του Σεπτεμβρίου, οπότε και θα έχει μορφοποιηθεί η οικονομική πολιτική του κρίσιμου εκλογικού έτους 2027.
Όπως και να έχουν οι οικονομικές εξελίξεις, εκτός απροόπτου, οι ελαφρύνσεις σε εργαζόμενους, συνταξιούχους, οικογένειες, επαγγελματίες και επιχειρήσεις θα συνεχιστούν, με μοχλό την υπεραπόδοση της οικονομίας και το κολοσσιαίο πρωτογενές πλεόνασμα που για το 11μηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου έφτασε τα 12,6 δισ. ευρώ, υπερβαίνοντας κατά 5 δισ. ευρώ τους αρχικούς στόχους.
32% η αύξηση στις καθαρές αμοιβές των φορολογούμενων από το 2019 έως το 2025 (έναντι 19,9% σωρευτικού πληθωρισμού την ίδια περίοδο)
Να θυμίσουμε πως σε ό,τι αφορά τις αυξήσεις μισθών, ο κατώτατος έχει αυξηθεί πάνω από 35% από το 2019 έως το 2025 και θα ξεπεράσει το 40% το 2026. Παράλληλα, οι καθαρές αμοιβές, μετά τις μειώσεις φόρων και εισφορών, έχουν αυξηθεί κατά περίπου 32% σε σχέση με το 2019, υπερκαλύπτοντας τον σωρευτικό πληθωρισμό της ίδιας περιόδου που ήταν στο 19,9%. «Αυτό δείχνει ότι κινούμαστε στη σωστή κατεύθυνση», τονίζει ο υπουργός Οικονομικών, σημειώνοντας ωστόσο ότι δεν αρκεί να το επιβεβαιώνουν οι δείκτες. Πρέπει να το νιώθουν οι πολίτες στην καθημερινότητά τους. Γι’ αυτό και η πολιτική μας δεν εξαντλείται στις αυξήσεις μισθών, αλλά στοχεύει στη συνολική και διαρκή ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος».
ΤΑΜΕΙΟ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ
Πόσο ανησυχεί όμως η κυβέρνηση που το καλοκαίρι του 2026 ολοκληρώνεται το Ταμείο Ανάκαμψης; Η απάντηση έρχεται από τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών, Νίκο Παπαθανάση, ο οποίος τονίζει «ότι δεν θα χαθεί ούτε 1 ευρώ», καθώς η Ελλάδα είναι στην πρώτη πεντάδα της Ευρώπης. Αλλά και από άλλα υπουργικά χείλη τονίζεται ότι:
– Το 2026 δεν σημαίνει το τέλος της ανάπτυξης, λόγω λήξης του Ταμείου Ανάκαμψης. Απλώς, ολοκληρώνεται μια έκτακτη οικονομική στήριξη της ΕΕ μετά την πανδημία, ενώ όλες οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι η οικονομία θα συνεχίσει να τρέχει με ρυθμούς άνω του 2% τα επόμενα χρόνια.
– Η χώρα έχει εξασφαλίσει την επόμενη πενταετία 49,2 δισ. ευρώ από τον Προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που θα της δώσουν νέα ώθηση.
– Το 2026 θα εκταμιευθούν 7,2 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και άνω των 4 δισ. ευρώ σε δάνεια.
Σύμφωνα και με οικονομικούς αναλυτές, η δυναμική της ελληνικής οικονομίας αναμένεται να παραμείνει ισχυρή, με τον ρυθμό μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ να υπερβαίνει τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους. Ειδικότερα:
– Η ιδιωτική κατανάλωση θα συνεχίσει να αυξάνεται, λόγω των αυξήσεων στους μισθούς.
– Η ανεργία αναμένεται να υποχωρήσει περαιτέρω και η βελτίωση στην αγορά εργασίας (αύξηση απασχόλησης) θα είναι αισθητή.
– Οι πληθωριστικές πιέσεις θα εξασθενήσουν.
Ωστόσο, Στεγαστικό και Δημογραφικό θα συνεχίσουν να αποτελούν μεγάλες προκλήσεις και θα απαιτήσουν σημαντικές παρεμβάσεις, ώστε να τροχοδρομηθούν αποτελεσματικές λύσεις.
Εφημερίδα Απογευματινή
