Ο καφές και το κακάο αναµένεται να τροφοδοτήσουν τους επόµενους µήνες τον πληθωρισµό στα τρόφιµα. Οι αυξήσεις που έρχονται αναµένεται να ξεπεράσουν το 20%, καθώς οι διεθνείς τιµές τόσο το κακάο όσο και στον καφέ κινούνται σε ιστορικά υψηλά.
Την περασµένη εβδοµάδα η τιµή του συµβολαίου καφέ ξεπέρασε τα 400 δολάρια, πρώτη φορά στην ιστορία του. Ποτέ στο παρελθόν η τιµή του δεν είχε φτάσει σε αυτά τα επίπεδα, ενώ το αµέσως επόµενο υψηλό τιµής του προθεσµιακού συµβολαίου καφέ εντοπίζεται το 2011, στα 300 δολάρια. Μόνο µέσα στο 2025 η διεθνής τιµή του καφέ έχει ανατιµηθεί κατά 26%, ενώ απότις αρχές του Φεβρουαρίου του 2024 η διεθνής τιµή του έχει ανατιµηθεί 123%.
Σύµφωνα µε τον πρόεδρο της Ελληνικής Ενωσης Καφέ (ΕΕΚ), Τάσο Γιάγκογλου, οι ανατιµήσεις αυτές δηµιουργούνται επειδή πληθαίνουν συνεχώς οι αρνητικές εκτιµήσεις για την παραγωγή καφέ. «Κάθε φορά», όπως αναφέρει, «οι εκτιµήσεις που γίνονται για την (παγκόσµια) παραγωγή καφέ δείχνουν όλο και χαµηλότερα µεγέθη».
Και δεν είναι µόνον ο καφές. Το ίδιο ισχύει για το κακάο. Η διεθνής τιµή του, παρά την πρόσφατη αποκλιµάκωση από τα ιστορικά υψηλά του περασµένου ∆εκεµβρίου, παραµένει πολύ υψηλή και στα επίπεδα που είχε στις αρχές του 2024. Το προθεσµιακό συµβόλαιο κινείται πάνω από τα 10.000 δολάρια ο τόνος.
+9% µέσα στον Ιανουάριο
Ηδη οι ανατιµήσεις σε σοκολάτες και γλυκίσµατα είναι ορατές, αφού σύµφωνα µε το Ινστιτούτο Ερευνας Λιανεµπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) τα ζαχαρώδη και οι σοκολάτες στα σουπερµάρκετ ήταν η κατηγορία µε τις υψηλότερες ανατιµήσεις αγαθών µέσα στον περασµένο µήνα. Η µέση ανατίµηση µέσα στον Ιανουάριο ήταν περίπου 9%, ενώ είχε προηγηθεί επιπλέον ανατίµηση 4,5% τον περασµένο ∆εκέµβριο.
Μάλιστα λέγεται ότι ανατιµήσεις περιέχουν και οι τιµοκατάλογοι που εκδόθηκαν από τους προµηθευτές-παραγωγούς προς τις αλυσίδες λιανικής για τον επόµενο µήνα Μάρτιο.
Οι νέοι τιµοκατάλογοι περιλαµβάνουν νέες αυξήσεις, τόσο των ζαχαρωδών και των σοκολατοειδών όσο και άλλων προϊόντων, δηµητριακών και φυσικά του καφέ.
Ο κ. Γιάγκογλου αναφέρει ότι οι άµεσες ανατιµήσεις του καφέ µέχρι το τέλος του µήνα θα είναι από 15% έως και 30%, ανάλογα µε την εταιρεία και την πολιτική της
αναφορικά µε τα µερίδια αγοράς.
Ετσι η κυβέρνηση, µετά την υπερπροσπάθεια να µειώσει τον πληθωρισµό στα σουπερµάρκετ , θα βρεθεί εκ νέου αντιµέτωπη µε ένα κύµα ανατιµήσεων προϊόντων που καταναλώνει καθηµερινά ο Ελληνας πολίτης.
Κακές καιρικές συνθήκες
Οι µεγάλες ανατιµήσεις των διεθνών τιµών των προϊόντων είναι αποτέλεσµα κυρίως της κλιµατικής αλλαγής. Οι κακές καιρικές συνθήκες, άλλοτε µε έντονες βροχοπτώσεις και άλλοτε µε ξηρασία, µειώνουν την παραγωγή των φυτειών καφέ και κακάο. Η µεγάλη ξηρασία σε Βραζιλία έχει πλήξει την παραγωγή καφέ, ενώ οι µεγάλες βροχοπτώσεις σε Γκάνα και Ακτή Ελεφαντοστού έχουν πλήξει την παραγωγή κακάο.
Παράλληλα, όπως αναφέρει ο κ. Γιάγκογλου, ένας επιπλέον παράγοντας που ωθεί στην αύξηση της τιµής του καφέ είναι το άνοιγµα µεγάλων και αναπτυσσόµενων
αγορών στην κατανάλωσή του. Τέτοιες αγορές είναι η Κίνα και η Ινδία, πολυπληθείς χώρες που αρχίζουν πλέον να µυούνται στις συνήθειες της ∆ύσης. Κι επειδή είναι πολύ µεγάλες χώρες, η ζήτηση είναι πολύ υψηλή. «Από 1,5 εκατ. σάκους καφέ, που ήταν πέρυσι η κατανάλωση καφέ στην Κίνα, φέτος η ζήτηση εκτινάχθηκε
σε 4,5 εκατ. σάκους», λέει ο κ. Γιάγκογλου, σηµειώνοντας ότι είµαστε ακόµη στην αρχή του φαινοµένου να αρχίσουν οι Κινέζοι και οι Ινδοί να πίνουν καφέ, αντί
του συνηθισµένου ροφήµατος, που είναι το τσάι.
Από την άλλη πλευρά η παραγωγή δεν αυξάνεται σύµφωνα µε τη ζήτηση. Αντίθετα, πολλοί είναι εκείνοι που θεωρούν ότι η παραγωγή µειώνεται όπως µειώνεται παντού στον πλανήτη η πρωτογενής παραγωγή. Το υψηλό κόστος (π.χ. λιπάσµατα, εργαλεία κ.λπ.) σε συνδυασµό µε την αύξηση της αβεβαιότητας, λόγω του ότι
είναι πλέον συχνά τα άσχηµα καιρικά φαινόµενα, αποτρέπουν νέους ή υφιστάµενους παραγωγούς να αυξήσουν την παραγωγή. Σε πολλές περιπτώσεις οι παραγωγοί εγκαταλείπουν τη γη τους και τις φυτείες τους. Στη χώρα µας η ετήσια κατανάλωση καφέ ανέρχεται σε 40.000 τόνους και δηµιουργεί µια αγορά 340 εκατ. ευρώ µόνο στα σουπερµάρκετ. Η αύξηση της κατανάλωσης καφέ είναι χαµηλή: περίπου 1%-2% ετησίως.
Βαγγέλης Μανδραβέλης
Εφημερίδα Κυριακάτικη Απογευματινή
