Νέα δεδομένα στην κύρια ανάκριση για την υπόθεση της σιδηροδρομικής τραγωδίας των Τεμπών με τα 57 θύματα, δημιουργεί η παράδοση της πραγματογνωμοσύνης του καθηγητή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Δημήτρη Καρώνη σχετικά με το ζήτημα της πυρόσφαιρας. Η παραγγελία του ειδικού εφέτη ανακριτή, Σωτήρη Μπακαΐμη, με την οποία τίθεντο έξι κρίσιμα ερωτήματα για την πορεία της έρευνας, δόθηκε στον κ. Καρώνη τον Μάρτιο του 2024. Δεκατέσσερις μήνες μετά, ο καθηγητής κατέληξε σε μία (εμπεριστατωμένη και βασισμένη σε αναλύσεις, ευρήματα του Γενικού Χημείου του Κράτους, αυτοψίες και δειγματοληψίες, επιστημονικά δεδομένα και αξιολογήσεις) έκθεση, η οποία αριθμεί συνολικά 123 σελίδες.
Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει ο καθηγητής Καρώνης στην έκθεσή του, η οποία -όπως αναφέρει στο προοίμιο- «αφιερώνεται στη μνήμη των αθώων θυμάτων του τραγικού δυστυχήματος της 28ης Φεβρουαρίου 2023», είναι ότι τα έλαια των μηχανών (έλαια σιλικόνης) υπό τις συνθήκες του δυστυχήματος μπορεί να δημιουργήσουν πυρόσφαιρα.
«Όσον αφορά την καύση, τα έλαια σιλικόνης με αυτά τα χαρακτηριστικά μπορούν να αναφλεγούν όταν η θερμοκρασία στον χώρο υπερβεί τους 300°C και εν συνεχεία να καούν», αναφέρεται συγκεκριμένα στην κατακλείδα της πραγματογνωμοσύνης. Ο καθηγητής Καρώνης απαντάει καταφατικά και στο ερώτημα εάν «είναι δυνατή η καύση του ελαίου (σιλικόνης) ψύξης των μετασχηματιστών (Μ/Σ) των ηλεκτραμαξών των συγκρουσθεισών αμαξοστοιχιών», επισημαίνοντας ότι «τα έλαια αυτά κατά τις συνθήκες λειτουργίας τους δημιουργούν προϊόντα θερμικής υποβάθμισης, που είναι κυρίως κυκλικά διμεθυλοσιλοξάνια, κάποια εκ των οποίων έχουν σημαντικά χαμηλότερο σημείο ανάφλεξης σε σχέση με τα έλαια. Επίσης, λόγω συνθηκών τόξου κατά τη λειτουργία δημιουργούνται αέρια (υδρογόνο, αιθάνιο, αιθυλένιο, ακετυλένιο)».
Ηλεκτρικό τόξο
Ο πραγματογνώμονας επισημαίνει στα συμπεράσματα της έκθεσής του, επίσης, ότι στην προκειμένη «ο σχηματισμός πύρινης σφαίρας υπό συνθήκες ηλεκτρικού τόξου υψηλής έντασης ρεύματος είναι εφικτός». Και συνεχίζει τονίζοντας ότι «σύμφωνα με τις σχετικές βιβλιογραφικές αναφορές, η επίδραση του ηλεκτρικού τόξου οδηγεί στον σχηματισμό αερίων που περιλαμβάνουν κυρίως υδρογόνο καθώς και ακετυλένιο και μεθάνιο». O καθηγητής, τονίζει ακόμη ότι «οι πραγματικές συνθήκες που επικράτησαν τα πρώτα δευτερόλεπτα μετά τη μοιραία σύγκρουση είναι άγνωστες και μόνο εικασίες μπορούν να γίνουν με βάση την καταγραφή από τις κάμερες παρακολούθησης κυκλοφορίας».
Σχετικά με τον σχηματισμό σταγονιδίων, ο πραγματογνώμονας επισημαίνει ότι «η υψηλή ταχύτητα του ελαίου (λόγω της υψηλής ταχύτητας των συρμών πριν από τη σύγκρουση) και της εκτιμώμενης σταδιακής ρήξης του τοιχώματος του μετασχηματιστή είναι συνθήκες που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως ευνοϊκές», αλλά «δεν είναι εφικτό να γίνει σχετικός υπολογισμός».
Υδρογονάνθρακες
Πέραν του ενδεχομένου δημιουργίας της πύρινης σφαίρας λόγω του σχηματισμού εύφλεκτων αερίων σε συνθήκες ηλεκτρικού τόξου υψηλής έντασης, το άλλο που ερευνήθηκε από τον καθηγητή Καρώνη είναι η πιθανότητα της ύπαρξης υδρογονάνθρακα ή κάποιου άλλου υλικού με αντίστοιχα χαρακτηριστικά, ζήτημα που έχει απασχολήσει επί μακρόν και την ανακριτική διαδικασία, αλλά και τη δημόσια σφαίρα. Στην έκθεση γι’ αυτό το ζήτημα επισημαίνεται πως, από τα στοιχεία του φορτίου της εμπορικής αμαξοστοιχίας και την έκθεση αυτοψίας της Ελληνικής Αστυνομίας, «δεν αναφέρεται πουθενά καταγραφή υλικού που θα έχει χαρακτηριστικά αυτών που απαιτούνται για τον σχηματισμό εύφλεκτου νέφους ατμών που θα μπορούσε να οδηγήσει στον σχηματισμό πύρινης σφαίρας».
Επίσης, γίνεται αναφορά και στα τρία βίντεο που απεικονίζουν τη διέλευση της εμπορικής αμαξοστοιχίας, από τα οποία επισημαίνεται ότι παρατηρείται πως «οι τρεις ανοικτές φορτάμαξες δεν έφεραν επάνω τους κάτι άλλο πέραν των μεταλλικών ελασμάτων (λαμαρίνες) που αναφέρονταν στις αντίστοιχες φορτωτικές (δεν εντοπίζεται πάνω στα μεταλλικά ελάσματα κάποιο αντικείμενο που θα μπορούσε να παραπέμπει σε δεξαμενή ή δοχεία αποθήκευσης κάποιου υγρού). Με δεδομένο δε, πως οι υπόλοιπες φορτάμαξες με τα εμπορευματοκιβώτια δεν είχαν το παραμικρό ίχνος φωτιάς, και σύμφωνα με την Έκθεση Αυτοψίας της Ελληνικής Αστυνομίας τα εμπορευματοκιβώτια βρέθηκαν είτε με εμπορεύματα -σύμφωνα με τις φορτωτικές- είτε κενά, δε φαίνεται να υπήρχε στην εμπορική αμαξοστοιχία φορτίο με πτητικό υλικό από το οποίο θα μπορούσε να σχηματιστεί νέφος εύφλεκτων ατμών που θα οδηγούσε σε σχηματισμό πύρινης σφαίρας».
Έκθεση Τσακιρίδη: Κανένα ίχνος φωτιάς στο κόκπιτ
Στα χέρια του ειδικού εφέτη ανακριτή βρίσκεται από τις 30 Απριλίου και η έκθεση του αναπληρωτή καθηγητή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Πέτρου Τσακιρίδη, με αντικείμενο τον εργαστηριακό έλεγχο εννέα μεταλλικών υπολειμμάτων από την ηλεκτράμαξα και τον θάλαμο μηχανοδήγησης της εμπορικής αμαξοστοιχίας που ενεπλάκη στο σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών.
Σκοπός του εργαστηριακού ελέγχου ήταν να διαπιστωθεί εάν υπήρχαν σημάδια από φωτιά ή μόνο χτυπήματα λόγω της σύγκρουσης. Η πραγματογνωμοσύνη καταλήγει ότι τα μεταλλικά υπολείμματα που εξετάστηκαν δεν φέρουν ίχνη καψίματος, αλλά μόνο παραμορφώσεις που προκλήθηκαν από τη σύγκρουση των δύο τρένων. «Σε όλες τις περιπτώσεις ανιχνεύονται, σε όλη την έκταση της επιφάνειας θραύσης, χαρακτηριστικές σφαιρικές ή ελλειπτικές μικροσκοπικές κοιλότητες (dimples), οι οποίες σχηματίζονται κατά τη σταδιακή πλαστική παραμόρφωση του υλικού. Από τον έλεγχο του μεγέθους των κοιλοτήτων προέκυψε ότι ο ρυθμός παραμόρφωσης είναι σχετικά χαμηλός, καθώς το υλικό διαθέτει περισσότερο χρόνο ώστε να υποστεί πλαστική παραμόρφωση. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώθηκε και από τα αποτελέσματα της σκληρότητας Vickers, τα οποία υποδεικνύουν την ύπαρξη εκτεταμένης ζώνης πλαστικής παραμόρφωσης (ενδοτράχυνση)», αναφέρεται στην πραγματογνωμοσύνη.
Η έκθεση Τσακιρίδη, καταλήγει ότι «τα μικροδομικά και φυσικοχημικά χαρακτηριστικά των εξετασθέντων μεταλλικών Δειγμάτων και των αντίστοιχων οργανικών αντιδιαβρωτικών επικαλύψεων, τόσο από τη θραυσιγενή επιφάνεια του οπίσθιου τμήματος της 2ης ηλεκτράμαξας (με αριθμό 120 012) όσο και από τα συλλεχθέντα μεταλλικά μέρη θραύσματα του οπίσθιου Θαλάμου Μηχανοδήγησης, ο οποίος αποκολλήθηκε κατά τη διάρκεια του σιδηροδρομικού δυστυχήματος στην περιοχή Ευαγγελισμού Τεμπών Λάρισας, υποδεικνύουν χαμηλή σχετικά ταχύτητα παραμόρφωσης, χωρίς σημαντική αύξηση της θερμοκρασίας, χαρακτηριστικά τα οποία δεν συνάδουν με την ύπαρξη ωστικού κύματος από φαινόμενα έκρηξης/υψηλής ταχύτητας εκτόνωσης αερίου».
«Κατέρρευσαν παραλογισμός – συνωμοσίες»
Ρεπορτάζ: Χρύσα Μακρή
Σφοδρή επίθεση στην αντιπολίτευση εξαπέλυσαν κυβερνητικά στελέχη μετά τη δημοσιοποίηση του πορίσματος του καθηγητή του ΕΜΠ, Δημήτρη Καρώνη, για την τραγωδία των Τεμπών. Μείζον πολιτικό θέμα για τα κόμματα της αντιπολίτευσης, όπως εκτίμησε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, προκαλούν τα συμπεράσματα του πορίσματος, ενώ τα κατηγόρησε (τα κόμματα) ότι είχαν καταφύγει σε θεωρίες συνωμοσίας-«σαπουνόφουσκες» προκειμένου να δημιουργήσουν ψευδείς εντυπώσεις. «Αν κανείς μιλήσει για συγκάλυψη, θα μιλήσει για συγκάλυψη της αλήθειας από την άλλη πλευρά, από την πλευρά των άσχετων ειδικών, όπως αποδεικνύεται, και από την πλευρά κομμάτων της αντιπολίτευσης, τα οποία κόμματα έκαναν δύο προτάσεις μομφής, οι οποίες δεν εδράζονταν σε κανένα πραγματικό στοιχείο», δήλωσε στα Παραπολιτικά 90,1 FM, περνώντας στην αντεπίθεση.
Αφήγημα
Για αφήγημα που καταρρέει έκανε λόγο ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης. «Μπαίνει ένα επίσημο ως προς την πραγματογνωμοσύνη, με στοιχεία, τέλος στην πιο χυδαία προσπάθεια χειραγώγησης της κοινής γνώμης», είπε στον Σκάι, προσθέτοντας χαρακτηριστικά ότι «καταρρέει με κρότο το αφήγημα της συγκάλυψης».
Η πολιτική όξυνση επικεντρώθηκε κυρίως μεταξύ κυβέρνησης και ΠΑΣΟΚ, με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο να εξαπολύει επίθεση στον Νίκο Ανδρουλάκη. «Πήρε μια πιθανολόγηση και αντί να περιμένει το σίγουρο και τελικό, την επίσημη δικαστική πραγματογνωμοσύνη, όπως έπρεπε να κάνουμε όλοι, αντί το δήθεν σοβαρό ΠΑΣΟΚ να περιμένει, κρέμασε στα μανταλάκια, πρωταγωνίστησε, συνυπέγραψε μαζί με τα κόμματα του παραλογισμού πρόταση δυσπιστίας και γι’ αυτό είναι υπόλογο στους πολίτες», είπε ο Παύλος Μαρινάκης και κατέληξε: «Οι διακινητές του αφηγήματος πρέπει να απολογηθούν».
Πρόταση δυσπιστίας
Το ΠΑΣΟΚ σήκωσε το γάντι και κατηγόρησε τον κυβερνητικό εκπρόσωπο για γκεμπελική προπαγάνδα. «Σήμερα, ο κ. Μαρινάκης, πιστός στην γκεμπελική προπαγάνδα, επιτέθηκε με ψέματα και λασπολογίες στο ΠΑΣΟΚ. Του υπενθυμίζουμε ότι το ΠΑΣΟΚ κατέθεσε πρόταση δυσπιστίας βασιζόμενο στο κρατικό πόρισμα για την τραγωδία των Τεμπών που εξέδωσε ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ», είπε, καταλήγοντας: «Λίγο έλειψε ο κ. Μαρινάκης και οι συν αυτώ να απαιτήσουν να τους ζητήσουμε και συγγνώμη που ως αξιωματική αντιπολίτευση τους ελέγχουμε μετά από την τραγική απώλεια 57 νέων ανθρώπων για τη μη ολοκλήρωση της Σύμβασης 717 και τη μη εγκατάσταση τηλεδιοίκησης στον σιδηρόδρομο, για τις κυβερνητικές παραλείψεις και αβελτηρίες, ενώ γνώριζαν την ελλιπή ασφάλεια στο δίκτυο, για τη σπουδή να αλλοιωθεί ο τόπος της τραγωδίας χωρίς να πάρουν άδεια από τη Δικαιοσύνη».
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος επανήλθε και με ανάρτηση στο Χ σημείωσε: «Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, αντί να κρύβεται πίσω από ανακοινώσεις του Γραφείου Τύπου, οφείλει να βγει και να απολογηθεί δημοσίως, γιατί είναι βαρύτατα εκτεθειμένος, μετά τη σημερινή δημοσιοποίηση του πορίσματος του Πολυτεχνείου για την τραγωδία των Τεμπών».
Στην αντιπαράθεση συμμετείχε και ο υπουργός Δικαιοσύνης, Γιώργος Φλωρίδης, που περνώντας στην αντεπίθεση υποστήριξε ότι σύμφωνα με την Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας τα Χριστούγεννα είχαν ενεργοποιηθεί στο διαδίκτυο 50.000 ψεύτικοι λογαριασμοί από χώρα του εξωτερικού που έγραφαν για τα Τέμπη.
«Είχαμε δυνάμεις εντός και εκτός, που επιθυμούσαν την αποσταθεροποίηση της κυβέρνησης», είπε στον Σκάι, ενώ άσκησε κριτική στο ΠΑΣΟΚ λέγοντας πως δεν θα έπρεπε να υιοθετεί τερατολογίες και να καταθέτει πρόταση μομφής για να πέσει η κυβέρνηση.
Και η… Μιλένα
Η βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Μιλένα Αποστολάκη, που διετέλεσε εισηγήτρια του κόμματος σε επιτροπές στη Βουλή για τα Τέμπη, αποποιήθηκε τις κατηγορίες των κυβερνητικών στελεχών τονίζοντας: «Από το ΠΑΣΟΚ, που δεν υποδύθηκε ποτέ τον χημικό μηχανικό, δεν ακούσατε ποτέ θεωρίες συνωμοσίας».
Αντιδράσεις υπήρξαν και από τα υπόλοιπα κόμματα. Ο ΣΥΡΙΖΑ επισήμανε ότι «ουδείς μπορεί να αποφανθεί κατηγορηματικά για το τι προκάλεσε την πυρόσφαιρα», ενώ το ΚΚΕ στάθηκε στην ύπαρξη πολλών εκθέσεων με διαφορετικά συμπεράσματα και στην απώλεια κρίσιμων αποδεικτικών στοιχείων.
Τέλος, η Ζωή Κωνσταντοπούλου δήλωσε ότι το πόρισμα του κ. Καρώνη έρχεται σε ευθεία αντίφαση με τα πειράματα που έχει διεξαγάγει ο ίδιος.
Εφημερίδα Απογευματινή
