Του Δημήτρη Ανδριόπουλου
Σε υψηλούς τόνους ήταν η ελληνική απάντηση στην τουρκική ενόχληση για τον ιστορικό χάρτη που προσέφερε ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ, στρατηγός Δημήτριος Χούπης, στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, με την Αθήνα να χαρακτηρίζει «φαιδρές» τις αντιδράσεις και να κάνει λόγο για υπερβολές χωρίς βάση, υπενθυμίζοντας παράλληλα τις προκλήσεις της Άγκυρας περί «Γαλάζιας Πατρίδας».
Το μίνι διπλωματικό επεισόδιο προκλήθηκε για έναν χάρτη-κειμήλιο του 1585, που απεικονίζει την ευρύτερη περιοχή της Θράκης, συμπεριλαμβανομένης της Ίμβρου, γενέτειρας του Πατριάρχη.
Η κίνηση του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ να προσφέρει τον εν λόγω χάρτη στον Παναγιότατο στο περιθώριο της 18ης Συνόδου των Αρχηγών Ενόπλων Δυνάμεων των Βαλκανικών Χωρών, που έλαβε χώρα στην Κωνσταντινούπολη, προκάλεσε εθνικό συναγερμό στο τουρκικό υπουργείο Άμυνας.
Καθώς όμως η χαρτογραφία του 1585 δεν θα μπορούσε να προκαλέσει επίσημη αντίδραση και να προκληθεί νέο ελληνοτουρκικό επεισόδιο, το θέμα προωθήθηκε στα φιλοκυβερνητικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης προκειμένου να υπάρξουν επικριτικά δημοσιεύματα.
Οι δημοσιογράφοι, λοιπόν, επικαλέστηκαν ανώνυμες διπλωματικές πηγές που χαρακτήρισαν την ενέργεια ως «εργαλειοποίηση του παρελθόντος» και έκαναν λόγο για «νοσταλγικές παρηγοριές», καλώντας τους Έλληνες αξιωματούχους να «κατανοήσουν και να αποδεχθούν τα γεγονότα».
Τα τουρκικά δημοσιεύματα φρόντισαν σκοπίμως να διαστρεβλώσουν τη σημασία του χάρτη, αναφέροντας ότι το συγκεκριμένο χαρτογράφημα απεικόνιζε ολόκληρη τη Θράκη -δυτική και ανατολική- ως ελληνική γη. Τη σκυτάλη πήρε ο εκπρόσωπος Τύπου του τουρκικού υπουργείου Άμυνας, ο οποίος ερμήνευσε την απεικόνιση αυτή ως αναθεωρητική που παραπέμπει σε δήθεν διεκδίκηση ολόκληρης της περιοχής από την Ελλάδα.
Άμεση ήταν η αντίδραση της ελληνικής πλευράς, που απάντησε κι αυτή μέσω διπλωματικών πηγών, αλλά σθεναρά και με ρεαλιστικά επιχειρήματα. Αρχικά επισημαίνουν ότι είναι ο χάρτης «Thraciae Veteris Typus» («Παλαιού Θρακικού τύπου») του 1585 μ.Χ., ο οποίος έχει σχεδιαστεί από τον Φλαμανδό χαρτογράφο και γεωγράφο Αβραάμ Ορτέλιους.
Στη συνέχεια κάνουν μια επεξηγηματική περιγραφή, αναφέροντας πως αποτυπώνει τη γεωγραφική περιοχή της Θράκης, τα Στενά των Δαρδανελίων, την Προποντίδα, τον Βόσπορο, την Κωνσταντινούπολη, τον Εύξεινο Πόντο και τις Νήσους Θάσο, Σαμοθράκη, Λήμνο, Τένεδο και Ίμβρο. Εξηγούν, λοιπόν, ότι τον επέδωσε ως συμβολικό δώρο ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ στον Παναγιότατο, ακριβώς επειδή απεικονίζει την ιδιαίτερη πατρίδα του, την Ίμβρο, νησί ελληνικής παρουσίας αιώνων που σήμερα ανήκει διοικητικά στην Τουρκία, αλλά αποτελεί διαχρονικό σύμβολο για την Ορθοδοξία.
Όπως εξηγούν πηγές του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, επρόκειτο για ένα δώρο με συναισθηματικό και ιστορικό βάρος, χωρίς εθνικιστικές ή πολιτικές προεκτάσεις.
«Το να διαμαρτύρονται συνεπώς για χάρτη της συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου “πηγές” του υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Τουρκίας, μιας χώρας που επικαλείται εν έτει 2025 χάρτη της “Γαλάζιας Πατρίδας”, που μόνο στη φαντασία τους υπάρχει και ουδεμία σχέση έχει με το Διεθνές Δίκαιο και το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, αγγίζει τα όρια της φαιδρότητας», καταλήγουν συμπερασματικά οι ελληνικές διπλωματικές πηγές.
Ουσιαστικά θυμίζουν ότι οι «εξοργισμένοι» Τούρκοι έχουν αποφασίσει να προσθέσουν ξαφνικά -το 2018- στη διπλωματική τους φαρέτρα τον αναθεωρητικό χάρτη της «Γαλάζιας Πατρίδας», που σχεδίασαν τότε για να απεικονίσουν τα επιθυμητά σύνορα της Τουρκίας!
Εφημερίδα Απογευματινή
