Σε αυξημένη επιφυλακή βρίσκεται η Αθήνα, στον απόηχο της αιφνιδιαστικής επίθεσης των ΗΠΑ σε ιρανικούς στόχους, γεγονός που απειλεί να εγκαινιάσει έναν νέο και ιδιαίτερα ρευστό κύκλο αποσταθεροποίησης στη Μέση Ανατολή, ενώ αλλάζει τα έως τώρα δεδομένα στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Η κυβέρνηση παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, με το Μέγαρο Μαξίμου να διαμηνύει σε όλους τους τόνους πως η Ελλάδα δεν προτίθεται να εμπλακεί στις εχθροπραξίες. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης απηύθυνε έκκληση για αυτοσυγκράτηση, επισημαίνοντας για ακόμη μία φορά την ανάγκη επανεκκίνησης των διαπραγματεύσεων για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, ως μόνης οδού για την αποτροπή περαιτέρω κλιμάκωσης.
Ανατροπή
Το κλίμα που διαμορφώνεται ενόψει των δύο διαδοχικών Συνόδων Κορυφής, του ΝΑΤΟ στη Χάγη (24-25 Ιουνίου) και της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες (26-27 Ιουνίου), καθιστά τις επόμενες ημέρες ιδιαίτερα κρίσιμες για την ελληνική διπλωματία. Στο πλαίσιο αυτής της έκρυθμης γεωπολιτικής συγκυρίας, βαρύνουσα πολιτική σημασία αποδίδεται στο ενδεχόμενο μιας συνάντησης του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στη Χάγη – ενδεχόμενο που έως και χθες παρέμενε ανοιχτό.
Στα διπλωματικά γραφεία, σε μια πρώτη ανάγνωση των εξελίξεων, εκτιμάται πως η νέα κατάσταση που διαμορφώνεται στη Μέση Ανατολή επηρεάζει άμεσα τους στρατηγικούς υπολογισμούς της Άγκυρας σε Συρία, Ιράκ και Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Εξέλιξη που αποδίδεται στο γεγονός ότι το αμερικανικό χτύπημα καταδεικνύει πως η σχέση Τραμπ και Νετανιάχου υπήρξε πάντοτε αρραγής και συνεπώς οι τουρκικοί λεονταρισμοί κατά του Ισραήλ πέφτουν στο κενό. Εκτιμάται δε ότι σε περίπτωση κατάρρευσης των μουλάδων του Αγιατολάχ Χαμενεΐ και αντικατάστασής τους από ένα καθεστώς πιο κοντά στα δυτικά πρότυπα θα αποδυναμώνονταν δραστικά η επιρροή και ο γεωστρατηγικός ρόλος της Άγκυρας στην ευρύτερη περιοχή.
Παραινέσεις
Η ελληνική πλευρά επιδιώκει να κινηθεί σε σταθερή τροχιά ψυχραιμίας και διπλωματικής προσέγγισης, αποφεύγοντας οποιαδήποτε ενέργεια που θα μπορούσε να συμβάλει στην περαιτέρω όξυνση του ήδη τεταμένου κλίματος στη Μέση Ανατολή. Το μήνυμα αυτό επανέλαβε και ο πρωθυπουργός μέσω της καθιερωμένης κυριακάτικης ανάρτησής του, επισημαίνοντας την ανάγκη για αυτοσυγκράτηση και επιστροφή στον διάλογο.
«Η διεθνής γεωπολιτική συγκυρία εξακολουθεί να παραμένει σύνθετη και ανησυχητική, ιδιαίτερα στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Αυτό που σήμερα προέχει είναι η επίδειξη αυτοσυγκράτησης και η επανεκκίνηση των συζητήσεων. Περαιτέρω κλιμάκωση θα δημιουργήσει ακόμη μεγαλύτερες συνθήκες αστάθειας σε μια ήδη εξαιρετικά επιβαρυμένη περιοχή», ανέφερε. Ο κ. Μητσοτάκης πρόσθεσε ότι τα ζητήματα ασφάλειας και στρατηγικής σταθερότητας θα τεθούν στο επίκεντρο των Συνόδων Κορυφής του ΝΑΤΟ και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, υπογραμμίζοντας τον ρόλο της ΕΕ ως παράγοντα ειρήνης: «Η Ευρώπη οφείλει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων προς όφελος της διεθνούς ειρήνης και ευημερίας».
Προκλήσεις
Πέραν των υπό διαμόρφωση γεωπολιτικών ισορροπιών, η Αθήνα διατηρεί στο επίκεντρο της προσοχής της τις πιθανές επιπτώσεις της νέας κρίσης στη Μέση Ανατολή για την οικονομία. Η ανησυχία εντείνεται, καθώς -σύμφωνα με διεθνή μέσα ενημέρωσης- το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ από την Τεχεράνη είναι θέμα χρόνου, κίνηση που θα προκαλούσε σοβαρές αρρυθμίες στον παγκόσμιο ενεργειακό εφοδιασμό, πυροδοτώντας σημαντικές αυξήσεις στις τιμές του πετρελαίου.
Η ελληνική κυβέρνηση, τουλάχιστον στην παρούσα φάση, υιοθετεί καθησυχαστικούς τόνους. Διαμηνύει ότι το οικονομικό επιτελείο βρίσκεται σε πλήρη ετοιμότητα, με διαθέσιμα εργαλεία προσαρμογής στις προκλήσεις που ενδέχεται να προκύψουν. «Οι συνθήκες υπό τις οποίες μας βρίσκει αυτή η κρίση είναι σαφώς πιο ευνοϊκές σε σχέση με το παρελθόν, τόσο σε δημοσιονομικό επίπεδο όσο και ως προς τον σχεδιασμό που έχει προηγηθεί για την αντιμετώπιση περιόδων αβεβαιότητας», ανέφερε χθες ο υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ, Θανάσης Κοντογεώργης, σε συνέντευξή του στην ΕΡΤ1.
Ερωτηθείς σχετικά με το ενδεχόμενο η σύρραξη να επηρεάσει τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού στη φετινή Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης υπογράμμισε: «Η πρόθεσή μας και η εκτίμησή μας είναι ότι αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει. Το μάκρος μιας κρίσης ασφαλώς μπορεί να επηρεάσει το γενικότερο περιβάλλον». Όσον αφορά τις παρεμβάσεις που σχεδιάζονται, σημείωσε πως η κυβερνητική κατεύθυνση παραμένει προσανατολισμένη σε φορολογικές ελαφρύνσεις, ενίσχυση των διαθέσιμων εισοδημάτων και αξιοποίηση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων – πολιτικές που, όπως τόνισε, «δεν πρόκειται να αλλάξουν». Αναφερόμενος επίσης στο ενδεχόμενο στήριξης των ευάλωτων νοικοκυριών σε περίπτωση ενεργειακής πίεσης εμφανίστηκε κατηγορηματικός: «Αυτό είναι δεδομένο. Το έχουμε αποδείξει επανειλημμένως. Εφόσον υπάρξουν σοβαρές αναπροσαρμογές, η κυβέρνηση θα παρέμβει με στοχευμένο τρόπο».
Παράλληλα, αν και το ενδεχόμενο πλήγματος σε εγκαταστάσεις στρατηγικής σημασίας, όπως η αμερικανική βάση της Σούδας ή οι βρετανικές βάσεις στην Κύπρο, δεν αποτελεί το κυρίαρχο σενάριο, η Αθήνα και η Λευκωσία παραμένουν σε επιφυλακή. Όπως διαμηνύουν αρμόδιες κυβερνητικές πηγές και των δύο χωρών, δεν πρόκειται να υπάρξει καμία στρατιωτική εμπλοκή τους και έχουν ήδη ληφθεί όλα τα αναγκαία μέτρα ασφαλείας. Η γεωγραφική εγγύτητα των δύο χωρών προς τη Μέση Ανατολή και την κρίσιμη ζώνη εντάσεων δημιουργεί εύλογους προβληματισμούς. Ωστόσο, γεωπολιτικοί αναλυτές εκτιμούν πως η Τεχεράνη σε ενδεχόμενη απόπειρα αντιποίνων θα προσανατολιζόταν πρωτίστως προς αμερικανικούς στόχους στον Περσικό Κόλπο, όπου διατηρούνται 26 ενεργές στρατιωτικές βάσεις των ΗΠΑ.
Εοικοινωνία Κόμπου – Ρούμπιο
Σε κλίμα αυξημένης προσοχής ως προς την ασφάλεια στρατηγικών εγκαταστάσεων, οι κυπριακές Αρχές βρίσκονται σε εγρήγορση. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η τηλεφωνική επικοινωνία του υπουργού Εξωτερικών της Κύπρου, Κωνσταντίνου Κόμπου, με τον Αμερικανό ομόλογό του, Μάρκο Ρούμπιο, με επίκεντρο τις προκλήσεις ασφάλειας στην περιοχή. Η ανησυχία εντάθηκε μετά τη σύλληψη υπηκόου Αζερμπαϊτζάν με κατηγορίες περί κατασκοπείας και τρομοκρατίας. Ο συλληφθείς φέρεται να παρακολουθούσε τις βρετανικές βάσεις και -σύμφωνα με πληροφορίες- να διατηρεί διασυνδέσεις με τους Φρουρούς της Επανάστασης του Ιράν. Το Λονδίνο, πάντως, έσπευσε δύο φορές να διευκρινίσει ότι οι βάσεις του στο νησί δεν έχουν εμπλακεί στον εν εξελίξει πόλεμο.
Εφημερίδα Απογευματινή
