Η στρατηγική συνεργασία Ελλάδας–ΗΠΑ στον ενεργειακό τομέα εισέρχεται σε νέα εποχή. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεσμεύτηκαν να στηρίξουν την πλήρη αντικατάσταση του ρωσικού αερίου στην Ευρώπη με αμερικανικό LNG, με την Ελλάδα να αναδεικνύεται σε κεντρικό κόμβο της Ανατολικής Μεσογείου. Η συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Αμερικανό υπουργό Εσωτερικών Νταγκ Μπέργκαμ στο Μέγαρο Μαξίμου σφράγισε την εμβάθυνση της ελληνοαμερικανικής συνεργασίας, με σαφές αποτύπωμα στην ενεργειακή ασφάλεια.
Ενίσχυση της ενεργειακής στρατηγικής της Ελλάδας
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε ότι η Ελλάδα έχει πλέον αναδειχθεί σε κομβικό παίκτη στην ενεργειακή διαφοροποίηση της Ευρώπης, με κρίσιμες υποδομές όπως το FSRU Αλεξανδρούπολης, τη Ρεβυθούσα και τους αγωγούς TAP, IGB και EastMed. Παράλληλα, τα μεγάλα έργα ηλεκτρικών και ψηφιακών διασυνδέσεων, όπως το Great Sea Interconnector και το GREGY Interconnector, δημιουργούν έναν πολυδιάστατο ενεργειακό διάδρομο που ενισχύει την περιφερειακή σταθερότητα.
Η προοπτική διασύνδεσης της Αλεξανδρούπολης με την Οδησσό αποκτά επιπλέον γεωπολιτικό βάρος, καθώς παρέχει ενεργειακή «ανάσα» στην Ουκρανία και συνδέει τη Μαύρη Θάλασσα με τη Μεσόγειο.
Οικονομικές προεκτάσεις και ο ρόλος της ελληνικής ναυτιλίας
Η στροφή στο LNG δημιουργεί νέες ευκαιρίες για την ελληνική οικονομία. Η ναυτιλία, που ήδη διαθέτει τον μεγαλύτερο στόλο LNG carriers παγκοσμίως, καθίσταται κεντρικός κρίκος της εφοδιαστικής αλυσίδας. Παράλληλα, επενδύσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων σε λιμενικές και αποθηκευτικές υποδομές ενισχύουν τον ρόλο της Ελλάδας ως εξαγωγέα και διαμετακομιστή ενέργειας.
Η αμερικανική πλευρά, μέσω του υπουργού Εσωτερικών, υπογράμμισε ότι «εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια επενδύονται ήδη στην παραγωγή και εξαγωγή LNG», στο πλαίσιο της πολιτικής ενεργειακής αυτάρκειας και ενίσχυσης συμμάχων που προωθεί η κυβέρνηση Τραμπ.
Γεωπολιτικές ισορροπίες και προκλήσεις
Η ελληνοαμερικανική ενεργειακή στρατηγική δεν εξελίσσεται σε κενό. Η Ρωσία έχει προειδοποιήσει ότι η απώλεια του μεριδίου αγοράς στην Ευρώπη θα έχει συνέπειες, ενώ η Τουρκία επιχειρεί να τοποθετηθεί ως ανταγωνιστικός ενεργειακός κόμβος με τις δικές της υποδομές.
Παράλληλα, δεν λείπουν οι περιβαλλοντικές ενστάσεις για το LNG, καθώς αρκετοί φορείς επισημαίνουν ότι η μετάβαση θα έπρεπε να βασιστεί περισσότερο σε ανανεώσιμες πηγές και όχι σε εισαγόμενο ορυκτό καύσιμο, έστω και χαμηλότερων ρύπων από τον άνθρακα.
Δηλώσεις με πολιτικό συμβολισμό
Η συγκυρία της συνάντησης, ανήμερα της επετείου της 11ης Σεπτεμβρίου, έδωσε ιδιαίτερο τόνο. Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στον αποτροπιασμό απέναντι στην πολιτική βία και υπενθύμισε ότι η ενεργειακή συνεργασία είναι και ζήτημα στρατηγικής ασφάλειας. Παράλληλα, αναφέρθηκε στο ενδιαφέρον της Chevron για έρευνες νότια της Κρήτης, επαναβεβαιώνοντας τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα στην ΑΟΖ.
Η Ελλάδα ως πύλη της ΝΑ Ευρώπης
Ο νέος ενεργειακός χάρτης της Ευρώπης αναδιαμορφώνεται. Η Ελλάδα, χάρη στη γεωγραφική της θέση και τις επενδύσεις σε υποδομές, μετατρέπεται σε ασφαλή πύλη παροχής ενέργειας προς τα Βαλκάνια, την Κεντρική και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ο διάδρομος Βορρά–Νότου, σε συνδυασμό με την πρόσβαση στη Μεσόγειο, δίνει στη χώρα στρατηγικό πλεονέκτημα που ξεπερνά τα εθνικά σύνορα.
