Σκληρό γεωπολιτικό πόκερ στήνει η Άγκυρα, με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να «παίζει όλα του τα χαρτιά» για την Ανατολική Μεσόγειο, λίγες ημέρες πριν από τη συνάντησή του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, η οποία «κλείδωσε» για την Τρίτη 23 Σεπτεμβρίου, στο περιθώριο της 80ής συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. Μετά τις διαδοχικές NAVTEX και την εξαγγελία ερευνών του «Πίρι Ρέις» στο Αιγαίο, η Τουρκία ανακοίνωσε ότι -ύστερα από 13 χρόνια- θα πραγματοποιήσει κοινά αεροναυτικά γυμνάσια με την Αίγυπτο. Παράλληλα, ο Τούρκος πρόεδρος συνεχίζει το «ανατολίτικο» παζάρι γύρω από το τουρκολιβυκό μνημόνιο, εντείνοντας τις πιέσεις προς το στρατόπεδο Χαφτάρ με στόχο την επικύρωσή του. Όλες αυτές οι κινήσεις αναβαθμίζουν το κλίμα έντασης στην περιοχή, με την Αθήνα να βρίσκεται σε συνεχή διπλωματική και στρατιωτική ετοιμότητα, επισημαίνοντας ότι πρόκειται για πάγια τακτική της Άγκυρας πριν από κρίσιμες επαφές.
Έπειτα από διάλειμμα 13 ετών, Τουρκία και Αίγυπτος ξαναπιάνουν το νήμα της στρατιωτικής τους συνεργασίας με την πραγματοποίηση κοινών αεροναυτικών γυμνασίων στην Ανατολική Μεσόγειο, από τις 22 έως τις 26 Σεπτεμβρίου. Η άσκηση, με την ονομασία «Θάλασσα Φιλίας», συμπίπτει χρονικά με τη συνάντηση Ερντογάν – Μητσοτάκη στη Νέα Υόρκη, γεγονός που της προσδίδει ιδιαίτερη σημασία. Σύμφωνα με το τουρκικό υπουργείο Άμυνας, στην άσκηση θα συμμετάσχουν φρεγάτες, υποβρύχιο και αεροσκάφη F-16 της Τουρκίας, καθώς και μονάδες του αιγυπτιακού ναυτικού.
Παίζει με τη φωτιά ο Ερντογάν
Σκληρό γεωπολιτικό πόκερ στήνει η Άγκυρα, με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να «παίζει όλα του τα χαρτιά» για την Ανατολική Μεσόγειο. Μετά τις διαδοχικές NAVTEX και την εξαγγελία ερευνών του «Πίρι Ρέις» στο Αιγαίο, η Τουρκία ανακοίνωσε ότι -ύστερα από 13 χρόνια- θα πραγματοποιήσει κοινά αεροναυτικά γυμνάσια με την Αίγυπτο. Παράλληλα, ο Τούρκος πρόεδρος συνεχίζει το «ανατολίτικο παζάρι» γύρω από το τουρκολιβυκό μνημόνιο, εντείνοντας τις πιέσεις προς το στρατόπεδο Χαφτάρ με στόχο την επικύρωσή του. Όλες αυτές οι κινήσεις αναβαθμίζουν το κλίμα έντασης στην περιοχή, με την Αθήνα να βρίσκεται σε συνεχή διπλωματική και στρατιωτική ετοιμότητα, επισημαίνοντας ότι πρόκειται για πάγια τακτική της Άγκυρας λίγο πριν από κρίσιμες επαφές, όπως η συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν στη Νέα Υόρκη.
Έπειτα από διάλειμμα 13 ετών, Τουρκία και Αίγυπτος ξαναπιάνουν το νήμα της στρατιωτικής τους συνεργασίας με την πραγματοποίηση κοινών αεροναυτικών γυμνασίων στην Ανατολική Μεσόγειο, από τις 22 έως τις 26 Σεπτεμβρίου. Η άσκηση, με την ονομασία «Θάλασσα Φιλίας», συμπίπτει χρονικά με τη συνάντηση Ερντογάν – Μητσοτάκη στη Νέα Υόρκη, γεγονός που της προσδίδει ιδιαίτερη σημασία. Σύμφωνα με το τουρκικό υπουργείο Άμυνας, στην άσκηση θα συμμετάσχουν φρεγάτες, υποβρύχιο και αεροσκάφη F-16 της Τουρκίας, καθώς και μονάδες του αιγυπτιακού ναυτικού.
Εν τω μεταξύ, η Άγκυρα επαναφέρει δυναμικά το τουρκολιβυκό μνημόνιο, με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να ζητεί ανοιχτά από τη Βεγγάζη την κύρωσή του. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού της επιστροφής του από το Κατάρ, ο Τούρκος πρόεδρος αποκάλυψε σε δημοσιογράφους ότι βρίσκονται σε εξέλιξη επαφές -μέσω του υπουργείου Εξωτερικών και των μυστικών υπηρεσιών- με τον γιο του Χαλίφα Χαφτάρ. «Η επικύρωση από τη διοίκηση της Βεγγάζης της Συμφωνίας Θαλάσσιας Δικαιοδοσίας που υπεγράφη μεταξύ της Τουρκίας και της Τρίπολης θα αποτελέσει σημαντικό επίτευγμα από την άποψη του διεθνούς δικαίου», δήλωσε ο κ. Ερντογάν, στέλνοντας σαφές μήνυμα προς την Ανατολική Λιβύη για επίσπευση των διαδικασιών.
Όλα αυτά έρχονται σε συνέχεια των τελευταίων «σπασμωδικών» κινήσεων της Άγκυρας. Έχοντας ενοχληθεί από την αιφνιδιαστική άσκηση ετοιμότητας των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων στο Αιγαίο, με δύο NAVTEX τις προηγούμενες ημέρες, η Τουρκία επανέφερε το ζήτημα της αποστρατιωτικοποίησης 23 ελληνικών νησιών, ενώ δεσμεύθηκε και θαλάσσια περιοχή για αεροναυτικές ασκήσεις χωρίς πυρά, από τα ανατολικά της Άνδρου και της Τήνου έως τα βορειοδυτικά της Σάμου. Στη συνέχεια καταγράφηκαν δύο παραβάσεις του FIR Αθηνών στο Νοτιοανατολικό Αιγαίο, από αεροσκάφος ναυτικής συνεργασίας τύπου ATR-72 και μη επανδρωμένο UAV. Είχε προηγηθεί η έκδοση NAVTEX για την έξοδο του «Πίρι Ρέις» στο Αιγαίο – κάτι που, μέχρι στιγμής, δεν έχει υλοποιηθεί, καθώς το ερευνητικό πλοίο παραμένει δεμένο στη Σμύρνη, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο η Άγκυρα να έχει «δεύτερες» σκέψεις.
Αναλυτές εκτιμούν ότι η Άγκυρα επιχειρεί να «δείξει τα δόντια της», ως απάντηση στην ενίσχυση της γεωπολιτικής θέσης της Ελλάδας στην περιοχή. Ιδιαίτερο εκνευρισμό στην τουρκική πλευρά φαίνεται να προκαλεί το ενδιαφέρον της αμερικανικής Chevron για έρευνες νοτίως της Κρήτης, εξέλιξη που ακυρώνει επί της ουσίας το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Παράλληλα, δεν περνούν απαρατήρητες οι διαδοχικές επαφές της Αθήνας με Βεγγάζη και Τρίπολη για τον καθορισμό ΑΟΖ, η ενεργειακή συνεργασία με τις ΗΠΑ για τη μεταφορά LNG προς την Ευρώπη, οι ελληνικές πρωτοβουλίες για θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό και περιβαλλοντική προστασία στο Αιγαίο, αλλά και η ρητή θέση της Αθήνας ότι δεν μπορεί να υπάρξει τουρκική συμμετοχή στο ευρωπαϊκό αμυντικό πρόγραμμα SAFE, όσο παραμένει σε ισχύ το casus belli.
Απειλές από την Άγκυρα πριν από την τριμερή για το Κυπριακό στη Νέα Υόρκη
Η Άγκυρα δυναμιτίζει το κλίμα λίγο πριν από τη συνάντηση Γκουτέρες, Χριστοδουλίδη και Τατάρ για το Κυπριακό, καθώς πηγές του τουρκικού υπουργείου Άμυνας προειδοποιούν για «επικίνδυνες συνέπειες», υποστηρίζοντας ότι «οι συνεχιζόμενες προσπάθειες εξοπλισμού» της Λευκωσίας «θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την ειρήνη και τη σταθερότητα στο νησί».
Πιο συγκεκριμένα, πηγές του τουρκικού υπουργείου Άμυνας, σχολιάζοντας δημοσιεύματα περί αγοράς ισραηλινού συστήματος αεράμυνας από τη Λευκωσία, προειδοποίησαν ότι οι «συνεχιζόμενες προσπάθειες και δραστηριότητες εξοπλισμού» της Κυπριακής Δημοκρατίας «θα μπορούσαν να έχουν επικίνδυνες συνέπειες» και να υπονομεύσουν την ειρήνη και τη σταθερότητα στο νησί. Οι ίδιες πηγές υποστήριξαν ότι η Τουρκία λαμβάνει «όλα τα απαραίτητα μέτρα» για τη διασφάλιση της ασφάλειας και της ειρήνης των Τουρκοκυπρίων και επανέλαβαν πως «ο τουρκοκυπριακός λαός βρίσκεται υπό την προστασία της Τουρκίας». Οι απειλές αυτές έρχονται σε συνέχεια των δηλώσεων του Τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, από την Ντόχα, όπου, ενόψει των «προεδρικών εκλογών» στα Κατεχόμενα, επανέλαβε τον ισχυρισμό ότι η Άγκυρα διαθέτει δικαιώματα στην Κύπρο που εγγυώνται, κατά την έκφρασή του, την ύπαρξη του ψευδοκράτους και των θαλάσσιων ζωνών του στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η σκλήρυνση της ρητορικής από την τουρκική πλευρά σημειώνεται λίγα μόλις 24ωρα πριν από την προγραμματισμένη τριμερή συνάντηση για το Κυπριακό, στη Νέα Υόρκη. Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ερσίν Τατάρ αναμένεται να συναντηθούν το Σάββατο 27 Σεπτεμβρίου, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της ετήσιας Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, σε μια προσπάθεια να διερευνηθούν οι δυνατότητες επανεκκίνησης των συνομιλιών.
Εφημερίδα Απογευματινή
