Τον γόρδιο δεσμό που έχει δημιουργηθεί γύρω από το καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου (Great Sea Interconnector – GSI) λόγω των οικονομοτεχνικών εκκρεμοτήτων επιχειρεί να λύσει η κυβέρνηση, μετά τις σκληρές δηλώσεις του Κύπριου Προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη ότι η Λευκωσία δεν εκβιάζεται. Αφορμή στάθηκε δημοσίευμα κυπριακής εφημερίδας περί απαίτησης του ΑΔΜΗΕ να αναγνωρίσει η κυπριακή πλευρά δαπάνες ύψους 251 εκατομμυρίων ευρώ και όχι 82. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ενημερώθηκε χθες σε έκτακτη σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου από την ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και τη διοίκηση του ΑΔΜΗΕ, με τις σχετικές ανακοινώσεις να αναμένονται εντός των ημερών.
Η εστία έντασης πυροδοτήθηκε χθες το πρωί, έπειτα από δημοσίευμα της κυπριακής εφημερίδας «Φιλελεύθερος», το οποίο ανέφερε ότι ο ΑΔΜΗΕ υπέβαλε ένσταση κατά της απόφασης της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) να του εγκρίνει την ανάκτηση εξόδων ύψους 82 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων μόλις 25 εκατ. ευρώ θα μπορούσαν να εισπραχθούν εντός του 2025. Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, ο ελληνικός διαχειριστής διεκδικεί την αναγνώριση δαπανών ύψους 251 εκατ. ευρώ, τις οποίες έχει ήδη πραγματοποιήσει, παρά το γεγονός ότι το έργο του καλωδίου δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί.
Το δημοσίευμα προκάλεσε την άμεση και έντονη αντίδραση του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη, ο οποίος εξαπέλυσε σφοδρή επίθεση κατά της διοίκησης του ΑΔΜΗΕ. «Αν ο επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ νομίζει ότι με επιστολές ή με πληρωμένες καταχωρίσεις εκβιάζεται η κυπριακή κυβέρνηση, προφανώς δεν ξέρει με ποιους έχει να κάνει», δήλωσε το πρωί της Κυριακής. Σε παρατήρηση δημοσιογράφου ότι, ωστόσο, μεγαλομέτοχος του ΑΔΜΗΕ είναι η ελληνική κυβέρνηση, ο κ. Χριστοδουλίδης είπε ότι «δεν είναι η ελληνική κυβέρνηση που αποφασίζει για τις επιστολές που στέλνει ο ΑΔΜΗΕ, γιατί με την ελληνική κυβέρνηση υπάρχει πλαίσιο για το πώς προχωρά το έργο, για τις υποχρεώσεις του καθενός». «Η κυπριακή κυβέρνηση δεν εκβιάζεται από κανέναν επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ και είναι εδώ για να στηρίξει μόνο τα συμφέροντα του κυπριακού λαού», τόνισε.
Απαντώντας στο δημοσίευμα, ο ΑΔΜΗΕ προχώρησε σε κατηγορηματική διάψευση, υποστηρίζοντας ότι δεν διεκδικεί αποζημίωση 251 εκατ. ευρώ αλλά τη συμφωνημένη πρώτη δόση των 25 εκατ. ευρώ για το 2025. Όπως διευκρινίζει, το ποσό των 251 εκατ. ευρώ αφορά επενδυτικές δαπάνες που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί, οι οποίες θα αποσβεστούν σταδιακά εντός του προβλεπόμενου 35ετούς κύκλου ζωής του έργου, συνολικού προϋπολογισμού 1,9 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η ένσταση του ΑΔΜΗΕ κατά της απόφασης της ΡΑΕΚ της 31ης Ιουλίου βασίζεται στο γεγονός ότι η κυπριακή Αρχή αναγνώρισε μόνο 82 εκατ. ευρώ από τις μέχρι σήμερα τεκμηριωμένες δαπάνες, παρά τα σχετικά στοιχεία που έχουν υποβληθεί και την αποδοχή τους από τη Ρυθμιστική Αρχή της Ελλάδας.
Παρά τη νέα αυτή αναταραχή, η Αθήνα και η Λευκωσία παραπέμπουν στο κοινό μήνυμα που εξέπεμψαν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, κατά την πρόσφατη συνάντησή τους στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της 80ής Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου βρέθηκε ψηλά στην ατζέντα των συνομιλιών, με τους δύο ηγέτες να επαναβεβαιώνουν την πλήρη προσήλωση των κυβερνήσεών τους στην υλοποίησή του. Όπως επισημάνθηκε, το GSI αποτελεί έργο στρατηγικής σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια και διασύνδεση της Ανατολικής Μεσογείου με την ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας.
Εφημερίδα Απογευματινή