Στο υπουργείο Δικαιοσύνης παρουσιάστηκε η νέα πλατφόρμα δημοσίευσης διαθηκών του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Αθηνών, Πειραιώς, Αιγαίου και Δωδεκανήσου, η οποία σηματοδοτεί ριζική επιτάχυνση στη διαδικασία δημοσίευσης. Με τη χρήση της ψηφιακής πλατφόρμας diathikes.gr, ο χρόνος ολοκλήρωσης μειώνεται από τις 400 ημέρες που απαιτούνται σήμερα μέσω των δικαστηρίων, σε 3 έως 7 ημέρες μέσω των συμβολαιογράφων.
Η λειτουργία της πλατφόρμας θα ξεκινήσει την 1η Νοεμβρίου, για τις διαθήκες που θα κατατεθούν από την ημερομηνία αυτή και μετά. Όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Δικαιοσύνης, Γιώργος Φλωρίδης, θα κατατεθεί στη Βουλή τροπολογία που θα συμπεριλάβει και τις 14.000 εκκρεμείς διαθήκες που βρίσκονται στα Πρωτοδικεία.
Απαλλαγή των δικαστηρίων από δεκάδες χιλιάδες υποθέσεις
Ο κ. Φλωρίδης ανέφερε ότι το 2024 κατατέθηκαν στα Πρωτοδικεία της χώρας 76.543 αιτήσεις δημοσίευσης διαθηκών, από τις οποίες διεκπεραιώθηκαν 64.590, δηλαδή ποσοστό 84%. Οι υπόλοιπες 14.000 παραμένουν εκκρεμείς.
Όπως εξήγησε, κάθε χρόνο κατατίθενται περίπου 60.000 έως 70.000 αιτήσεις στα δικαστήρια, με τη διαδικασία να διαρκεί περίπου 12 μήνες, δηλαδή σχεδόν 400 ημέρες στο Πρωτοδικείο Αθηνών.
«Με τη νέα ρύθμιση, το σύνολο αυτών των υποθέσεων αφαιρείται από τα δικαστήρια και μεταφέρεται στους συμβολαιογράφους, οι οποίοι θα δημοσιεύουν πλέον τις διαθήκες και θα εκδίδουν τα αντίστοιχα πιστοποιητικά», ανέφερε ο υπουργός, υπογραμμίζοντας ότι η διαδικασία θα ολοκληρώνεται πλέον μέσα σε μία εβδομάδα.
Ο ίδιος σημείωσε ότι αυτό συνεπάγεται απαλλαγή χιλιάδων δικαστών και υπαλλήλων από τη διαχείριση των υποθέσεων αυτών, ενώ παράλληλα προσφέρει σημαντική διευκόλυνση στους πολίτες, οι οποίοι θα εξυπηρετούνται πολύ ταχύτερα.
«Από 400 ημέρες που απαιτούνται σήμερα, οι πολίτες θα χρειάζονται πλέον μόνο 3 έως 7 ημέρες. Και, επιπλέον, δίνεται μια νέα επαγγελματική διάσταση στους Έλληνες συμβολαιογράφους, που είχαν την ιδέα και συνέβαλαν καθοριστικά στη δημιουργία της πλατφόρμας», τόνισε ο κ. Φλωρίδης.
Ρύθμιση για τις εκκρεμείς υποθέσεις
Ο υπουργός διευκρίνισε ότι ο νόμος που τίθεται σε ισχύ την 1η Νοεμβρίου αφορά θανάτους που θα συμβούν μετά από αυτή την ημερομηνία. Ωστόσο, μέσα στον Νοέμβριο θα κατατεθεί νομοθετική ρύθμιση για τις εκκρεμείς υποθέσεις, ώστε να ενταχθούν και αυτές στο νέο ηλεκτρονικό σύστημα.
«Υπάρχουν χιλιάδες πολίτες των οποίων οι υποθέσεις είτε εκκρεμούν στα δικαστήρια είτε έχουν “παγώσει” εν αναμονή της πλατφόρμας. Για αυτούς θα υπάρξει ενιαία ρύθμιση, ώστε το σύστημα να λειτουργεί συνολικά», είπε χαρακτηριστικά.
Τα στατιστικά των δικαστηρίων
Ο υφυπουργός Δικαιοσύνης Ιωάννης Μπούγας τόνισε ότι ο μεγάλος αριθμός αδημοσίευτων διαθηκών καθυστερεί, μεταξύ άλλων, και την είσπραξη φόρων κληρονομιάς. Υπογράμμισε ότι η λειτουργία της πλατφόρμας θα έχει πολλαπλά οφέλη για δικαστικούς λειτουργούς, υπαλλήλους, συμβολαιογράφους και πολίτες, καθώς αποφορτίζει το δικαστικό σύστημα από ένα «μεγάλο γραφειοκρατικό άχθος».
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε, στο Πρωτοδικείο Αθηνών έχουν δημοσιευθεί 10.089 διαθήκες μέσα στο 2025, απασχολώντας 100 δικαστές και 12 υπαλλήλους. Στο Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης εργάζονται 59 δικαστές και 11 υπάλληλοι, ενώ στο Πρωτοδικείο Πειραιά 29 δικαστές και 1 υπάλληλος.
Σήμερα, ο μέσος χρόνος δημοσίευσης διαθήκης ανέρχεται σε 330 ημέρες στην Αθήνα, 450 στον Πειραιά και 6 στη Θεσσαλονίκη. Από την 1η Νοεμβρίου, οι διαθήκες θα μπορούν να δημοσιεύονται ηλεκτρονικά από τους συμβολαιογράφους εντός 7 ημερών, ακόμη και την ίδια ημέρα της αίτησης.
Το νέο Μητρώο Διαθηκών
Κάθε συμβολαιογράφος θα καταχωρίζει στην ηλεκτρονική πλατφόρμα «Μητρώο Διαθηκών» κάθε ιδιόγραφη, μυστική ή δημόσια διαθήκη που κατατίθεται ή συντάσσεται ενώπιόν του. Το μητρώο, που τηρείται από τον Συμβολαιογραφικό Σύλλογο Εφετείων Αθηνών-Πειραιώς-Αιγαίου και Δωδεκανήσου, εξασφαλίζει ταχύτητα, διαφάνεια και ασφάλεια στη διαδικασία.
Οι πολίτες θα έχουν πλέον εύκολη πρόσβαση για την αναζήτηση διαθήκης και έλεγχο ύπαρξης σε πανελλαδικό επίπεδο, είτε πρόκειται για κατατεθείσα διαθήκη σε συμβολαιογράφο είτε σε πρόξενο.
Χωρίς επιπλέον κόστος για τους πολίτες
Ο προϊστάμενος του Πρωτοδικείου Αθηνών, Χριστόφορος Λινός, τόνισε ότι με τη νέα ρύθμιση απελευθερώνεται σημαντικό μέρος της δραστηριότητας του δικαστηρίου, ενώ 39 δικαστές και αρκετοί υπάλληλοι θα ενταχθούν σε άλλες διαδικασίες.
Η πρόεδρος του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου, Ελένη Κοντογεώργου, επισήμανε ότι το γενικό μητρώο διαθηκών προβλέπεται νομοθετικά εδώ και 71 χρόνια, αλλά υλοποιείται μόλις τώρα, χάρη στην ψηφιακή υποδομή και τη συνεργασία με το υπουργείο Δικαιοσύνης.
Όπως διευκρινίστηκε, το κόστος δημοσίευσης μέσω της πλατφόρμας δεν θα επιφέρει καμία πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση για τους πολίτες σε σχέση με το ισχύον καθεστώς μέσω των Πρωτοδικείων.
