Με τον αγροτικό κόσµο να βρίσκεται σε αναβρασµό, λόγω της πολύµηνης καθυστέρησης στις καταβολές αποζηµιώσεων και ενισχύσεων, εξαιτίας της έρευνας που εξελίσσεται για τον ΟΠΕΚΕΠΕ και της υποχρέωσης της χώρας µας να διενεργεί ελέγχους πριν από κάθε πληρωµή, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων (ΥΠΑΑΤ) έδωσε το «σήµα» της προσπάθειας για εξοµάλυνση της κατάστασης, µε το πρώτο βήµα να γίνεται την περασµένη εβδοµάδα µε την εκκίνηση των πληρωµών και την ανακοίνωση νέων µέτρων για τη µείωση του δυσβάσταχτου για παραγωγούς και κτηνοτρόφους κόστους παραγωγής και τη στήριξη των πληγέντων από τις ζωονόσους.
Πηγές του ΟΠΕΚΕΠΕ αναφέρουν στην «Κυριακάτικη Απογευµατινή» ότι ο σχεδιασµός για τις καταβολές στους αγρότες στοχεύει σε πληρωµές ύψους σχεδόν 1,4 δισ. ευρώ έως το τέλος του έτους, µε τους δικαιούχους να υπολογίζονται γύρω στους 640.000, ωστόσο οι ίδιες πηγές ξεκαθαρίζουν ότι η υλοποίηση του σχεδιασµού και η τήρηση του χρονοδιαγράµµατος που έχει τεθεί εξαρτάται από την πορεία της έρευνας της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, καθώς οι διαδικασίες προσθέτουν επιπλέον διοικητικό βάρος στον Οργανισµό, µε αποτέλεσµα να ανακύπτουν καθυστερήσεις, ενώ παράλληλα η παρουσία της OLAF έχει προκαλέσει δυσκολίες στη διεκπεραίωση των πληρωµών, µε το υπουργείο ωστόσο να σηµειώνει πως υπάρχει υπηρεσιακή ετοιµότητα για να ξεκινήσουν οι πληρωµές. Οσον αφορά την ξαφνική έφοδο της OLAF (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέµησης της Απάτης) στα γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ τη ∆ευτέρα, οι Ευρωπαίοι ελεγκτές ζήτησαν να τους διατεθεί όλο το προσωπικό του οργανισµού προκειµένου να ελέγξουν πληρωµές και όλα τα σχετικά έγραφα της δωδεκαετίας 2014-2025. Αυτό είχε αποτέλεσµα αρχικά να «παραλύσει» ο ΟΠΕΚΕΠΕ και να κινδυνεύσει η υλοποίηση πληρωµών που είχαν προγραµµατιστεί.
Το µεγαλύτερο στοίχηµα για το ΥΠΑΑΤ αποτελεί η πληρωµή της βασικής ενίσχυσης του 2025, µε τον στόχο για την προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης στις 31 Νοεµβρίου και για την εξόφλησή της στις 31 ∆εκεµβρίου. Συνήθως στη συγκεκριµένη πληρωµή δίνεται το 70% της ενίσχυσης, που αναλογεί σε περίπου 630 εκατ. ευρώ, ενώ αξίζει να σηµειωθεί ότι έως αύριο 20 Οκτωβρίου θα υποβάλλονται δηλώσεις στο σύστηµα ΟΣ∆Ε (Ολοκληρωµένο Σύστηµα ∆ιαχείρισης και Ελέγχου) και µετά την ολοκλήρωσή τους θα ξεκαθαρίσει το τοπίο για τα ποσά και τους δικαιούχους, ενώ θα προγραµµατιστεί µε λεπτοµέρειες η καταβολή των ενισχύσεων.
Οπως περιγράφουν στην «Κυριακάτικη Α» πηγές του Οργανισµού, πρόκειται για µια δύσκολη άσκηση που επηρεάζεται από πληθώρα παραγόντων, ενώ σε καθηµερινή βάση πραγµατοποιούνται συσκέψεις παρουσία του υπουργού Κώστα Τσιάρα, των υφυπουργών και στελεχών του υπουργείου, της ΑΑ∆Ε και του ΟΠΕΚΕΠΕ, υπό τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Κωστή Χατζηδάκη, που έχει αναλάβει την αποστολή για την εξυγίανση του Οργανισµού από το καλοκαίρι, µε στόχο την εξοµάλυνση της κατάστασης και τη στήριξη των ανθρώπων του πρωτογενούς τοµέα, που εκφράζουν έντονη ανησυχία για τις καθυστερήσεις και την απώλεια ζωικού κεφαλαίου.
Οι κατηγορίες
Σύµφωνα µε πηγές του ΟΠΕΚΕΠΕ, έως τις 31.12.2025 εκκρεµούν και γίνεται προσπά θεια πληρωµής για τις εξής κατηγορίες:
- Υπόλοιπα προηγουµένων ετών 2016-17: περίπου 5 εκατ. €.
- Ενστάσεις Βιολογικών 2022-24: περίπου 28 εκατ. €.
- Εκτός ΟΣ∆Ε: 250 εκατ. €.
- Εξόφληση Βασικής Ενίσχυσης 2025: 900 εκατ. € (σύνολο προκαταβολή και εξόφληση).
- Αγροπεριβαλλοντικά 2025: περίπου 67 εκατ. ευρώ.
Σύνολο: 1.250.000 εκατ. €.
Σύµφωνα µε το ΥΠΑΑΤ έως τις 31 Οκτωβρίου προγραµµατίζονται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ οι εξής πληρωµές:
- Ενίσχυση ζωοτροφών (de minimis για φυσικές καταστροφές): 46 εκατ. ευρώ.
- Φερτά υλικά «Daniel»: 12 εκατ. ευρώ.
Επιπλέον, έχει εγκριθεί κονδύλι 63 εκατ. ευρώ για αγορά ζωοτροφών από τους κτηνοτρόφους που αναγκάστηκαν να περιορίσουν τα ζώα τους κατά την περίοδο καραντίνας λόγω ζωονόσων, αλλά και 22 εκατ. ευρώ για αποζηµιώσεις για θανατωθέντα ζώα από την ευλογιά από τον Απρίλιο και µετά.
Επίσης, στις 31 Οκτωβρίου αναµένεται να καταβληθεί η 3η δόση επιστροφής του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) του πετρελαίου εσωτερικής καύσης (diesel) κινητήρων που χρησιµοποιείται αποκλειστικά στη γεωργία. Παράλληλα, θα προωθηθούν οι πληρωµές:
- Για την ανασύσταση του φυτικού κεφα λαίου, ύψους 80 εκατ. ευρώ. Το ΥΠΑΑΤ προχωρά στην επιτάχυνση του προγράµµατος και στόχος είναι να καταβληθεί η προκαταβολή των αποζηµιώσεων στους αγρότες πριν από το τέλος του έτους, ενώ η εξόφληση των συνολικών ενισχύσεων προγραµµατίζεται εντός του 2026.
- 178 εκατ. ευρώ για το Μέτρο 23 για αποζηµιώσεις παραγωγών λόγω δυσµενών κλιµατικών συνθηκών κατά την περσινή χρονιά.
Το πρώτο βήµα για το ξεµπλοκάρισµα των πληρωµών το προηγούµενο διάστηµα, όπου καταβλήθηκε η πρώτη «δόση», αφορούσε πληρωµές συνολικά 157.737 δικαιούχων,συνολικού ποσού 61,41 εκατ. ευρώ, ενώ οι αιτήσεις 25.138 δικαιούχων (δηλαδή ποσοστό 13,7% επί του συνόλου των 182.875 δικαιούχων) δεσµεύτηκαν για περαιτέρω έλεγχο. Σηµειώνεται ότι από την 1η Σεπτεµβρίου έχουν καταβληθεί επιπλέον περίπου 90 εκατ. ευρώ σε δικαιούχους διαφόρων Επενδυτικών Μέτρων του ΠΑΑ 2014-2022. Λαµβάνοντας υπόψη και την πληρωµή ύψους 1,6 εκατ. ευρώ, που έγινε στις 3.10.2025, συνολικά από 1ης.9.2025 έχουν πληρωθεί 153 εκατ. ευρώ, ενώ στα ποσά αυτά δεν περιλαµβάνονται οι αιτήσεις των υποψήφιων δικαιούχων που ελέγχονται από τη ∆ιεύθυνση Αντιµετώπισης Οργανωµένου Εγκλήµατος.
Ανακούφιση
Στο πλαίσιο στήριξης των αγροτών η κυβέρνηση ενεργοποιεί δύο ρυθµίσεις για την ανακούφιση κτηνοτρόφων και παραγωγών. H πρώτη αφορά το µέτρο της επανένταξης στο τιµολόγιο ΓΑΙΑ και νέα ρύθµιση οφειλών για αγρότες και οργανισµούς ΓΟΕΒ ΤΟΕΒ. Σύµφωνα µε το ΥΠΑΑΤ, προωθείται νέα ρύθµιση, µε εφαρµογή από 1ης ∆εκεµβρίου 2025, για τη µείωση του ενεργειακού κόστους των παραγωγών και την επαναφορά τους στο ευνοϊκό τιµολόγιο ΓΑΙΑ. Η ρύθµιση θα προβλέπει αυτόµατη επανένταξη αγροτών και οργανισµών που είχαν απενταχθεί και νέα ρύθµιση οφειλών µε µηδενικό επιτόκιο για καταναλώσεις έως 31 Ιουλίου 2024. Στο ίδιο πλαίσιο προβλέπει κάλυψη της έντοκης επιβάρυνσης από το ∆ηµόσιο µέσω επιχορήγησης προς τους προµηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας και πληρωµή πρώτης δόσης έως 31 ∆εκεµβρίου 2025.
Η «Κυριακάτικη Α» παρουσιάζει όλες τις λεπτοµέρειες για την επανένταξη αγροτών στη ρύθµιση των 120 δόσεων και στο αγροτικό τιµολόγιο ΓΑΙΑ λόγω απένταξης. Η κυβέρνηση το επόµενο διάστηµα φέρνει για ψήφιση στη Βουλή νοµοθετική ρύθµιση για τη στήριξη της παραγωγής του πρωτογενούς τοµέα και των αγροτών µέσω µείωσης του ενεργειακού τους κόστους. Αυτό πρόκειται να επιτευχθεί µε δύο τρόπους:
Επανένταξη αγροτών στις ρυθµίσεις ληξιπρόθεσµων οφειλών. Η νοµοθετική ρύθµιση επιλύει το επείγον ζήτηµα του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας για τους αγροτικούς καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας και τους ΓΟΕΒ-ΤΟΕΒ. Συγκεκριµένα, µε πρωτοβουλία της κυβέρνησης, τον Οκτώβριο 2024 είχαν ρυθµιστεί µε 120 άτοκες δόσεις, των οποίων το επιτόκιο επιδοτείται από την πολιτεία, συνολικές οφειλές 93,6 εκατ. ευρώ, από 344 αγροτικούς πελάτες.
Ωστόσο, η πλειοψηφία των αγροτών, περίπου 15.140 πελάτες, δεν κατάφερε να τηρήσει τους διακανονισµούς έως τον Σεπτέµβριο 2025, µε αποτέλεσµα 44 εκατ. ευρώ να είναι εκτός διακανονισµών (47% των συνολικών αρχικών ρυθµισµένων οφειλών).
∆εδοµένης της δύσκολης οικονοµικής συγκυρίας και της ανάγκης να µπορέσουν οι αγρότες να συνεχίσουν να δραστηριοποιούνται µέσω ρύθµισης των ληξιπρόθεσµων οφειλών τους, εκπληρώνοντας όµως τις υποχρεώσεις τους προς τους προµηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, κρίνεται απολύτως αναγκαία και επείγουσα η θέσπιση ρύθµισης που θα δίνει τη δυνατότητα να επανενταχθούν στους διακανονισµούς των απλήρωτων οφειλών τους προς τους προµηθευτές. Προϋπόθεση για επανένταξη θα αποτελεί να καταβάλουν το ποσόν που αντιστοιχεί στις δόσεις που θα ήταν πληρωτέες µέχρι την επανένταξή τους στο πρόγραµµα.
Επανένταξη αγροτών στο τιµολόγιο ΓΑΙΑ λόγω παύσης εκπροσώπησης της παροχής τους από τη ∆ΕΗ. Η νοµοθετική ρύθµιση παράλληλα επανεντάσσει στο τιµολόγιο ΓΑΙΑ αγρότες και τους ΓΟΕΒ ΤΟΕΒ, οι οποίοι είχαν ενταχθεί στο ευνοϊκό τιµολόγιο τον Αύγουστο 2024 και απεντάχθηκαν στη συνέχεια επειδή δεν εκπλήρωναν τις οικονοµικές υποχρεώσεις τους στον προµηθευτή τους. Στη συνέχεια, λόγω παύσης εκπροσώπησης από τον προµηθευτή είτε µετέπεσαν στο καθεστώς Προµήθειας Καθολικής Υπηρεσίας (ΠΚΥ) είτε απενεργοποιήθηκε η παροχή τους. Με την εφαρµογή της νοµοθετικής ρύθµισης µεταφέρονται εκ νέου στο τιµολόγιο ΓΑΙΑ. Το µέτρο αυτό αφορά χιλιάδες αγροτικές παροχές στις οποίες είχε γίνει παύση εκπροσώπησης και είχαν απενταχθεί από το τιµολόγιο ΓΑΙΑ έως τον Σεπτέµβριο 2025. Μέσω της εκ νέου επανένταξης στο ΓΑΙΑ, οι αγρότες και ΓΟΕΒ-ΤΟΕΒ συνεχίζουν να απολαµβάνουν το ευνοϊκό τιµολόγιο µε σταθερές και χαµηλές τιµές ηλεκτρικής ενέργειας, εξασφαλίζοντας µακροχρόνια µείωση του ενεργειακού τους κόστους. Με το µέτρο αυτό, επίσης, ενισχύεται η αγροτική δραστηριότητα και διασφαλίζεται η απρόσκοπτη παροχή ηλεκτρικής ενέργειας για τους δικαιούχους.
Ακόµη η κυβέρνηση προωθεί την αναστολή και ρύθµιση ασφαλιστικών και φορολογικών υποχρεώσεων για πληγέντες κτηνοτρόφους από τις ζωονόσους. Με διάταξη που περιλαµβάνεται στο νοµοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης αναστέλλονται έως τις 31 ∆εκεµβρίου 2026 οι ασφαλιστικές και φορολογικές υποχρεώσεις των κτηνοτρόφων που υφίστανται καθολική θανάτωση ζώων λόγω ευλογιάς αιγοπροβάτων. Η ρύθµιση προβλέπει:
- Κεφαλαιοποίηση των καθυστερούµενων οφειλών προς τον ΕΦΚΑ.
- Αναστολή καταβολής τρεχουσών εισφορών και φορολογικών υποχρεώσεων, χωρίς τόκους ή προσαυξήσεις.
- Παράταση προθεσµιών αποπληρωµής ρυθµισµένων οφειλών.
Τσιάρας: «Ξεκίνησαν οι πληρωµές»
O υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων Κώστας Τσιάρας στην «Κυριακάτικη Απογευµατινή», για την έναρξη των πληρωµών από τον ΟΠΕΚΕΠΕ:
«Η έναρξη των πληρωµών από τον ΟΠΕΚΕΠΕ σηµατοδοτεί µια νέα εποχή για την αγροτική πολιτική της χώρας. Οι πρώτες πληρωµές έχουν ήδη πραγµατοποιηθεί, επιβεβαιώνοντας ότι η διαδικασία προχωρά µε ασφάλεια και διαφάνεια. Μετά από χρόνια δυσλειτουργιών, ο ΟΠΕΚΕΠΕ περνά οριστικά σε ένα καθεστώς νοµιµότητας και λογοδοσίας, µε αυστηρούς διασταυρωτικούς ελέγχους πριν από κάθε εκταµίευση. Η κυβέρνηση βάζει βαθιά το µαχαίρι στις παθογένειες και στις καταχρηστικές πρακτικές δεκαετιών.
Η εντολή του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη είναι σαφής: διαφάνεια, δικαιοσύνη και αποτελεσµατικότητα στις πληρωµές. Οι αγρότες πρέπει να γνωρίζουν ότι το κράτος στέκεται δίπλα τους, προστατεύοντας τα δικαιώµατά τους, αλλά και το δηµόσιο συµφέρον. Προχωρούµε µε σχέδιο και συνέπεια, για να διασφαλίσουµε ότι κάθε ευρώ φτάνει σε εκείνους που πραγµατικά παράγουν, κρατώντας ζωντανή και βιώσιµη την ελληνική ύπαιθρο».
Εφημερίδα «Κυριακάτικη Απογευματινή»
