Μήνυμα προς τους Ευρωπαίους εταίρους, με σαφή αναφορά στην Τουρκία, έστειλε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα της 6ης Υπουργικής Συνάντησης της Διατλαντικής Συνεργασίας για την Ενέργεια (P-TEC), που πραγματοποιείται στο Ζάππειο Μέγαρο.
Ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε την ανάγκη απαγόρευσης εισόδου ρωσικού φυσικού αερίου στην ευρωπαϊκή αγορά, τονίζοντας πως η προσπάθεια απεξάρτησης της Ευρώπης από τη Μόσχα «είναι μάταιη», εφόσον ρωσικό αέριο συνεχίζει να διοχετεύεται μέσω Τουρκίας.
Η Ελλάδα σε ρόλο ενεργειακού κόμβου
Ο πρωθυπουργός ανέδειξε τον κομβικό ρόλο της Ελλάδας στον ενεργειακό χάρτη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, σημειώνοντας πως «η χώρα εξελίσσεται σε πάροχο ενέργειας και ενεργειακής ασφάλειας για ολόκληρη τη νοτιοδυτική Ευρώπη».
Αναφέρθηκε στις σημαντικές επενδύσεις των τελευταίων ετών σε υποδομές, σταθμούς και αγωγούς φυσικού αερίου, επισημαίνοντας ότι «μέσα σε λίγα χρόνια η Ελλάδα πέρασε από απλός εισαγωγέας σε εξαγωγέας ενέργειας». Μόνο το 2024, σύμφωνα με τον ίδιο, εξήχθησαν πάνω από 17 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου.
Στενή συνεργασία Ελλάδας – ΗΠΑ
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε και στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, τονίζοντας πως «η συνεργασία μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες γίνεται ισχυρότερη κάθε χρόνο».
«Η Ευρώπη είναι μεγάλος εισαγωγέας ενέργειας και οι συμφωνίες που έχουμε υπογράψει δείχνουν πως πίσω από αυτή τη συνεργασία υπάρχει ουσία και σταθερά θεμέλια», σημείωσε, υπογραμμίζοντας την ανάγκη οικονομικά προσιτής και ασφαλούς ενέργειας, ανεξάρτητης από γεωπολιτικές εντάσεις.
Από τον λιγνίτη στις ΑΠΕ
Αναφερόμενος στη στρατηγική ενεργειακής μετάβασης της χώρας, ο πρωθυπουργός υπενθύμισε την απόφαση απομάκρυνσης από τον λιγνίτη το 2019, όταν ορυκτό καύσιμο κάλυπτε το 60% της ηλεκτροπαραγωγής. «Επενδύσαμε σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, αξιοποιώντας τον ήλιο και τον άνεμο της Ελλάδας», είπε, επισημαίνοντας ότι πλέον οι ΑΠΕ καλύπτουν πάνω από το 50% των εγχώριων αναγκών.
Το 2024, η Ελλάδα έγινε για πρώτη φορά καθαρός εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας, με έσοδα 112 εκατ. ευρώ, έναντι δαπανών 75 εκατ. ευρώ για εισαγωγές το προηγούμενο έτος.
Επενδύσεις και υποδομές
Ο πρωθυπουργός στάθηκε και στις επενδύσεις στο φυσικό αέριο και στις νέες μονάδες παραγωγής που ενισχύουν την ενεργειακή ασφάλεια, καθώς και στο πρόγραμμα ύψους 6 δισ. ευρώ για τη διασύνδεση των νησιών με το ηπειρωτικό δίκτυο.
Παράλληλα, έκανε ειδική αναφορά στην αποθήκευση ενέργειας και στις νέες ερευνητικές γεωτρήσεις υδρογονανθράκων από τις ExxonMobil, HelleniQ Energy και Energean — τις πρώτες στη χώρα εδώ και τέσσερις δεκαετίες. «Η Ευρώπη θα χρειάζεται φυσικό αέριο για πολλά χρόνια ακόμη και η Ελλάδα θα συμβάλει καθοριστικά στην ασφάλεια του εφοδιασμού», τόνισε.
«Όχι» στο ρωσικό αέριο μέσω Τουρκίας
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επανέλαβε την ανάγκη για κοινή ευρωπαϊκή στάση απέναντι στη Ρωσία, λέγοντας πως «δεν μπορούμε να δεχτούμε το ρωσικό φυσικό αέριο να εισέρχεται από την πίσω πόρτα, μέσω Τουρκίας».
«Η απαγόρευση του ρωσικού φυσικού αερίου είναι ευκαιρία να επανασχεδιάσουμε τον ενεργειακό χάρτη της νοτιοδυτικής Ευρώπης», πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι η Ελλάδα λειτουργεί ήδη ως πύλη εισόδου για το αμερικανικό LNG που αντικαθιστά τις ρωσικές εισαγωγές.
Δίκαιη και βιώσιμη μετάβαση
Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι η ενεργειακή μετάβαση πρέπει να είναι κοινωνικά δίκαιη και οικονομικά βιώσιμη.
«Δεν μπορούμε να ζητάμε από τους πολίτες να πληρώνουν ολοένα και περισσότερα για την ενέργεια που χρειάζονται», είπε, καλώντας την Ευρώπη να επενδύσει σε εγχώριες πηγές και τεχνολογίες χαμηλού κόστους.
Αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη για ενοποίηση της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας, τονίζοντας ότι οι μεγάλες διαφορές τιμών μεταξύ χωρών είναι «άδικες, σπάταλες και μη βιώσιμες».
Ενέργεια, γεωπολιτική και στρατηγική αυτονομία
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επεσήμανε ότι η ενεργειακή στρατηγική πρέπει να ενταχθεί σε ένα ευρύτερο πλαίσιο που θα ενισχύει την ασφάλεια, την καινοτομία, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης.
Κλείνοντας, χαρακτήρισε τη Διατλαντική Συνεργασία για την Ενέργεια «έμπρακτη απόδειξη του ισχυρού δεσμού μεταξύ ΗΠΑ και Ελλάδας» και απηύθυνε μήνυμα αισιοδοξίας:
«Έχουμε πολλά να πετύχουμε, και είμαι βέβαιος ότι αν θέσουμε κοινούς στόχους, θα τους επιτύχουμε μαζί».
