Σαρωτικές αλλαγές στο βαθμολόγιο, την εξέλιξη, την εκπαίδευση, την εφεδρεία, τη θητεία και την εθελοντική στράτευση γυναικών προβλέπει το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, το οποίο τέθηκε σε διαβούλευση το βράδυ της Πέμπτης. Ο «Χάρτης Μετάβασης των Ενόπλων Δυνάμεων στη Νέα Εποχή» αποτελεί βασικό πυλώνα της «Ατζέντας 2030» και είχε εγκριθεί από το υπουργικό συμβούλιο στις 30 Σεπτεμβρίου μετά την παρουσίασή του από τον Νίκο Δένδια. Η διαβούλευση ολοκληρώνεται στις 5 Δεκεμβρίου στις 9.00 π.μ.
Από το ΥΠΕΘΑ υπογραμμίζεται πως οι μεταρρυθμίσεις υπηρετούν την ανάγκη προσαρμογής των Ενόπλων Δυνάμεων στις νέες γεωπολιτικές και επιχειρησιακές συνθήκες. Η «δυνατότητα απόκρισης σε απειλές υπαρκτές και πολλαπλάσιες του μεγέθους της χώρας» -όπως τονίζεται- απαιτεί αλλαγές στη δομή και τη λειτουργία. Στο πλαίσιο αυτό, το νέο ευέλικτο σχήμα της Δομής Δυνάμεων (ήδη σε εξέλιξη η Β΄ φάση), σε συνδυασμό με τα νέα οπλικά συστήματα (12ετές εξοπλιστικό και προγράμματα ΕΛΚΑΚ), καθιστά αναγκαία την πλήρη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού, με βάση τις πραγματικές ανάγκες και στόχο την ενίσχυση της μαχητικής ικανότητας και τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης του προσωπικού.
Ιεραρχία
Η σημερινή ιεραρχική δομή του στρατιωτικού προσωπικού δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες ενός σύγχρονου στρατεύματος, σύμφωνα με το ΥΠΕΘΑ. Εξαιτίας ευνοϊκών ρυθμίσεων των προηγούμενων δεκαετιών, έχει διαμορφωθεί μια ανεστραμμένη πυραμίδα, με υπερσυσσώρευση ανώτερων αξιωματικών σε σχέση με τις οργανικές προβλέψεις, γεγονός που -όπως αναφέρουν από το ελληνικό Πεντάγωνο- υπονομεύει τη λειτουργία και τη συνοχή των μονάδων. Ενδεικτικά αναφέρεται πως η αναλογία αξιωματικών προς υπαξιωματικούς είναι 1 προς 0,8, με τους ταγματάρχες να είναι εξαπλάσιοι των επιλοχιών και τους συνταγματάρχες υπερδιπλάσιοι των λοχιών.
Το νέο πλαίσιο -σύμφωνα με το ΥΠΕΘΑ- αποκαθιστά τη λογική ιεραρχία, με σαφή διαχωρισμό αξιωματικών – υπαξιωματικών και αναλογία 1 προς 3, ανώτατα όρια οργανικών θέσεων και νέο σύστημα προαγωγών, που συνδέεται αποκλειστικά με την κάλυψη υφιστάμενων κενών. Παράλληλα, εισάγεται βαθμολογική κλίμακα με αξιολόγηση σε προσδιορισμένα κριτήρια κατά τα διεθνή πρότυπα, αντικαθιστώντας το σημερινό καθεστώς σχεδόν αυτόματης προαγωγής.
Με φόντο τις έντονες αντιδράσεις μερίδας του στρατεύματος, το ΥΠΕΘΑ διευκρινίζει ότι το νομοσχέδιο δεν υποβαθμίζει αλλά αναβαθμίζει θεσμικά τον ρόλο των υπαξιωματικών, με σαφές καθηκοντολόγιο, ενισχυμένες αρμοδιότητες και συμμετοχή στα Συμβούλια Κρίσεων. Προβλέπεται ανωτατοποίηση των ΣΜΥ, νέο επίδομα διοίκησης και αύξηση του επιδόματος ευθύνης καθώς και θεσμική εκπροσώπησή τους σε όλα τα επίπεδα. Η μεταβατική περίοδος θα διαρκέσει έως το 2045, ενώ διατηρείται η δυνατότητα μετάταξης για κατόχους πτυχίου ΑΕΙ και εισαγωγής στα ΑΣΕΙ μέσω κατατακτηρίων. Το νέο μισθολόγιο αποσυνδέει βαθμό και μισθό, εισάγει κίνητρα ευθύνης και αποδίδει αυξήσεις από 13% έως 24%, με σημαντικά καθαρά οφέλη σε παραμεθόριο ή θέσεις ευθύνης – όπως 52,3% για κυβερνήτη φρεγάτας και 31,7% για ανθυπολοχαγό σε μονάδα πρώτης γραμμής.
Ανυποταξία – απαλλαγές
Το νέο πλαίσιο φέρνει επίσης αλλαγές στη στρατιωτική θητεία και τη χορήγηση αναβολών με στόχο την αντιμετώπιση της εκτεταμένης ανυποταξίας (άνω των 36.000 περιπτώσεων σωρευτικά το 2025) και των απαλλαγών. Αυστηροποιούνται οι όροι για αναβολές υγείας (30.000 μόλις την τελευταία τριετία) και κατοίκων εξωτερικού, ενώ εξορθολογίζεται το καθεστώς εξαγοράς (40ό έτος προς 1.500 €/μήνα με πρόβλεψη χρόνου μετάβασης) και σπουδών (ν+2 έτη για ΑΕΙ, 30ό έτος για υποψήφιους διδάκτορες, 22ο έτος για Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης).
Η θητεία οργανώνεται σε τέσσερις ΕΣΣΟ (Φεβρουάριος, Μάιος, Αύγουστος, Νοέμβριος) αποκλειστικά στον Στρατό Ξηράς κατ’ αρχάς και με μετάταξη συγκεκριμένου αριθμού ειδικοτήτων στο Πολεμικό Ναυτικό και στην Πολεμική Αεροπορία, με νέα εκπαιδευτικά στάδια: 10 εβδομάδες βασικής, 4 ειδικής και 12 επιχειρησιακής εκπαίδευσης. Προβλέπεται θητεία στην παραμεθόριο για τους οπλίτες 9μηνης θητείας και μετάθεση κοντά στον τόπο συμφερόντων για όσους επιλέξουν 12μηνη θητεία.
Επέκταση
Με στόχο δε τη συγκρότηση σώματος 150.000 ενεργών εφέδρων, επεκτείνεται η εφεδρεία έως το 60ό έτος, ενοποιείται με την Εθνοφυλακή, δημιουργούνται Μοίρες Καταδρομών (Ρεντίνα και Ασπρόπυργος) και θεσμοθετείται ο ενεργός εθελοντής έφεδρος (με απλές διαδικασίες). Προβλέπονται επίσης κίνητρα (νοσηλεία σε στρατιωτικά νοσοκομεία, πρόσβαση σε στρατιωτικά πρατήρια κ.ά.), μετεκπαιδεύσεις / ασκήσεις και προσκλήσεις ανά τριετία.
Παράλληλα, προβλέπεται η δυνατότητα εθελοντικής στράτευσης γυναικών ηλικίας 18 έως 26 ετών με 12μηνη θητεία αρχής γενομένης από το 2026. Η εκπαίδευση θα γίνεται στη Λαμία και θα ακολουθεί μετάθεση πλησίον του τόπου συμφερόντων. Προβλέπονται κίνητρα όπως αποζημίωση, μοριοδότηση και προτεραιότητα σε προσλήψεις στο ΥΠΕΘΑ ως πολιτικό προσωπικό (νοσηλεύτριες, βρεφονηπιοκόμοι, διοικητικό προσωπικό κ.λπ.).
Μητσοτάκης – Δένδιας: «Ισχυρότερη από ποτέ η εθνική άμυνα»
Στον εορτασμό της Ημέρας των Ενόπλων Δυνάμεων στη Λευκωσία παρέστη χθες ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνος Τασούλας, αποδεχόμενος πρόσκληση του Κύπριου ομολόγου του, Νίκου Χριστοδουλίδη, ανήμερα της 21ης Νοεμβρίου, που συμπίπτει με τη γιορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου – προστάτιδας των ΕΔ. Παράλληλα, από τη Σιγκαπούρη όπου βρίσκεται, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε με ανάρτησή του ότι «τιμούμε το θάρρος και την αφοσίωση των στελεχών που υπερασπίζονται τα σύνορα, τις ελευθερίες και τις δημοκρατικές αξίες», ενώ στάθηκε στην ανάγκη διαρκούς μέριμνας της Πολιτείας για τη βελτίωση της καθημερινότητάς τους. «Σε μια εποχή διεθνών προκλήσεων», υπογράμμισε, «η εθνική άμυνα είναι ισχυρότερη από ποτέ χάρη στον επιχειρησιακό σχεδιασμό, τα σύγχρονα μέσα και -πρωτίστως- το ανθρώπινο δυναμικό των ΕΔ».
Στην ημερήσια διαταγή του ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, χαρακτήρισε τις Ένοπλες Δυνάμεις «θεμέλιο ασφάλειας, αποτροπής και διεθνούς αξιοπιστίας» σε ένα ρευστό γεωπολιτικό περιβάλλον. Τόνισε ότι ενισχύουν τη θέση της χώρας στη Μεσόγειο, στην Ευρώπη και διεθνώς, ενώ η αποστολή τους υπερβαίνει το επιχειρησιακό σκέλος, καθώς αποτυπώνεται και στη στήριξη της κοινωνίας σε κρίσεις και φυσικές καταστροφές. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στη σημασία της 21ης Νοεμβρίου, που -όπως σημείωσε- ενώνει την εθνική μνήμη με τη θρησκευτική παράδοση, αναδεικνύοντας τις αξίες που συγκροτούν την ταυτότητα και τη συνέχεια του έθνους.
– Παράλληλα, στην Αθήνα έως τις 24 Νοεμβρίου λειτουργεί διακλαδική έκθεση των Ενόπλων Δυνάμεων στον σταθμό του Μετρό «Σύνταγμα». Η έκθεση είναι ανοιχτή για το κοινό καθημερινά (10.00-20.00).
Εφημερίδα Απογευματινή
