Τον Απρίλιο θα πραγματοποιηθεί στην Ουάσινγκτον η επόμενη υπουργική συνάντηση του σχήματος 3+1, όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου στη διάρκεια συζήτησης στο Foundation for the Defense of Democracies. Η επίσκεψη στην αμερικανική πρωτεύουσα ανέδειξε καίρια ζητήματα που απασχολούν την ελληνική ατζέντα, από την ενίσχυση της ενεργειακής συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο έως τη στρατηγική σημασία της τεχνητής νοημοσύνης για την ευρωπαϊκή οικονομία.
Νέα περιφερειακή αρχιτεκτονική στην Ανατολική Μεσόγειο
Ο υπουργός υπογράμμισε ότι το σχήμα 3+1 αποτελεί βάση για ένα νέο πλαίσιο περιφερειακής συνεργασίας μεταξύ χωρών που επιλέγουν τον διάλογο και τον σεβασμό των διεθνών κανόνων. Η υπουργική συνεδρίαση του Απριλίου αναμένεται να επικεντρωθεί στην ανάπτυξη υποδομών και στη διευκόλυνση της μεταφοράς φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας προς την Ευρώπη, σε μια περίοδο αυξημένων ενεργειακών αναγκών.
East Med, κάθετος διάδρομος και η νέα δυναμική
Αναφερόμενος στον αγωγό East Med, ο Στράτος Παπασταύρου αναγνώρισε ότι το σχέδιο δεν απέκτησε την αναμενόμενη οικονομική ορμή, ενώ δεν είχε τη στήριξη της προηγούμενης αμερικανικής κυβέρνησης. Τόνισε, ωστόσο, ότι η ουσία του έργου προχωρά μέσω του κάθετου διαδρόμου, ο οποίος ενισχύει τη ροή αμερικανικού LNG προς την Ευρώπη, συμβάλλοντας στη στρατηγική απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Τέλος στην ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου
Κεντρικό σημείο της τοποθέτησής του αποτέλεσε το έργο Great Sea Interconnector, που συνδέει ηλεκτρικά Ισραήλ, Κύπρο και Ελλάδα. Ο υπουργός σημείωσε ότι η ΕΕ έχει εγκρίνει τη μεγαλύτερη χρηματοδότηση που έχει δοθεί ποτέ σε έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης, ενώ η Αθήνα αναζητεί επενδυτικές συνέργειες με χώρες της Μέσης Ανατολής, ώστε να ενισχυθεί η πολυμερής βάση του εγχειρήματος.
Ο διάδρομος Ινδίας–Μέσης Ανατολής–Ευρώπης
Ο κ. Παπασταύρου στάθηκε στον αναδυόμενο διάδρομο IMEC, επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα επιδιώκει να αποτελέσει βασικό ευρωπαϊκό κόμβο για την Ινδία, η οποία αναζητά αξιόπιστη πύλη εισόδου στις ευρωπαϊκές αγορές. Ο αυξανόμενος παγκόσμιος ανταγωνισμός για τις κρίσιμες πρώτες ύλες καθιστά τον διάδρομο στρατηγικής σημασίας, ιδιαίτερα σε ένα περιβάλλον όπου η Κίνα έχει συγκεντρώσει το μεγαλύτερο μέρος αυτών των υλικών.
Μήνυμα προς την Τουρκία για τον σεβασμό των κανόνων
Ο υπουργός αναφέρθηκε και στη στάση της Τουρκίας, τονίζοντας ότι η επιθετική συμπεριφορά δεν μπορεί να θεωρείται μέσο απόκτησης επιρροής. Υπενθύμισε το casus belli και τις συνεχιζόμενες προκλήσεις της Άγκυρας, σημειώνοντας ότι η σταθερότητα στην περιοχή προϋποθέτει σεβασμό των διεθνών κανόνων.
Τεχνητή νοημοσύνη
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στην τεχνητή νοημοσύνη, την οποία ο υπουργός χαρακτήρισε «νέα παγκόσμια κούρσα εξοπλισμών». Η λειτουργία των data centers και των υπερυπολογιστικών συστημάτων απαιτεί τεράστιες ποσότητες ενέργειας, γεγονός που ενισχύει τη σημασία έργων όπως η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας–Αιγύπτου, η οποία μπορεί να τροφοδοτήσει την Ευρώπη με πράσινη ενέργεια.
Οι ΗΠΑ, η Ευρώπη και η απομόνωση της Ρωσίας
Ο κ. Παπασταύρου επεσήμανε ότι η αμερικανική ενεργειακή πολιτική έχει αλλάξει ριζικά τον τελευταίο χρόνο, ενώ η Ευρώπη έχει έρθει πιο κοντά στις θέσεις της κυβέρνησης Τραμπ σε θέματα ενέργειας. Υπογράμμισε ότι η Ρωσία ίσως επανενταχθεί μελλοντικά στο διεθνές σύστημα, όχι όμως στην ευρωπαϊκή ενεργειακή αρχιτεκτονική, αφού έχει καταδείξει την πρόθεση εργαλειοποίησης των ενεργειακών πόρων.
Λιβύη, ενεργειακοί κανόνες και επενδυτική ασφάλεια
Αναφερόμενος στο παράνομο «τουρκολιβυκό μνημόνιο», ο υπουργός σημείωσε ότι η Ανατολική Λιβύη αναγνώρισε στην πράξη την αρχή της μέσης γραμμής, όπως ορίζεται από το διεθνές δίκαιο. Προειδοποίησε ότι οποιαδήποτε προσπάθεια αμφισβήτησης περιοχών ενδιαφέροντος για εταιρίες όπως η Chevron θα οδηγούσε τους ενεργειακούς κολοσσούς να στραφούν αλλού, καθώς η τήρηση των διεθνών κανόνων αποτελεί αδιαπραγμάτευτη προϋπόθεση για επενδύσεις δισεκατομμυρίων.
Ολοκληρώνοντας, τόνισε ότι η προβλεψιμότητα και η νομιμότητα αποτελούν τον βασικό πυλώνα για σοβαρή και βιώσιμη ενεργειακή δραστηριότητα στην περιοχή.
