Ήταν 12 Δεκεμβρίου του 2019, όταν ο Ακίλα Σάλεχ είχε έρθει στην Αθήνα για να συναντήσει τον τότε υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια και τον τότε ομόλογό του Κωνσταντίνο Τασούλα. Επρόκειτο για μια διπλωματική επίσκεψη υψίστης σημασίας, καθώς λίγες εβδομάδες πριν είχε υπογραφεί το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Σκοπίμως, λοιπόν, ο κ. Δένδιας είχε «φέρει» τον κ. Σάλεχ στη χώρα μας, ως αντίβαρο στην πολιτική Τρίπολης – Αγκυρας. Ο πρόεδρος της λιβυκής Βουλής είχε χαρακτηρίσει το μνημόνιο άκυρο και φυσικά δεν το είχε κυρώσει.
Εξι χρόνια μετά την τελευταία του επίσκεψη στην Αθήνα, ο πρόεδρος της λιβυκής Βουλής, Ακίλα Σάλεχ, επιστρέφει σε μια περίοδο που η Ελλάδα χρειάζεται συμμάχους στη Λιβύη. Η χώρα παραμένει διχασμένη. Την Τρίπολη την ελέγχει ο φιλότουρκος επικεφαλής της μεταβατικής κυβέρνησης, Αμπντούλ Χαμίτ Ντμπεϊμπά, ενώ τη Βεγγάζη ο στρατάρχης Χαλίφα Χάφταρ. Ο οποίος ενώ μέχρι πρότινος μας στήριζε, τους τελευταίους μήνες δείχνει να ανταποκρίνεται στο διπλωματικό φλερτ της Αγκυρας. Επομένως, μόνο στον Α. Σάλεχ μπορεί να ποντάρει η Ελλάδα. Σύμφωνα με πληροφορίες, η επίσκεψή του προετοιμαζόταν εδώ και αρκετό καιρό. Τούτο διότι από τον κ. Σάλεχ εξαρτάται αν το Κοινοβούλιο της Βεγγάζης θα κυρώσει το παράνομο τουρκολιβυκό σύμφωνο.
Το μήνυμα έστειλε πρώτος ο Νικήτας Κακλαμάνης. Την Πέμπτη υποδέχθηκε τον κ. Σάλεχ στη Βουλή και του είπε χωρίς περιστροφές: «Το τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019 δεν πρέπει να κυρωθεί από το Κοινοβούλιό σας. Αντιθέτως, σε δεύτερο στάδιο θα πρέπει να ακυρωθεί πλήρως. Αυτό, εξοχότατε κύριε πρόεδρε, είναι προς το συμφέρον πρώτα της Λιβύης και μετά της Ελλάδος», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Κακλαμάνης, ενώ εξέφρασε παράλληλα στον κ. Σάλεχ την ευγνωμοσύνη του «για τη συνολική σας στάση στο ζήτημα αυτό και ιδιαιτέρως για την επιστολή που αποστείλατε στον κ. γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, κάνοντας έκκληση για απόρριψη του μνημονίου». Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων της Λιβύης απήντησε: «Παραμένουμε πιστοί στους φίλους μας» και πρόσθεσε με νόημα πως το τουρκολιβυκό σύμφωνο δεν έχει λάβει την έγκριση της Βουλής των Αντιπροσώπων, η οποία είναι απαραίτητη για να τεθεί σε ισχύ.
Το βροχερό μεσημέρι της Παρασκευής, ο κ. Σάλεχ πέρασε το κατώφλι του υπουργείου Εξωτερικών. Μια ώρα διήρκησε το γεύμα εργασίας του με τον Γιώργο Γεραπετρίτη και τους συνεργάτες τους, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες ακολούθησε και διμερές τετ α τετ των ανδρών. Το κλίμα ήταν πολύ καλό και ο κ. Σάλεχ εμφανίστηκε πολύ ικανοποιημένος από τον τρόπο με τον οποίο τον αντιμετώπισαν γενικώς οι Έλληνες αξιωματούχοι στην Αθήνα. Καλά πληροφορημένες πηγές έλεγαν στην «Κυριακάτικη Απογευματινή» ότι έδειξε πως δεν προτίθεται να προχωρήσει σε δυσάρεστες -για την Ελλάδα- μονομερείς ενέργειες. Εκείνο που έδειξε ο κ. Σάλεχ ότι τον απασχολεί ήταν το να γίνουν εκλογές στη χώρα του. Το επανέλαβε αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της συζήτησης, γνωρίζοντας ότι όποια χώρα έχει δυνατή φωνή στην Ε.Ε., στα Ηνωμένα Έθνη και στις ΗΠΑ μπορεί να πιέσει προς αυτήν την κατεύθυνση, ώστε να αποκτήσει επιτέλους η Λιβύη μια νομίμως εκλεγμένη κυβέρνηση. Τέλος, οι κ. Γεραπετρίτης και Σάλεχ συμφώνησαν να υπάρξει και ανταλλαγή επισκέψεων στο εγγύς μέλλον.
Ο υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε στην ουσιαστική συμβολή της Ελλάδας, ως κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εκλεγμένου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, στην οριστική επίλυση του Λιβυκού, μέσω της διεξαγωγής ελεύθερων και δίκαιων εκλογών, χωρίς έξωθεν παρεμβάσεις, για την ανάδειξη μιας αντιπροσωπευτικής κυβέρνησης.
Στο συνέδριο
Mιλώντας στο συνέδριο του «Athens Policy Dialogues», ο κ. Γεραπετρίτης εμφανίστηκε αισιόδοξος για το κεφάλαιο «Λιβύη», λέγοντας: «Χωρίς να αγνοούμε το αγκάθι του ανυπόστατου τουρκολιβυκού μνημονίου, είμαστε σήμερα η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που διατηρεί ανοικτούς διαύλους στο ανώτατο επίπεδο και με τις δύο πλευρές στη Λιβύη, έχοντας επιτύχει παράλληλα τη μείωση των μεταναστευτικών ροών από τα λιβυκά παράλια, τον σεβασμό της ελληνικής μέσης γραμμής στην προκήρυξη οικοπέδων για την εξόρυξη υδρογονανθράκων από τη Λιβύη, καθώς και την επανενεργοποίηση των τεχνικών επιτροπών για την οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών».
Τα επόμενα βήματα
Στη διπλωματία, στην πολιτική και στο επιχειρείν όταν ζητάς κάτι αναμένεις ότι θα σου ζητηθούν και ανταλλάγματα. Εν προκειμένω, δεν αποκλείεται η Αθήνα να δώσει οικονομικά ανταλλάγματα για να εξασφαλίσει τη μη κύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τον επόμενο μήνα θα διοργανωθεί στη Βεγγάζη ένα επιχειρηματικό φόρουμ Ελλάδας – Λιβύης, που θα επικεντρωθεί στη δυνατότητα να γίνουν ελληνικές επενδύσεις στη Λιβύη, με το βλέμμα στην ανοικοδόμηση της ανατολικής πλευράς της πολύπαθης χώρας. Της ελληνικής αποστολής θα ηγηθεί ο υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για την οικονομική διπλωματία, Χάρης Θεοχάρης. Το συνέδριο διοργανώνεται υπό την αιγίδα του γενικού διευθυντή του Ταμείου για την Ανάπτυξη και Ανασυγκρότηση της Λιβύης, Μπελκασέμ Χάφταρ, γιου του Χ. Χάφταρ, ενώ για το επόμενο διάστημα προγραμματίζεται και επίσκεψη της ειδικής απεσταλμένης του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ για τη Λιβύη, Χάνα Σέρουα Τέτεχ, στην Αθήνα.
Εφημερίδα «Κυριακάτικη Απογευματινή»
