Καθώς η Ευρωπαϊκή Ενωση παλεύει µε τις διπλές επιταγές της στήριξης της άµυνας της Ουκρανίας απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα και της διατήρησης της εσωτερικής συνοχής, ο ∆εκέµβριος αναδεικνύεται σε µήνα κρίσιµων -ίσως αλληλεξαρτώµενων- αποφάσεων. Στις 11 ∆εκεµβρίου, οι υπουργοί Οικονοµικών της Ευρωζώνης θα εκλέξουν νέο πρόεδρο του Eurogroup. Στις 18 ∆εκεµβρίου θα συνεδριάσει το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο µε στόχο να οριστικοποιήσει (;) την κρίσιµη χρηµατοδότηση της Ουκρανίας, συµπεριλαµβανοµένου του αµφιλεγόµενου σχεδίου αξιοποίησης περίπου 140 δισ. ευρώ παγωµένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για δάνεια προς το Κίεβο. Στο επίκεντρο αυτών των διαβουλεύσεων βρίσκεται το Βέλγιο. Μια χώρα της οποίας η πολιτική αστάθεια µπορεί να ανατρέψει και τις δύο διαδικασίες.
Το Κίεβο υπό πίεση
H Ουκρανία αντιµετωπίζει έλλειµµα για τον προϋπολογισµό της του 2026 και του 2027, κρίσιµο για αµυντικές προµήθειες και δηµόσιες υπηρεσίες. Η προτεινόµενη λύση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι ένα δάνειο 135 δισ. ευρώ, εγγυηµένο µε τα απρόβλεπτα έσοδα από τα παγωµένα περιουσιακά στοιχεία της ρωσικής κεντρικής τράπεζας που φιλοξενούνται στην Ευρώπη – κυρίως στο Βέλγιο µέσω της Euroclear, του µεγαλύτερου θεµατοφύλακα τίτλων παγκοσµίως.
Το Βέλγιο υπό πολιορκία
Το Βέλγιο κρατά το κλειδί, όχι µόνο ως έδρα της Euroclear, αλλά και ως χώρα που επανειληµµένα επισηµαίνει νοµικούς και οικονοµικούς κινδύνους. Ο πρωθυπουργός Μπαρτ ντε Βέβερ, σε επιστολή του στις 27 Νοεµβρίου προς την πρόεδρο της Κοµισιόν, Φον ντερ Λάιεν, χαρακτήρισε το σχέδιο «θεµελιωδώς λανθασµένο», υποστηρίζοντας ότι µπορεί να εκτροχιάσει τις ειρηνευτικές διαπραγµατεύσεις αφαιρώντας τα περιουσιακά στοιχεία ως «διαπραγµατευτικό χαρτί» µε τη Μόσχα. Ο Ντε Βέβερ απαιτεί δεσµευτικές εγγυήσεις και από τα 27 κράτη-µέλη για κατανοµή κινδύνου, συµπεριλαµβανοµένης της ευθύνης σε περίπτωση που η Ρωσία προσφύγει δικαστικά ή αν τα δάνεια πρέπει να αποπληρωθούν πρόωρα. Επιπλέον, επισηµαίνει την απώλεια 1,3-1,7 δισ. ευρώ ετησίως σε φορολογικά έσοδα από τα κέρδη της Euroclear, ποσά που το Βέλγιο σήµερα διοχετεύει σε βοήθεια προς την Ουκρανία. Η Κοµισιόν επιµένει ότι το σχέδιό της αποφεύγει την κατάσχεση, παρουσιάζοντάς το ως γέφυρα προς αποζηµιώσεις. H δύναµη του «βέτο» του Βελγίου ενισχύει τη διαπραγµατευτική του ισχύ, ταυτόχρονα όµως το αποµονώνει πολιτικά. Η κυβέρνηση Ντε Βέβερ κλυδωνίζεται. Οι συνοµιλίες για τον προϋπολογισµό του 2026 προκάλεσαν πανεθνικές απεργίες από τα µεγάλα συνδικάτα κατά των συνταξιοδοτικών και εργασιακών µεταρρυθµίσεων
Το θρίλερ του… Eurogroup
Μία θεωρητικώς απλή διαδικασία εκλογής διαδόχου στην προεδρία του οργάνου -µετά την παραίτηση του Πασκάλ Ντόναχιου (για να αναλάβει εκτελεστικός διευθυντής στην Παγκόσµια Τράπεζα)- αποκτά χαρακτήρα… θρίλερ. Η ψηφοφορία, που απαιτεί απλή πλειοψηφία 11 από 20 υπουργούς της Ευρωζώνης, θα γίνει στις 11 ∆εκεµβρίου, λίγες ηµέρες πριν από τη Σύνοδο Κορυφής. Οι υποψήφιοι είναι δύο. Περίπου συνοµήλικοι. Και οι δύο από µικρές χώρες. Και οι δύο από κόµµατα που ανήκουν στην οικογένεια του ΕΛΚ, αλλά και οι δύο στη µέγκενη µιας ιστορικής κρίσης, που δεν έχει καµία ευθεία σχέση µε το διακύβευµα της Ουκρανίας: ο Βίνσεντ βαν Πέτεγκεµ, 45 ετών, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Προϋπολογισµού και ∆ιοικητικής Απλοποίησης του Βελγίου, και ο Κυριάκος Πιερρακάκης, 42 ετών, υπουργός Εθνικής Οικονοµίας και Οικονοµικών της Ελλάδας, ο οποίος σε αντίθεση µε τον ανθυποψήφιό του ξεκίνησε προεκλογική περιοδεία στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, µε πρώτη επίσκεψη στην Ιρλανδία στις 30 Νοεµβρίου, όπου συναντήθηκε µε συναδέλφους του για να συζητήσει βήµατα προς την Ευρωπαϊκή Ενωση Κεφαλαιαγορών. Στη συνέχεια, µετέβη στο Βερολίνο, όπου συζήτησε µε τον Γερµανό υπουργό Οικονοµικών Λαρς Κλίνγκµπιλ για την ψηφιακή µεταρρύθµιση και µε τον υπουργό Ψηφιακής Μετάβασης Κάρστεν Βούλντµπεργκερ για τον εκσυγχρονισµό της δηµόσιας διοίκησης – εµπειρίες που ο ίδιος εφάρµοσε επιτυχώς στην Ελλάδα ως πρώην υπουργός Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης.
Κι εδώ αρχίζει το θρίλερ. Για τους ηγέτες της Ε.Ε., που στοχεύουν στη χρηµατοδότηση της Ουκρανίας, η στήριξη του Βαν Πέτεγκεµ προσφέρει τακτικό πλεονέκτηµα. Η ανάδειξη Βέλγου µπορεί να µαλακώσει την αντίσταση του Ντε Βέβερ. Αλλά, πρωθυπουργός και αντιπρόεδρος της βελγικής πεντακοµµατικής κυβέρνησης συνασπισµού (από τα έντεκα κόµµατα του Οµοσπονδιακού Κοινοβουλίου) στηρίζονται από διαφορετικά πολιτικά κόµµατα. Ο πρωθυπουργός Μπαρτ ντε Βέβερ προέρχεται από το κόµµα των εθνικιστών της Φλάνδρας (N-VA), ενώ ο εκ των πέντε αντιπροέδρων της βελγικής κυβέρνησης και υπουργός Προϋπολογισµού, Βίνσεντ βαν Πέτεγκεµ, προέρχεται από το φλαµανδικό χριστιανοδηµοκρατικό κόµµα (CD&V). Κι αυτό σηµαίνει αφ’ ενός ότι οι Βέλγοι δεν «καίγονται» για εκλογή του Βαν Πέτεγκεµ, αφ’ ετέρου «καίγονται» -συγκυριακάαρκετοί Ευρωπαίοι.
Αντίθετα, ο υποψήφιος Κυριάκος Πιερρακάκης, µεταρρυθµιστής µε έµφαση στην ψηφιακή κυριαρχία και τη δηµοσιονοµική αξιοπιστία, αντιπροσωπεύει τη «φρέσκια φωνή» από µια Ελλάδα που πέρασε από την κρίση και σήµερα παρουσιάζει ισοσκελισµένο προϋπολογισµό. Ο Βαν Πέτεγκεµ είναι κατάλληλος, αλλά υπηρετεί σε κυβέρνηση που κινδυνεύει µε κατάρρευση. Μια κυβερνητική κρίση θα µπορούσε να τον αναγκάσει σε παραίτηση, αφήνοντας το
Eurogroup ακέφαλο.
Σταυροδρόµι παρασκηνιακών αποφάσεων
Η εκλογή Βαν Πέτεγκεµ µπορεί να επιταχύνει τη χρηµατοδότηση της Ουκρανίας πιέζοντας εσωτερικά το Βέλγιο, αλλά στοιχηµατίζει στην επιβίωση µιας κυβέρνησης εν µέσω απεργιών και ελλειµµάτων. Η νίκη Πιερρακάκη σηµατοδοτεί αξιοκρατία αντί για παζάρια, αλλά µπορεί να σκληρύνει τη βελγική αντίσταση,
καταδικάζοντας το σχέδιο των περιουσιακών στοιχείων. Μετά την ευρωκρίση, η χώρα µας υπερασπίζεται ανθεκτικούς θεσµούς. Η υποψηφιότητα Πιερρακάκη
ενσαρκώνει αυτό το δόγµα.
Γράφει ο Γιώργος Συριόπουλος-*∆ηµοσιογράφος, ανταποκριτής της ΕΡΤ στα ευρωπαϊκά θεσµικά όργανα
Κυριακάτικη Απογευματινή
