Σε πυρετώδεις ρυθμούς εργάζονται στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας, καθώς η Ελλάδα οφείλει μέχρι το τέλος του έτους να προχωρήσει σε επανυποβολή της πρότασής της για την έντα- ξη εξοπλιστικών προγραμμάτων στον ευρωπαϊκό μηχανισμό SAFE. Σύμφωνα με επιστολή της Κομισιόν, που αποκάλυψε η στήλη «Big Mouth» του powergame.gr, οι Βρυξέλλες ζητούν από την Αθήνα να περιοριστεί στη διεκδίκηση δανείων ύψους 787 εκατ. ευρώ, έναντι του επενδυτικού πλάνου ύψους 2,9 δισ. που κατατέθηκε. Η λίστα που είχε υποβάλει το υπουργείο Εθνικής Αμυνας περιελάμβανε 22 προγράμματα αμυντικών εξοπλισμών, με συνολικό προϋπολογισμό από 2,3 έως 2,9 δισ. ευρώ. Αν και η εθνική συμμετοχή στο SAFE ανέρχεται σε 780 εκατ. ευρώ, η χώρα μας είχε αιτηθεί δανειακή κάλυψη ύψους 1,2 δισ. ευρώ.
Στην επιστολή που εστάλη στις 5 ∆εκεμβρίου από την Ομάδα Εργασίας SAFE, η Γενική ∆ι- εύθυνση Αμυντικής Βιομηχανίας και ∆ιαστήματος (D.G. DEFIS) ζητά την επανεξέταση της πρότασης και την κατάθεση νέου πλάνου «που να ευθυγραμμίζεται με το εν- δεικτικό κατανεμημένο ποσό των 787.669.283 ευρώ και να πληροί τις προϋποθέσεις επιλεξιμότητας του κανονισμού». Η διατύπωση της Κομισιόν, αν και είναι ιδιαίτερα προσεκτική, αφήνει να εννοηθεί ότι υπήρξαν αστοχίες τόσο ως προς το εύρος του αιτήματος όσο και ως προς την κατανόηση της φιλοσοφίας, των στόχων και των διαδικασιών του χρηματοδοτικού μηχανισμού.
Επιπλέον, η Ομάδα Εργασίας SAFE ζητεί από την Αθήνα να διευκρινίσει με ποιον τρόπο οι επιμέρους προμήθει- ες του σχεδίου καλύπτουν τις προϋποθέσεις του άρθρου 4 (3) του κανονισμού, σύμφωνα με το οποίο οι σχετικές συμβάσεις πρέπει να έχουν υπογραφεί έως τις 30 Μα- ΐου 2026 και να προβλέπεται συμμετοχή τουλάχιστον ενός ακόμη κράτους-μέλους. Στο ίδιο πνεύμα, η Ομάδα Εργασίας υπενθυμίζει την επιστολή του επιτρόπου Τιερί Κουμπίλιους προς τον υπουργό Εθνικής Αμυνας Νίκο ∆ένδια τον περασμένο Σεπτέμβριο, που επεσήμαινε ότι τα προσωρινά ποσά των δανείων καθορίστηκαν με βάση τις αρχές της ίσης μεταχείρισης, της αλληλεγγύης, της αναλογικότητας και της διαφάνειας, λαμβάνο- ντας υπόψη τα ελάχιστα και μέγιστα ποσά που είχαν αι- τηθεί τα κράτη-μέλη.
Ανεπίσημα, κύκλοι του υπουργείου Εθνικής Αμυνας διευκρινίζουν -μέσω του parapolitika.gr- ότι το αρχικό σχέδιο ύψους 2,98 δισ. ευρώ υποβλήθηκε σκόπιμα ως κίνηση προνοητικότητας και όχι λόγω αβλεψίας. Οπως σημειώνουν, στόχος ήταν η χώρα να είναι σε θέση να αξιοποιήσει ενδεχόμενη ανακατανομή κονδυλίων ή να ενεργοποιήσει εναλλακτικές επιλογές στην περίπτωση που προτάσεις άλλων κρατών κριθούν μη επιλέξιμες. «Περιλάβαμε όλα τα εξοπλιστικά που βρίσκονται ψηλά στην ιεράρχηση, ώστε να είμαστε έτοιμοι για κάθε ενδεχόμενο», τονίζουν, προσθέτοντας ότι η πρόταση θα προσαρμοστεί εντός των προβλεπόμενων χρονοδια- γραμμάτων, με καταληκτική ημερομηνία την 31η ∆εκεμβρίου, οπότε και η Επιτροπή αναμένεται να καταθέ- σει και την τελική εισήγηση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Κίνδυνος καθυστερήσεων
Από την πλευρά της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χαρακτηρίζει την επιστολή προς το υπουργείο Εθνικής Αμυνας ως μέρος της προβλεπόμενης διαδικασίας αξιολόγησης των εθνικών σχεδίων στο πλαίσιο του SAFE. Οπως διευκρίνισε ο εκπρόσωπος για θέματα Αμυνας, Τομάς Ρενιέ, η αποστολή της επιστολής συνιστά «απολύτως φυσιολογική διαδικασία», σημειώνοντας ότι όταν υπάρχουν απορίες για ένα σχέδιο, η Κομισιόν απευθύνεται στο αρμόδιο κράτος-μέλος για διευκρινίσεις. Απέφυγε να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες, λόγω του «εξαιρετικά ευαίσθητου χα- ρακτήρα» των επενδύσεων, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι έως σήμερα «κανένα εθνικό σχέδιο δεν έχει απορριφθεί». Αναφορικά με το ενδεχόμενο καθυστέρησης στην έγκριση του ελληνικού σχεδίου και, κατ’ επέκταση, στην πρώτη εκταμίευση του 15% των εγκεκριμένων δανείων, ο Ρενιέ επεσήμανε ότι «είναι ακόμη νωρίς για να μιλήσουμε για καθυστερήσεις».
Ψηλά στη λίστα
Σύμφωνα με πληροφορίες, η αρχική λίστα που συγκρότησε το υπουργείο Εθνικής Αμυνας για το SAFE περιελάμβανε 22 προγράμματα υψηλής προτεραιότητας. Μεταξύ αυτών, η προμήθεια δορυφόρου σε συνεργασία με την Κύπρο και τη Νορβηγία (400 εκατ.), η δεύτερη παρτίδα τορπιλών SeaHake -38 σε αριθμό- για τα υποβρύχια Type 214 (100 εκατ.) και οι πύραυλοι SCALP Naval (450 εκατ.). Ενισχυμένα κονδύλια προβλέπονταν για τις φρεγάτες FDI, όπως οι πύραυλοι RAM (100 εκατ.) και τα UAV S-100 (45 εκατ.). Στη λίστα περιλαμβάνονταν επίσης υβριδικά σκάφη ειδικών αποστολών (150 εκατ.), ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης (230 εκατ.), κατευθυνόμενοι πύραυλοι για τον Στρατό Ξηράς σε συνεργασία με Λιθουανία και Σουηδία (140 εκατ.), συστήματα EuroPULS (80 εκατ.) και κινητά εργαστήρια κατασκευής drones (30+ εκατ.).
Η πρόταση της ONEX
Την ίδια ώρα, ιδιαίτερη αίσθηση προκαλεί η έντονη δι- αμαρτυρία της Ενωσης Ελληνικών Ναυπηγείων (ΕΕΝ) για τον αποκλεισμό της πρότασης του Ομίλου ONEX Shipyards & Technologies από τη λίστα της Αθήνας. Οπως καταγγέλλει η ΕΕΝ, η πρόταση της ONEX είχε κατατεθεί σύμφωνα με τις οδηγίες της Γενικής ∆ιεύθυνσης Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων (Γ∆Α- ΕΕ) και πληρούσε πλήρως τα κριτήρια του μηχανισμού, ωστόσο δεν καταγράφηκε καν στον φάκελο που διαβιβάστηκε στα Γενικά Επιτελεία. Σημειώνεται μάλιστα η πλήρης απουσία επίσημης ενημέρωσης ή αιτιολόγησης από πλευράς της Γ∆ΑΕΕ ή του Πολεμικού Ναυτικού. Η πρόταση -σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση- αφορούσε τρεις κατηγορίες πλοίων -ταχέα περιπολικά κρούσης, κανονιοφόρους και modular πλοία πολλαπλών ρόλων- πλήρως εναρμονισμένων με τις δηλωμένες ανάγκες του Πολεμικού Ναυτικού και την Εθνική Αμυντική Βιομηχανική Στρατηγική.
Κυριακάτικη Απογευματινή
