Επειτα από µια περίοδο νηνεµίας διαρκείας, έως και αδράνειας, η ένταση αναζωπυρώθηκε στα ελληνοτουρκικά. Μια σειρά εµπρηστικών δηλώσεων από πλευράς Τούρκων αξιωµατούχων, µε αποκορύφωµα αυτές του υπουργού Εξωτερικών της γείτονος, Χακάν Φιντάν, περί ολιστικής συζήτησης και δίκαιης µοιρασιάς στην Ανατολική Μεσόγειο, πυροδότησαν την αντίδραση της Αθήνας και ναρκοθέτησαν τις παρασκηνιακές προσπάθειες για διεξαγωγή του Ανώτατου Συµβουλίου Συνεργασίας (ΑΣΣ). Το ΑΣΣ παίρνει τη µία παράταση µετά την άλλη, καθώς δεν έχει βρεθεί το πολιτικό momentum που να επιτρέπει τη διεξαγωγή του. Ωστόσο, σύµφωνα µε καλά πληροφορηµένες πηγές της «Κυριακάτικης Απογευµατινής», τις τελευταίες εβδοµάδες γίνονται διαβουλεύσεις µε στόχο να πραγµατοποιηθεί εντός του Φεβρουαρίου. Βεβαίως, µετά τις πρόσφατες εξελίξεις και την ανταλλαγή ρητορικών πυρών, δεν θα προκαλέσει έκπληξη τυχόν νέα αναβολή του ΑΣΣ επ’ αόριστον.
Οι προθέσεις Φιντάν
Ο Χακάν Φιντάν, µιλώντας στην τουρκική Εθνοσυνέλευση, ουσιαστικά επανέλαβε κάτι το οποίο είχε πεικαι σε πολυσυζητηµένη συνέντευξή του στο παρελθόν. Οτι, δηλαδή, σκοπός της τουρκικής ηγεσίας είναι µέσωτου διαλόγου -που αµφότερες οι πλευρές επιθυµούν ώστε να αποφεύγονται οι εντάσεις- να οδηγηθούµε σε µια… δίκαιη µοιρασιά. Αυτό, όµως, δεν είναι κάτι που ενστερνίζεται ή συζητά η ελληνική πλευρά. Παρ’ όλ’ αυτά, ο κ. Φιντάν επιµένει να αναµασά το γνωστό αφήγηµα της γείτονος, λέγοντας συγκεκριµένα: «Εξακολουθούµε να υποστηρίζουµε την άποψη της δίκαιης µοιρασιάς στην Ανατολική Μεσόγειο. Υποστηρίζουµε την εξέταση όλων των διαφορών του Αιγαίου ως ένα σύνολο, να βρεθεί λύση στο πλαίσιο του ∆ιεθνούς ∆ικαίου και της καλής γειτονίας µε ουσιαστικό και εποικοδοµητικό τρόπο. Το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο θέλουµε να τα δούµε ως µια περιοχή ευηµερίας και σταθερότητας». Ο κ. Φιντάν ανέφερε επίσης ότι «συνεχίζουµε να θέλουµε τη διατήρηση της θετικής ατζέντας στις σχέσεις µας µε την Ελλάδα».
Αµεση ήταν η αντίδραση της Αθήνας. ∆ιπλωµατικές πηγές ξεκαθάρισαν ότι «η οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονοµικής Ζώνης και υφαλοκρηπίδας είναι η µία και µόνη διαφορά µεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, ως εκ τούτου αναθεωρητικές θέσεις και προτάσεις είναι καθολικά απορριπτέες», προσθέτοντας πως «η Ελλάδαπαραµένει προσηλωµένη στις αρχές του ∆ιεθνούς ∆ικαίου και επιθυµεί, πάντοτε µε γνώµονα το εθνικό συµφέρον, να συνεχίσει τον δοµηµένο διάλογο µε την Τουρκία επί τη βάσει αυτών των αρχών».
Μάλιστα, επειδή ο κ. Φιντάν βάφτισε για ακόµη µια φορά «τουρκική» τη µειονότητα της Θράκης, λέγοντας «κάνουµε τα βήµατά µας σχετικά µε την υποστήριξη των δικαιωµάτων της τουρκικής µειονότητας της ∆υτικής Θράκης και αν χρειαστεί το κάνουµε µε αµοιβαιότητα», η Αθήνα δεν το άφησε να πέσει κάτω. Επεσήµανε ότι η µειονότητα είναι µουσουλµανική και ότι αυτά τα ζητήµατα τα έχει «λύσει» η Συνθήκη της Λωζάννης. «Ως προς το καθεστώς της µουσουλµανικής µειονότητας, η Συνθήκη της Λωζάννης καθορίζει σαφώς τον χαρακτήρα της µειονότητας στη Θράκη ως θρησκευτικό, στα µέλη της οποίας η Ελλάδα επιφυλάσσει πλήρη ισονοµία και ισοπολιτεία», κατέληγαν οι ίδιες διπλωµατικές πηγές.
Ακροδεξιά «γεράκια»
Η συνέχεια ήταν χειρότερη. Ο ακροδεξιός κυβερνητικός εταίρος του Ερντογάν, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, και ο βουλευτής του Εθνικιστικού κινήµατος, Ισµαήλ Οζντεµίρ, προχώρησαν σε άκρως προκλητικές δηλώσεις κατά τη διάρκεια οµιλίας τους στη Βουλή της Τουρκίας. Συγκεκριµένα, ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί χρησιµοποίησε σκληρή γλώσσα για τις -ενεργειακές προφανώς- κινήσεις της Ελλάδας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, δηλώνοντας ότι η «υποµονή της Τουρκίας εξαντλείται» και προειδοποιώντας ότι η χώρα του θα απαντήσει µε «καταστροφικά µέτρα» σε περίπτωση παραβίασης των κυριαρχικών της δικαιωµάτων. Εκείνος, όµως, που ξεπέρασε τα όρια ήταν ο Οζντεµίρ, ο οποίος είπε: «Η Τουρκία δεν εποφθαλµιά το έδαφος, τα σύνορα, τα δικαιώµατα και τους νόµους κανενός. Ωστόσο, εάν µια παρόµοια κατάσταση ισχύσει για εµάς, είναι χρέος µας να βγάλουµε το µάτι αυτού που µας εποφθαλµιά και να κόψουµε το χέρι αυτού που µας απλώνει το χέρι. ∆ιότι η πατρίδα είναι η τιµή µας»
Επ’ αυτής της ακρότητας δεν υπήρξε απάντηση εκ µέρους της Αθήνας, καθώς οι Ελληνες αξιωµατούχοι δεν θέλουν να καταστήσουν συνοµιλητή τους το κάθε «γεράκι» του Τούρκου προέδρου, όπως εξηγούσαν στην «Κυριακάτικη Απογευµατινή».
Πάντως επικρατεί προβληµατισµός για την ξαφνική -ρητορική προσώρας- κλιµάκωση. Είναι ενδεικτικό ότι έπειτα απ’ όλα όσα ειπώθηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια της εβδοµάδας, προχθές ο υπουργός Αµυνας της Τουρκίας, Γιασάρ Γκιουλέρ, είπε ότι η χώρα του δεν θα δεχθεί µονοµερείς ενέργειες ή τετελεσµένα στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο. «Καθώς διατηρούµε ανοιχτή την πόρτα της διπλωµατίας και της καλής πρόθεσης, δεν δείχνουµε και δεν θα δείξουµε µε κανέναν τρόπο ανοχή σε µονοµερείς προσπάθειες, σε πρωτοβουλίες τετελεσµένων στην περιοχή και σε ενέργειες που αγνοούν τα δικαιώµατα και τα συµφέροντα της χώρας µας», σχολίασε. Το σίγουρο είναι ότι η ∆ιάσκεψη 5×5, που είχε προτείνει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, είναι δύσκολο να πραγµατοποιηθεί υπό αυτές τις συνθήκες, ενώ «παίζεται» και το αν θα γίνει το Ανώτατο Συµβούλιο Συνεργασίας στο εγγύς µέλλον…
Εφημερίδα «Κυριακάτικη Απογευματινή»
