Σημαντικές αλλαγές στο πλαίσιο της Πολιτικής Προστασίας φέρνει το νέο νομοσχέδιο του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, το οποίο αναμένεται να παρουσιαστεί στο υπουργικό συμβούλιο την επόμενη εβδομάδα. Το σχέδιο νόμου, με τίτλο «Ενεργή Μάχη», επιχειρεί μια συνολική αναδιάρθρωση του υφιστάμενου συστήματος, δίνοντας έμφαση στην πρόληψη, στον καλύτερο συντονισμό των εμπλεκόμενων φορέων και στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας της χώρας απέναντι στις φυσικές καταστροφές.
Οι δέκα βασικοί άξονες του νέου πλαισίου
Το νομοσχέδιο εισάγει δέκα κομβικές παρεμβάσεις που αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο οργανώνεται και λειτουργεί η Πολιτική Προστασία. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η θεσμοθέτηση της προδιαγεγραμμένης καύσης ως εργαλείου μείωσης της καύσιμης ύλης, η σύσταση Ειδικής Επιτροπής Εκτίμησης Πλημμυρικού Κινδύνου και η αναβάθμιση της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού, με κατάργηση του κατακερματισμένου συστήματος ανακριτικών κλιμακίων.
Παράλληλα, καθίσταται υποχρεωτική η εκπόνηση Σχεδίων Πρόληψης Πυρκαγιών από όλους τους δήμους και τις περιφέρειες, ενώ προβλέπεται η δημιουργία νέων μόνιμων πυροσβεστικών φυλακίων σε μικρά και απομακρυσμένα νησιά.
Πρόληψη πυρκαγιών και πλημμυρών στο επίκεντρο
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην πρόληψη, με κεντρική καινοτομία τη νομική κατοχύρωση της ελεγχόμενης χρήσης φωτιάς πριν από την αντιπυρική περίοδο. Η πρακτική αυτή, που εφαρμόζεται ήδη σε χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, θα πραγματοποιείται από αρμόδιες υπηρεσίες και υπό αυστηρές προϋποθέσεις, με στόχο την αποτροπή μεγάλων δασικών πυρκαγιών.
Στο μέτωπο των πλημμυρών, η νέα Ειδική Επιτροπή Εκτίμησης Πλημμυρικού Κινδύνου, αποτελούμενη από υδρολόγους και εξειδικευμένους επιστήμονες, θα παρέχει έγκαιρες εκτιμήσεις για την ευαλωτότητα κάθε περιοχής, ενισχύοντας τον προληπτικό σχεδιασμό.
Αξιολόγηση μεγάλων πυρκαγιών και λογοδοσία
Το σχέδιο νόμου θεσμοθετεί για πρώτη φορά την επιστημονική αξιολόγηση των λεγόμενων mega fires, δηλαδή πυρκαγιών που ξεπερνούν τα 100.000 στρέμματα καμένης έκτασης. Ανεξάρτητη επιτροπή θα αναλύει τα δεδομένα κάθε μεγάλης καταστροφής, με στόχο την εξαγωγή συμπερασμάτων για τη βελτίωση της στρατηγικής δασοπυρόσβεσης.
Παράλληλα, καθιερώνεται ετήσιος απολογισμός της αντιπυρικής περιόδου, ο οποίος θα κατατίθεται στη Βουλή, ενισχύοντας τη διαφάνεια και τη λογοδοσία.
Ενίσχυση δομών, εθελοντισμού και εκπαίδευσης
Στο επιχειρησιακό σκέλος, προβλέπεται η λειτουργία Επιχειρησιακών Κέντρων σε κάθε Περιφερειακή Πυροσβεστική Διοίκηση με άμεση σύνδεση με το ΕΣΚΕΔΙΚ, καθώς και η αναβάθμιση της ΔΑΕΕ με τη δημιουργία 36 ειδικών ανακριτικών κλιμακίων.
Ιδιαίτερη σημασία δίνεται και στον εθελοντισμό, με τη δημιουργία Μητρώου Επικουρικών Δυνάμεων που θα επιτρέπει την αξιοποίηση εξοπλισμού πολιτών και επιχειρήσεων, όπως υδροφόρες και μηχανήματα έργου, σε περιόδους κρίσης. Ταυτόχρονα, διευρύνεται η δυνατότητα δράσης των εθελοντών πυροσβεστών πέρα από τα όρια της περιοχής τους.
Αναβάθμιση της Πυροσβεστικής Ακαδημίας και εναέρια μέσα
Το νομοσχέδιο προβλέπει ακόμη τη θεσμική αναβάθμιση της Πυροσβεστικής Ακαδημίας σε Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα, με μόνιμα μέλη ΔΕΠ και συνεργασίες με πανεπιστήμια, καθώς και την επαναλειτουργία της Σχολής Αρχιπυροσβεστών.
Στο πλαίσιο του προγράμματος «ΑΙΓΙΣ», δίνεται έμφαση στην ειδική εκπαίδευση αξιωματικών για τη στελέχωση των νέων εναέριων μέσων, με στόχο τη δημιουργία αυτόνομης αεροπορικής επιχειρησιακής δύναμης του Πυροσβεστικού Σώματος.
«Θωράκιση της χώρας απέναντι στους φυσικούς κινδύνους»
Όπως έχει τονίσει ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Γιάννης Κεφαλογιάννης, το σχέδιο «Ενεργή Μάχη» αποτελεί ουσιαστική αναμόρφωση του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου και θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση. Στόχος, σύμφωνα με το υπουργείο, είναι η δημιουργία ενός πιο σύγχρονου, ευέλικτου και αποτελεσματικού συστήματος Πολιτικής Προστασίας, ικανού να ανταποκρίνεται στις αυξανόμενες προκλήσεις της κλιματικής κρίσης.
