Επειτα από δεκαπέντε ώρες διαπραγµατεύσεων βγήκε λευκός καπνός και η πρόσφατη Σύνοδος Κορυφής ολοκληρώθηκε µε συµφωνία για δάνειο 90 δισεκατοµµυρίων ευρώ προς την Ουκρανία, ώστε να υποστηριχθεί για το 2026-2027. Η «Κυριακάτικη Απογευµατινή» αποκαλύπτει το παρασκήνιο των διαβουλεύσεων και την αποτίµηση της ελληνικής πλευράς.
Η κατάσταση στη βελγική πρωτεύουσα µύριζε -κυριολεκτικά και µεταφορικάµπαρούτι από το πρωί. Στους δρόµους, στην καρδιά των Βρυξελλών, γίνονταν
επεισόδια πρωτοφανούς έντασης µεταξύ Ευρωπαίων αγροτών και αστυνοµικών, ενώ λίγα µέτρα µακριά εξελισσόταν ένα σκληρό µπρα ντε φερ, το οποίο
έληξε, κατά τον Ελληνα πρωθυπουργό, µε την «ενδεδειγµένη λύση». Και αυτό γιατί, όπως εξήγησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, πρόκειται για «ένα δάνειο από το
περιθώριο του ευρωπαϊκού προϋπολογισµού, πράγµα το οποίο σηµαίνει ότι αυτό δεν έχει πρακτικά δηµοσιονοµικές συνέπειες για καµιά ευρωπαϊκή χώρα».
Αδιαµφισβήτητα, το αποτέλεσµα της Συνόδου συνιστά µεγάλη ήττα της Κοµισιόν και κυρίως της Γερµανίας, που ήθελαν να αξιοποιήσουν τα παγωµένα ρωσικά κεφάλαια για τον δανεισµό της Ουκρανίας.
Ταυτόχρονα, πρόκειται και για µια δικαίωση του Βελγίου που εξαρχής διαφωνούσε µε τη νοµική βάση για τα παγωµένα ρωσικά κεφάλαια. «Με σκοπό την εξασφάλιση της απαραίτητης οικονοµικής στήριξης για την Ουκρανία από το δεύτερο τρίµηνο του 2026, συµπεριλαµβανοµένων των στρατιωτικών αναγκών της, το
Ευρωπαϊκό Συµβούλιο συµφωνεί να χορηγήσει στην Ουκρανία δάνειο ύψους 90 δισεκατοµµυρίων ευρώ για τα έτη 2026- 2027, µε βάση τον δανεισµό της Ε.Ε. από τις κεφαλαιαγορές, µε την υποστήριξη του προϋπολογισµού της Ε.Ε.», αναφέρεται χαρακτηριστικά στα συµπεράσµατα της Συνόδου.
Κοινός δανεισµός
Τα µετρητά θα συγκεντρωθούν µέσω κοινού δανεισµού µεταξύ 24 από τις 27 χώρες της Ε.Ε., αλλά χρειαζόταν να συµφωνήσουν όλες µε το σχέδιο, επειδή αυτό είναι εγγυηµένο από τον κεντρικό µακροπρόθεσµο προϋπολογισµό της Ε.Ε. Συγκεκριµένα, τη συµφωνία για τον κοινό δανεισµό αρνήθηκαν η Τσεχία, η Ουγγαρία και η Σλοβακία, που πάντως δέχθηκαν να µην µπλοκάρουν τη διαδικασία και έτσι η λύση εξασφάλισε την απαραίτητη οµοφωνία. Επίσης, τα συµπεράσµατα για την Ουκρανία δεν συνυπεγράφησαν από την Ουγγαρία και τη Σλοβακία. Το Κίεβο θα χρησιµοποιήσει στη συνέχεια τις µελλοντικές ρωσικές πολεµικές αποζηµιώσεις για να αποπληρώσει την Ε.Ε. και εάν η Ρωσία αρνηθεί να καταβάλει τα χρήµατα, «η Ενωση διατηρεί το δικαίωµα να χρησιµοποιήσει» τα παγωµένα κρατικά της περιουσιακά στοιχεία «για να αποπληρώσει το δάνειο», όπως επεσήµαναν οι ηγέτες της Ε.Ε. Τις επιφυλάξεις ήρθε να ενισχύσει µε δηλώσεις του λίγο αργότερα και ο πρόεδρος Πούτιν, χαρακτηρίζοντας τους Ευρωπαίους ηγέτες «ληστές», που διαπράττουν «ληστεία που γίνεται φανερά και όχι κρυφά».
Το αποτέλεσµα ικανοποίησε την Ελλάδα, καθώς, όπως δήλωσε ο κ. Μητσοτάκης µετά το πέρας της Συνόδου, είναι δεδοµένες η συνθετότητα και οι νοµικές
δυσκολίες του εγχειρήµατος να αξιοποιηθούν αυτή τη στιγµή οι παγωµένοι ρωσικοί πόροι, «ενδεχόµενο το οποίο πάντως δεν αποκλείστηκε στα συµπεράσµατα
τα οποία συµφωνήσαµε, αλλά το οποίο ακόµα χρειάζεται περισσότερο χρόνο επεξεργασίας σε περίπτωση που καταλήξουµε σε αυτή τη λύση». «Σε κάθε περίπτωση, το µήνυµα το οποίο εκπέµπεται από το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο είναι ότι η Ουκρανία µπορεί να καλύψει για το άµεσο µέλλον τις χρηµατοδοτικές της ανάγκες και ότι η Ευρώπη στέκεται έµπρακτα στο πλευρό της Ουκρανίας, χρησιµοποιώντας, όπως είπα, το περιθώριο του ευρωπαϊκού προϋπολογισµού, χωρίς δηλαδή να υπάρχουν πρακτικά δηµοσιονοµικές συνέπειες για τα κράτη-µέλη», προσέθεσε ο πρωθυπουργός.
Ερωτηθείς, δε, για το πολυετές δηµοσιονοµικό πλαίσιο και για το αν βλέπει τον κίνδυνο οι πόροι για την άµυνα και την Ουκρανία να «θυσιάσουν» άλλους, ο
κ. Μητσοτάκης απήντησε: «Νοµίζω ότι προτρέχουµε λίγο. Ουσιαστικά οι συζητήσεις για το πολυετές δηµοσιονοµικό πλαίσιο ξεκινούν µόλις τώρα. Αυτό
το οποίο επί της αρχής έχει συµφωνηθεί είναι η βασική αρχιτεκτονική του, αλλά δεν έχει γίνει καµία συγκεκριµένη πρόταση ακόµη, πέραν της αρχικής
τοποθέτησης της Επιτροπής σχετικά µε τα ποσά και το πώς αυτά κατανέµονται στις διάφορες κατηγορίες του ευρωπαϊκού προϋπολογισµού. Ενα είναι βέβαιο,
και αυτό διαφάνηκε και από τη σηµερινή συζήτηση: ότι υπάρχει µια κρίσιµη µάζα χωρών, θα τις χαρακτήριζα φίλους της συνοχής και της Κοινής Αγροτικής
Πολιτικής, που δεν πρόκειται ουσιαστικά να δεχτούν περικοπές στα δύο αυτά προγράµµατα, τα οποία αποτελούν και τους βασικούς δύο πυλώνες πάνω στους
οποίους χτίστηκε τις τελευταίες δεκαετίες όλο το πλαίσιο της ευρωπαϊκής χρηµατοδότησης. Οµως εκτιµώ ότι οι διαπραγµατεύσεις αυτές θα είναι σύνθετες
και δύσκολες. Η κυπριακή προεδρία, η οποία αναλαµβάνει σε δώδεκα µέρες από τώρα, θα παρουσιάσει εικάζω τις πρώτες προτάσεις της για τις συγκεκριµένες κατανοµές των πόρων και ελπίζουµε και ευχόµαστε ότι σε ένα χρόνο από τώρα θα µπορούµε να συµφωνήσουµε για το επόµενο δηµοσιονοµικό
πολυετές πλαίσιο».
Από την πλευρά του, ο Κύπριος πρόεδρος, Νίκος Χριστοδουλίδης, δήλωσε ότι «είχαν εκφραστεί ανησυχίες από αρκετά κράτη-µέλη και µέσα σε αυτό το πλαίσιο αποφασίστηκε να συνεχιστεί η συζήτηση για την αξιοποίηση των συγκεκριμένων ρωσικών κεφαλαίων. Στο µεταξύ, η Επιτροπή είχε βάλει ενώπιον Ευρωπαϊκού Συµβουλίου και την επιλογή να δανειστεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Υπήρξε συµφωνία γι’ αυτή την επιλογή. Για την άλλη επιλογή θα συνεχιστεί η συζήτηση».
∆ιευκρίνισε, επίσης, ότι «το 70% των χρηµάτων θα είναι για θέµατα άµυνας και ασφάλειας, και ένα 30% για τις δηµοσιονοµικές ανάγκες της Ουκρανίας. Θα
υπάρχει ασφαλιστική δικλίδα για την Ευρωπαϊκή Ενωση σε σχέση µε τις αγορές και από πού γίνονται».
Μακρόν για Μόσχα
Πάντως, εµπειρότατοι αναλυτές εν Ελλάδι, µιλώντας στην «Κυριακάτικη Α», χαρακτήρισαν άκρως σηµαντικές τις δηλώσεις του Γάλλου προέδρου, εξηγώντας
ότι ο Εµανουέλ Μακρόν έδειξε να επιστρέφει προσεκτικά στις θέσεις που εξέφραζε το 2022, περί της ανάγκης ανοιχτού διαύλου επικοινωνίας µεταξύ Ε.Ε. και Ρωσίας. Αυτή ίσως να ήταν η πιο σηµαντική διπλωµατική εξέλιξη της Πέµπτης. Θα µπορούσε να «ξαναγίνει ωφέλιµο» -είπε επί λέξει ο κ. Μακρόν- για
τους Ευρωπαίους να διεξαγάγουν διάλογο µε τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίµιρ Πούτιν. «Πρέπει τις επόµενες εβδοµάδες να εξευρεθούν τρόποι και µέσα προκειµένου οι Ευρωπαίοι, µε καλή οργάνωση, να ξαναρχίσουν πλήρη διάλογο µε τη Ρωσία, µε πλήρη διαφάνεια», κατέληξε. Γεγονόςπου µαρτυρά µια επικείµενη ευρωπαϊκή στροφή ως προς το θέµα αυτό.
Κυριακάτικη Απογευματινή
