Μια σπάνια μαρμάρινη σαρκοφάγο της ρωμαϊκής εποχής ανακάλυψαν οι αρχαιολόγοι στην αρχαία πόλη της Καισάρειας, στο σημερινό Ισραήλ, η οποία απεικονίζει μια εξαιρετική σκηνή: έναν διαγωνισμό ποτού μεταξύ του Διονύσου, θεού του κρασιού, και του Ηρακλή.
Πρόκειται για το πρώτο εύρημα του είδους του στην περιοχή, το οποίο επαναπροσδιορίζει τα όρια της αρχαίας Καισάρειας. «Έμοιαζε με κινηματογραφική σκηνή», λένε οι Nohar Shahar και Shani Amit, αρχαιολόγοι της Ισραηλινής Αρχής Αρχαιοτήτων που ηγήθηκαν της ανασκαφής. «Αρχίσαμε να απομακρύνουμε τη μαλακή άμμο όταν, ξαφνικά, αναδύθηκε ένα κομμάτι μάρμαρο. Δεν μπορούσαμε να πιστέψουμε τι βλέπαμε: σκαλισμένες μορφές θεών, ζώων και δέντρων. Κάθε νέο θραύσμα ξεπερνούσε το προηγούμενο σε λεπτομέρεια και ομορφιά. Αλλά η καθοριστική στιγμή ήρθε όταν αποκαλύφθηκε μια ολόκληρη πλευρά της σαρκοφάγου, άθικτη, που έδειχνε τον Ηρακλή ξαπλωμένο σε δέρμα λιονταριού, με ένα κύπελλο στο χέρι του».
Η σπασμένη σαρκοφάγος μεταφέρθηκε στα εργαστήρια συντήρησης της Ισραηλινής Αρχής Αρχαιοτήτων. Με σχολαστική εργασία κατέστη δυνατή η πλήρης ανακατασκευή των ανάγλυφων σκηνών, οι οποίες απεικονίζουν τον Διόνυσο στο κέντρο, περιτριγυρισμένο από μια ακολουθία μυθολογικών μορφών -μαινάδες, σάτυρους, τον θεό Ερμή, τον Πάνα, λιοντάρια και τίγρεις- σε μια ατμόσφαιρα γιορτής και ξεφαντώματος.
«Είναι η πρώτη φορά που βρίσκουμε μια σαρκοφάγο στην περιοχή μας με αυτή τη συγκεκριμένη σκηνή: έναν διαγωνισμό ποτού μεταξύ του Διονύσου και του Ηρακλή», εξηγεί ο Shahar και προσθέτει: «Αν και οι πομπές προς τιμήν του θεού του κρασιού είναι ένα επαναλαμβανόμενο θέμα σε σαρκοφάγους του 2ου και 3ου αιώνα μ.Χ., ο συγκεκριμένος διαγωνισμός ήταν γνωστός μέχρι τώρα μόνο από ψηφιδωτά. Εδώ, οι μορφές δεν γιορτάζουν απλώς, συνοδεύουν τον νεκρό στο τελευταίο του ταξίδι, όπου το ποτό και ο χορός συμβολίζουν την απελευθέρωση και το πέρασμα στη μετά θάνατον ζωή.
Η ανακάλυψη αυτή μας προσφέρει μια μοναδική προοπτική για το πώς αντιλαμβάνονταν τον θάνατο στον ρωμαϊκό κόσμο: όχι ως τέλος, αλλά ως αρχή μιας νέας πορείας». Όσο για το ποιος κέρδισε τον διαγωνισμό; Η μορφή του Ηρακλή, που απεικονίζεται στη σαρκοφάγο ως κάποιος που δεν μπορεί να σταθεί όρθιος, καθιστά σαφές το αποτέλεσμα: ο Διόνυσος κέρδισε…
Εφημερίδα Απογευματινή
