Πρόκειται για ένα από τα πλέον συναρπαστικά αντικείμενα που παρουσιάστηκαν (μέχρι σήμερα) από το Αθέατο Μουσείο – τη δημοφιλή δράση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου που προβάλλει επιλεγμένες αρχαιότητες από τον κόσμο των αποθηκών. Ο «Κρατήρας του άρχοντα από το Λευκαντί» είναι από τα μεγαλύτερα, σαφώς ιστορικά, χάλκινα αγγεία του αρχαίου κόσμου. Κατασκευάστηκε στην Κύπρο γύρω στο 1100 π.Χ. και χρησίμευσε για τελευταία φορά ως τεφροδόχο αγγείο σε μια από τις εμβληματικότερες ταφές της Εποχής του Σιδήρου.
Ο «κρατήρας του άρχοντα» εντοπίστηκε θαμμένος στο μέσον ενός μνημειώδους κτιρίου του 10ου αιώνα π.Χ., στο Λευκαντί της Εύβοιας, το 1981 και οι αρχαιολόγοι της ανασκαφής εντυπωσιάστηκαν από την πρώτη στιγμή. Περιείχε τα καμένα οστά ενός άνδρα και μαζί ένα από τα μεγαλύτερα σωζόμενα υφάσματα της αρχαιότητας.
Το συγκεκριμένο ύφασμα προκάλεσε τεράστια αίσθηση εκείνη την εποχή, ενώ είχε αποκαλυφθεί κατά τις ανασκαφικές έρευνες της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και της Βρετανικής Αρχαιολογικής Σχολής στην περιοχή, στο εσωτερικό μνημειακού αψιδωτού κτιρίου κάτω από έναν τεχνητό τύμβο.
Τα όπλα του νεκρού
Εκεί τα οστά του αποτεφρωμένου άνδρα ήταν τυλιγμένα στο ύφασμα και τοποθετημένα στο εσωτερικό χάλκινου τεφροδόχου αγγείου. Στον ίδιο τάφο, οι αρχαιολόγοι εντόπισαν τα όπλα του νεκρού και τα σκελετικά κατάλοιπα μιας νέας γυναίκας με πολύτιμα κοσμήματα. Σε διπλανό σκάμμα είχαν θυσιαστεί τέσσερα νεαρά άλογα, πρακτική που θυμίζει έντονα τον ομηρικό τρόπο ταφής ενός ήρωα.
Ο μέγας χάλκινος κρατήρας που είχε συνθλιβεί και θρυμματιστεί σε εκατοντάδες μικρά κομμάτια, μεταφέρθηκε στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Το έργο της συντήρησης ήταν ιδιαίτερα απαιτητικό, λόγω της διαλυμένης κατάστασης στην οποία είχε βρεθεί. Αλλά συντηρήθηκε, μελετήθηκε και ανατάχθηκε, χάρη στην επίπονη εργασία τριών διαδοχικών γενεών συντηρητών, του αείμνηστου Χ. Χατζηλιού, του Τ. Μαγνήσαλη και του Ι. Δαμίγου το 1983-1984, καθώς και των Γ. Καραμαργιού, Γ. Μακρή, Π. Φελέρη και Μ. Κοντάκη κατά τα έτη 2022-2025.
Σημειωτέον, πρώτη φορά έπειτα από τόσα χρόνια αυτό το πανέμορφο εύρημα βγαίνει από την αφάνεια των αποθηκών του μουσείου και παρουσιάζεται στην Αίθουσα του Βωμού (αίθουσα 34) έως τη Δευτέρα 1 Σεπτεμβρίου – προτού μεταφερθεί οριστικά στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Χαλκίδας, «Αρέθουσα». Στις 6 Ιουλίου και στις 3, 10 και 24 Αυγούστου (ημέρα Κυριακή), και στις 9 Ιουλίου, 6, 13 και 27 Αυγούστου (ημέρα Τετάρτη), στις 13.00, αρχαιολόγοι και συντηρητές του Μουσείου υποδέχονται τους επισκέπτες στο χώρο της έκθεσης και μιλούν μαζί τους για τη συγκλονιστική ταφή του άρχοντα από το Λευκαντί. Αλλά και για τα ομηρικά χαρακτηριστικά της Εποχής του Σιδήρου, καθώς επίσης και για την οδύσσεια της συντήρησης αυτού του «δύσκολου», μαζί και εμβληματικού σκεύους του αρχαίου κόσμου.
Εφημερίδα Απογευματινή
