Υπήρξε ο πιο γνωστός φάρος της αρχαιότητας – άλλωστε, ήταν ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου. Ο λόγος για τον περίφημο Φάρο της Αλεξάνδρειας, που χτίστηκε επί βασιλείας του Πτολεμαίου του Α΄ Σωτήρος (στρατηγού του Μεγάλου Αλεξάνδρου) από τον Έλληνα αρχιτέκτονα Σώστρατο τον Κνίδιο, στις αρχές του 3ου αιώνα π.Χ. Ο Πτολεμαίος μετά τον απρόοπτο θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου ανακήρυξε τον εαυτό του βασιλιά της τεράστιας αυτοκρατορίας και ανέθεσε στον Σώστρατο το χτίσιμο ενός φάρου αντάξιου μιας πόλης όπως η Αλεξάνδρεια.
Και, πράγματι, αυτή η μνημειώδης κατασκευή βρισκόταν στο ανατολικό μέρος του νησιού Φάρος στην είσοδο του λιμανιού της Αλεξάνδρειας και ήταν το δεύτερο σε ύψος οικοδόμημα της αρχαιότητας μετά τη Μεγάλη Πυραμίδα της Γκίζας. Είχε ύψος 140 μέτρα και ήταν ορατός από απόσταση 54 χιλιομέτρων!
Τρεις δεκαετίες αφότου εντοπίστηκαν τα πρώτα βυθισμένα απομεινάρια του, μια διεθνής αρχαιολογική αποστολή ανέσυρε από τον βυθό της θάλασσας 22 από τα πιο ογκώδη κομμάτια του θρυλικού φάρου – κάποια ζυγίζουν 70 με 80 τόνους! Η επιχείρηση, με επικεφαλής την αρχαιολόγο και αρχιτέκτονα Isabelle Hairy, ερευνήτρια του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών (CNRS) της Γαλλίας, σηματοδοτεί ένα κρίσιμο ορόσημο στο πρόγραμμα «Pharos», απώτερος στόχος του οποίου είναι η ψηφιακή ανακατασκευή αυτού του θαυμαστού έργου της αρχαιότητας.
Μεταξύ των γιγάντιων τμημάτων που ανακτήθηκαν βρίσκονται τα επιβλητικά υπέρθυρα και οι ορθοστάτες, που αποτελούσαν μέρος της μεγαλοπρεπούς πόρτας εισόδου του φάρου, το κατώφλι του και η βάση που στήριζε τον πύργο.
Η ανέλκυση είναι ένα απαραίτητο βήμα για την επόμενη φάση του έργου «Pharos», που δεν είναι άλλη από τη σχολαστική μελέτη και την τρισδιάστατη σάρωση υψηλής ακρίβειας αυτών των 22 κομματιών. Αυτή η μελέτη θα συμπληρώσει τις πληροφορίες που υπάρχουν από τα εκατοντάδες αρχιτεκτονικά στοιχεία, τα οποία τα τελευταία δέκα χρόνια έχουν ήδη ψηφιοποιηθεί σχολαστικά, υπό την εποπτεία του αιγυπτιακού υπουργείου Τουρισμού και Αρχαιοτήτων. Πάντως, στα πιο φιλόδοξα σχέδια του υπουργείου υπάρχει από παλιά η επιθυμία ο φάρος να ανασυσταθεί και να αναστηλωθεί.
Στο μεταξύ, μια ομάδα ιστορικών, αρχαιολόγων και αρχιτεκτόνων συνεργάζεται για να συγκεντρώσει και να αναλύσει συστηματικά όλες τις αναπαραστάσεις και περιγραφές του φάρου που έχουν διασωθεί σε αρχαίες πηγές, έως την οριστική εξαφάνισή του στις αρχές του 15ου αιώνα. Η τρισδιάστατη ανακατασκευή θα επιτρέψει στους ερευνητές να ελέγξουν κάθε πιθανή υπόθεση – από τις μεθόδους κατασκευής που χρησιμοποίησαν οι Πτολεμαίοι μηχανικοί τον 3ο αιώνα π.Χ. μέχρι τις αιτίες που οδήγησαν τελικά στην κατάρρευση του φάρου αιώνες αργότερα. Επί του παρόντος ο στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα ψηφιακό δίδυμο του Φάρου της Αλεξάνδρειας, ένα εικονικό μοντέλο που θα προσφέρει τη μοναδική δυνατότητα να τον επισκεφθεί κανείς σαν να μην πέρασε ποτέ ο χρόνος.
Εφημερίδα Απογευματινή
