Ένα ηλιακό ρολόι που θυμίζει Δήλο

Πρόκειται για ένα σπάνιο εύρημα της Ελληνιστικής Εποχής που ανακάλυψαν άθικτο οι αρχαιολόγοι στις Αιγές της Μικράς Ασίας
17:30 - 17 Σεπτεμβρίου 2025

Ένα ηλιακό ρολόι, που διαθέτει πολλά κοινά στοιχεία με αντίστοιχο από τη Δήλο, ανακάλυψαν Τούρκοι αρχαιολόγοι στις ανασκαφές της αρχαίας ελληνικής πόλης Αιγές, στην Αιολίδα της Μικράς Ασίας – απέναντι από τη Λέσβο. Μια εντελώς ιδιαίτερη κατασκευή, καθώς το μπροστινό μέρος του σχεδιάστηκε σε σχήμα πλώρης πλοίου, ενώ στις δύο πλευρές του υπάρχουν μοτίβα ματιών για… γούρι, σύμφωνα με την ερμηνεία των αρχαιολόγων.

Πρόκειται για ένα σπάνιο εύρημα της Ελληνιστικής Εποχής, που έχει διασωθεί άθικτο, αντανακλώντας την τεχνογνωσία των δημιουργών του. Για τη μέτρηση του χρόνου χρήσιμες ήταν οι χάλκινες ράβδοι, που προεξείχαν κάποτε από την πρόσοψη του ηλιακού ρολογιού, καθώς έριχναν τις σκιές τους σημειώνοντας τις ώρες που περνούσαν. Και, ακόμη, μια κεντρική γραμμή βοηθούσε στην παρακολούθηση των ηλιοστασίων, καθιστώντας την κατασκευή όχι μόνο διακοσμητική αλλά και ένα λειτουργικό όργανο χρονομέτρησης.

«Εκτός από ένα παρόμοιο στη Δήλο, δεν έχουμε συναντήσει άλλο ηλιακό ρολόι κατασκευασμένο με αυτό το επίπεδο λεπτομέρειας. Είναι ένα μοναδικό έργο για την αισθητική και τη λειτουργικότητά του», εξηγεί ο καθηγητής Γιουσούφ Σεζγκίν, επικεφαλής των ανασκαφών στις Αιγές. Ο ίδιος διευκρινίζει, επίσης, ότι το ηλιακό ρολόι είχε τοποθετηθεί σε ένα κιονόκρανο δωρικού ρυθμού, το οποίο είχε χρησιμεύσει ως βάθρο του.

Οι Αιγές αναφέρονται και από τον Ηρόδοτο και (αργότερα) από τον Στράβωνα, ενώ τη λαμπρότερη περίοδό τους φαίνεται ότι την είχαν κατά τη διάρκεια της δυναστείας των Ατταλιδών, που κυβέρνησε κατά τον 3ο και 2ο π.Χ. αιώνα από την κοντινή Πέργαμο. Μάλιστα, οι Αιγές ήταν μια εξέχουσα πόλη με βαθιές ελληνικές ρίζες, για την ακρίβεια μία από τις 12 αιολικές πόλεις στη δυτική Ανατολία (Δωδεκάπολις). Είχε ιδρυθεί από Αιολείς, οι οποίοι είχαν εγκατασταθεί στην περιοχή κατά τον Α΄ Μεγάλο Αποικισμό και όλες μαζί είχαν δημιουργήσει ένα Κοινό.

Οι ανασκαφές που διεξάγονται στην περιοχή -από το 2004- έχουν αποκαλύψει θέατρα, αγορές και αίθουσες συμβουλίων, παράλληλα με ιερά αφιερωμένα σε ελληνικές θεότητες. Σε αυτό το πλαίσιο, το ηλιακό ρολόι αντιπροσωπεύει, όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, τη σχέση της πόλης με την επιστήμη, τη διακυβέρνηση και ταυτόχρονα τις θρησκευτικές τελετουργίες. Όσο για την εξαιρετική κατάσταση του ηλιακού ρολογιού και τη σπανιότητά του, το κατατάσσουν μεταξύ των πιο σημαντικών ευρημάτων της περιοχής.

Εφημερίδα Απογευματινή