Ένα σπουδαίο έργο πολιτιστικής κληρονομιάς δρομολογείται στον Έβρο, καθώς το Υπουργείο Πολιτισμού προχωρά στη δημιουργία μόνιμης αρχαιολογικής έκθεσης στον ταφικό τύμβο της Μικρής Δοξιπάρας – Ζώνης, στην Ορεστιάδα. Το έργο, συνολικού προϋπολογισμού περίπου 14 εκατομμυρίων ευρώ, εντάσσεται στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και αναμένεται να αποδοθεί στο κοινό το 2027.
Ένας μοναδικός αρχαιολογικός θησαυρός της ρωμαϊκής Θράκης
Ο τύμβος της Μικρής Δοξιπάρας δεν αποτελεί απλώς έναν σημαντικό αρχαιολογικό χώρο, αλλά μια κιβωτό γνώσεων για τις ταφικές πρακτικές της ρωμαϊκής εποχής στη Θράκη. Όπως τόνισε η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, πρόκειται για τον μεγαλύτερο τύμβο αυτοκρατορικών χρόνων στην περιοχή, στον οποίο έχουν βρεθεί πέντε άμαξες, ταφές ανθρώπων, 15 άλογα και ένας σκύλος, καθώς και πλήθος οργανικών και μεταλλικών ευρημάτων.
Η ιδιαιτερότητα του ταφικού μνημείου έγκειται στη διατήρηση τροχοφόρων οχημάτων και ιπποσκευών, καθώς και στην τελετουργική καύση των νεκρών μαζί με τα ζώα τους — πρακτικές που καταδεικνύουν την υψηλή κοινωνική τάξη των νεκρών και τις πολιτισμικές επιρροές της εποχής.
Έκθεση σε ειδικά σχεδιασμένο κτίριο – Σεβασμός στον ταφικό χώρο
Η μόνιμη έκθεση θα φιλοξενηθεί σε ένα σύγχρονο μουσειακό κτήριο με θολωτή οροφή, που αναπαριστά το περίγραμμα του αρχαίου τύμβου. Σύμφωνα με τη μελέτη, στόχος είναι ο επισκέπτης να βιώνει μια σχεδόν μυστηριακή εμπειρία, αισθανόμενος ότι βρίσκεται εντός του ταφικού χώρου, με κυρίαρχα στοιχεία την ησυχία και τον σεβασμό προς τους νεκρούς.
Η μουσειολογική προσέγγιση δίνει έμφαση στη διατήρηση της ανασκαφικής εικόνας, αναδεικνύοντας την αδιάσπαστη ενότητα των ταφικών λακκών, των καύσεων, των αμαξών και των ζώων.
Πέντε θεματικές ενότητες – Προσβάσιμο σε όλους
Η έκθεση θα είναι οργανωμένη σε πέντε κύριες θεματικές ενότητες, με πλούσιο πολυμεσικό και εποπτικό υλικό:
Εισαγωγή στον χωρόχρονο του μνημείου
Ποιοι ήταν οι νεκροί του τύμβου;
Οι άμαξες στον αρχαίο κόσμο – Οχήματα με πολλές σημασίες
Ταφικές τελετές της ρωμαϊκής Θράκης
Η τελευταία νεκρή: μια γυναίκα στον τύμβο
Το μουσείο θα είναι πλήρως προσβάσιμο σε άτομα με αναπηρία και προβλήματα όρασης, προωθώντας την ισότιμη εμπειρία του πολιτισμού.
Αρχαιολογικά ευρήματα και διεθνής σημασία
Σύμφωνα με τα αρχαιολογικά δεδομένα, ο τύμβος χρονολογείται ανάμεσα στο 100 και το 150 μ.Χ.. Τα ευρήματα περιλαμβάνουν:
250 αρχαιότητες, ανάμεσά τους κτερίσματα, μεταλλικά εξαρτήματα αμαξών, στολίδια ιπποσκευής και οργανικά υλικά.
Ιατρικές εργαλειοθήκες, οι οποίες θεωρούνται οι καλύτερα διατηρημένες διεθνώς από την εποχή των αυτοκρατορικών χρόνων.
Ταφές και καύσεις με σκύλο, που υποδηλώνει πιθανή ενασχόληση των νεκρών με το κυνήγι.
Η πρακτική της ταφής αμαξών και ζώων με τους ιδιοκτήτες τους απαντά και σε άλλες περιοχές της Ευρώπης και της Ασίας, υποδεικνύοντας διαπολιτισμικές επιρροές στην τελετουργική παράδοση.
Πολιτιστικός και αναπτυξιακός πυλώνας για τον Έβρο
Το έργο δεν περιορίζεται μόνο στην αρχαιολογική έκθεση. Περιλαμβάνει:
Διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου
Υποδομές προσβασιμότητας
Χώρους στάθμευσης και εξυπηρέτησης επισκεπτών
Πολυχώρο για διαλέξεις, εκδηλώσεις και προβολές
Όπως υπογράμμισε η κ. Μενδώνη, η λειτουργία του μουσείου αναμένεται να ενισχύσει σημαντικά την πολιτιστική ταυτότητα και την τουριστική ανάπτυξη του Έβρου, δημιουργώντας έναν σημαντικό κόμβο πολιτισμού, εκπαίδευσης και έρευνας στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη.
