Κανείς δεν θα το περίµενε πως θα ερχόταν η µέρα που θα υπαγορεύαµε στο κινητό µας πώς θα θέλαµε να µοιάζει η ζωή µας. Γιατί δεν είναι
πια µόνο ο καθρέφτης µας για να φωτογραφιζόµαστε και να βγάζουµε selfies. Το χρησιµοποιούµε πλέον και ως προσωπικό ηµερολόγιο, µε εφαρµογές για όλα, και κυρίαρχη πλέον, αυτήν της Τεχνητής Νοηµοσύνης.
Μπορεί το ChatGPT να γίνει ο ψυχολόγος µας; Ή ο ενδυµατολόγος µας; Γιατί σίγουρα µπορεί να κάνει τη ζωή µας πιο εύκολη. Αλλά τι γίνεται αν αρχίσει να αντικαθιστά (ακόµα) και τον ψυχολόγο µας; Σαν να µη µας αρκεί να αναζητήσουµε µια ιδέα για συνταγή, να διορθώσει τα e-mails µας, να µας παροτρύνει να είµαστε πιο παραγωγικοί, σαν προσωπικοί σύµβουλοι ζωής ή life coaches, τώρα θέλουµε να αντιµετωπίσουµε και την ψυχή και τη βιτρίνα.
Η Τεχνητή Νοηµοσύνη, είτε µας αρέσει είτε όχι, έχει γίνει τρόπος ζωής. Εχει µπει στην καθηµερινότητά µας, δεν µας λέει ποτέ «όχι», απαντά σε ερωτήσεις, εξελίσσεται σε ένα είδος εικονικού θεραπευτή. Ειδικά τα βίντεο στα οποία χρήστες µοιράζονται την εµπειρία τους γίνονται ιδιαιτέρως δηµοφιλή στο TikTok. ∆εν είναι και λίγο να βλέπεις ξαφνικά αγνώστους να χρησιµοποιούν την Τεχνητή Νοηµοσύνη για να ξεσπάσουν, να αφηγηθούν προσωπικές ιστορίες, να αποκωδικοποιήσουν τη χηµεία ενός ζευγαριού.
∆εν χρειάζεται πλέον να ξαπλώσεις στο ανάκλιντρο. Ανοίγεις στην καρδιά σου σε µια οθόνη. Μιλάς, ρωτάς, κλαις, κοπανιέσαι, γελάς, ακούς, διαβάζεις, ξέρεις ότι µπορείς να µιλήσεις ανοιχτά στον προσωπικό σου εξοµολογητή. Το ChatGPT δεν έχει πρόσωπο, δεν κρίνει, είναι γρήγορο,
µπορεί να δώσει συγκεκριµένες απαντήσεις. Νιώθεις ότι κάποιος σε «ακούει». Είναι διαθέσιµο οποιαδήποτε στιγµή. ∆εν χρειάζεται να περιµένεις ηµέρες ή εβδοµάδες για µία συνεδρία.
Το ερώτηµα είναι µάλλον τροµακτικό. Μπορούµε πραγµατικά να εµπιστευτούµε την ψυχική µας υγεία σε ένα σύστηµα αλγορίθµων; Ανέκαθεν χρησιµοποιούσαµε το Ιντερνετ για να απαντήσουµε στις απορίες µας, ακόµα και στις πιο απλές. Πρώτα υπήρχε η Google, σήµερα ενισχύθηκε από το ChatGPT. Σήµερα, αν νιώσουµε αποπροσανατολισµένοι, αρκούν λίγα δευτερόλεπτα να πληκτρολογήσουµε µια ερώτηση και να πάρουµε απάντηση.
Αλλά αυτό δεν συγκρίνεται µε την ψυχοθεραπεία. Πιστεύουµε πως η θεραπεία µπορεί να µας βοηθήσει να λύσουµε τα προβλήµατά µας και να βρούµε απαντήσεις. Και πολύ συχνά νοµίζουµε πως οι ψυχολόγοι είναι έτοιµοι να µας δώσουν τις απαντήσεις. Οµως πηγαίνουµε στη θεραπεία για να πάρουµε απαντήσεις; Οχι. Ξεκινάµε µια θεραπευτική διαδροµή για να µάθουµε να θέτουµε τις σωστές ερωτήσεις
στον εαυτό µας. Και το πρόβληµα ξεκινά ακριβώς εδώ. Συχνά θεωρούµε τη θεραπεία ως έναν χώρο όπου παίρνουµε απαντήσεις από τον θεραπευτή, αλλά αυτό δεν ισχύει καθόλου.
Η θεραπεία είναι ένας οικείος χώρος, όπου ο θεραπευτής δεν είναι απέναντί µας για να µας δώσει στιγµιαία ανακούφιση και γρήγορη απάντηση σε όλες τις ερωτήσεις µας. Η θεραπεία είναι µια αργή διαδικασία.Ενας ασφαλής χώρος, όπου µπορούµε να επιτρέψουµε στον εαυτό µας να είναι ευάλωτος, αυθεντικός, χαρούµενος. Ο ψυχολόγος δεν έχει οριστικές απαντήσεις, αλλά τα εργαλεία για να µας συνοδεύσει στην αναζήτησή τους. Μας βοηθά να διατυπώσουµε τις σωστές ερωτήσεις και να ζήσουµε µε τη δική µας συναισθηµατική νοηµοσύνη.
Είναι προτιµότερο µάλλον να ακούσουµε την Κέιτ Μος να αφηγείται τη ζωή της στην Μπέλα Φρόιντ, σε µια σειρά από εξοµολογήσεις διάσηµων προσώπων στην κάµερα. Αν το Α.Ι. δεν είναι ψυχολόγος, µήπως γίνει τότε ο ενδυµατολόγος µας; Φανταστείτε να έχετε έναν στιλίστα που δεν κοιµάται ποτέ, γνωρίζει όλες τις τάσεις της µόδας και προσαρµόζει τις προτάσεις του στον τρόπο ζωής µας. Η Τεχνητή Νοηµοσύνη µπορεί να αναλύσει τις προτιµήσεις µας µέσα από φωτογραφίες και brands, φιλτράροντας ακόµα και τις καιρικές συνθήκες, µε ανάλογα σύνολα, προτείνοντας ρούχα και αξεσουάρ για κάθε περίσταση.
Είναι όµως τόσο απλό; Αν µε µερικά κλικ, η Τεχνητή Νοηµοσύνη σού παρέχει προσωποποιηµένες συµβουλές µόδας σε σύντοµο χρονικό διάστηµα, για να νιώθεις σίγουρη για τις επιλογές σου, τότε γιατί υπάρχουν ακόµη τόσες κιτς υπερπαραγωγές; Γιατί κανείς δεν µοιάζει ικανοποιηµένος µε την εικόνα του; Μπορεί το ChatGPT να έχει άποψη για το στιλ ή την αισθητική, να γνωρίζει πώς λειτουργεί η βιοµηχανία της µόδας;
Προσωπικά, δεν θέλω να αντιµετωπίζω το κινητό µου σαν να ήταν ο ψυχολόγος µου. ∆εν φαντάζοµαι πως υπάρχει τίποτα στον κόσµο που µπορεί να συγκριθεί µε την παύση, την ανάσα, την προσωπική επαφή, τον διάλογο µε έναν «ειδικό» σε θέµατα ψυχής. Και σε θέµατα στιλ; Προτιµώ να ενηµερώνοµαι από sites και περιοδικά, να δοκιµάζω διαφορετικά στιλ, να εµπιστεύοµαι το µέσα µου, να αδιαφορώ για τα ψηφιακά δοκιµαστήρια και τα εικονικά σετ.
Μόλις ρώτησα το Α.Ι. τι προτείνει να φορέσουµε το καλοκαίρι… Mου απάντησε σε δευτερόλεπτα: «Αέρινα λινά κοστούµια σε παστέλ αποχρώσεις, ιδανικά για την πόλη, αλλά και για διακοπές σε παραθαλάσσια µέρη. Μίνιµαλ τοπ µε ψηλόµεσες παντελόνες ή φούστες. Αξεσουάρ από ανακυκλωµένα υλικά, όπως τσάντες και σανδάλια, που συνδυάζουν µόδα και περιβαλλοντική συνείδηση». Παστέλ κοστούµια και ανακυκλωµένα σανδάλια; Μόλις απέλυσα τον προσωπικό µου ενδυµατολόγο.
Κυριακάτικη Απογευματινή
