Η ανθρωποπαρατήρηση είναι από μόνη της εντυπωσιακή. Πηγαίνω σε πρεμιέρες, παραστάσεις, εγκαίνια και παρακολουθώ τι επιλέγουν να φορέσουν κορίτσια και γυναίκες κάθε ηλικίας. Το βλέπεις παντού. Στους δρόμους, στο κόκκινο χαλί, σε διεθνείς απονομές. Στα εξώφυλλα και στα editorials των περιοδικών. Στις αναρτήσεις αναγνωρίσιμων προσώπων στα social media. Το γυμνό είναι το νέο γυμνό και τίποτα πλέον δεν μοιάζει ικανό να μας σοκάρει.
Το σκεφτόμουν όταν είδα την Ζακλίν Μπισέ, που εξακολουθεί να είναι μια εντυπωσιακή γυναίκα στα 81 της. Δεν θα περίμενα ποτέ να τη δω να ανεβαίνει στη σκηνή στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου στο Τορίνο, φορώντας μαύρο σακάκι και διάφανη μάξι φούστα που άφηνε ακάλυπτα τα πόδια της. Το αποτέλεσμα ήταν καλαίσθητο, αν και, ας είμαστε ειλικρινείς, εκείνη αποτελεί μάλλον εξαίρεση.
Γιατί δεν έχει σημασία μόνο τι φοράς και πώς το φοράς, αλλά και ποια το φοράει. Στην οικογένεια Καρντάσιαν-Τζένερ, το ημίγυμνο-γυμνό είναι κανόνας. Το περίεργο είναι να τις δεις ντυμένες «κανονικά». Χωρίς στενά, χωρίς διάφανα, χωρίς προκλητικές χειρονομίες, χωρίς κολάν, εσώρουχα, μαγιό ή υφάσματα που μοιάζουν με body painting.
Είναι η κατάρα των ριάλιτι; Των νέων προτύπων; Tης αυθάδειας και της επιδειξιομανίας; Το «γδύνομαι άρα υπάρχω» ως lifestyle; Γυναίκες κυκλοφορούν με κολάν εκτός γυμναστηρίου, με κοστούμια και μόνο σουτιέν από μέσα, βγαίνουν για φαγητό με βαθύ ντεκολτέ, γυμνή πλάτη, φορέματα-υπερπαραγωγές που δεν αφήνουν τίποτα στη φαντασία.
Διαφάνεια: Θάρρος ή αλήθεια; Κι όμως, η ιστορία επαναλαμβάνεται. Θυμάμαι την Τζέιν Μπίρκιν με το διάφανο μίνι το 1969 για την πρεμιέρα της ταινίας της. Την Ρίτα Χέιγουορθ με μαύρη δαντέλα τη δεκαετία του ‘30. Την Τζέιν Μάνσφιλντ στη θρυλική φωτογραφία με τη Σοφία Λόρεν το 1957 και αποκαλυπτικό μπούστο, τη Μέριλιν Μονρόε το 1958, τη Σερ στα Όσκαρ με Μπομπ Μακί.
Σχεδόν σεμνή με τα σημερινά δεδομένα. Τη Μαντόνα στο σόου του Ζαν Πολ Γκοτιέ το 1992, με το στήθος έξω. Την Κέιτ Μος με το τελείως διάφανο φόρεμα το 1993 στο πάρτι του πρακτορείου μοντέλων Elite. Την Mπιγιόνσε στο Met Gala, όπου κάλυψε αριστοτεχνικά με κρύσταλλα ό,τι έπρεπε.
To σώμα ως μανιφέστο. Ποιες άλλες έχουμε δει (σχεδόν) γυμνές; Μπέλα Χαντίντ. Έμιλι Ραταϊκόφσκι. Ζόι Κράβιτζ. Ντούα Λίπα. Μάιλι Σάιρους. Ναόμι Κάμπελ. Ζεντάγια. Ντακότα Τζόνσον. Μάργκο Ρόμπι. Σίντνεϊ Σουίνι. Τζένιφερ Λόπεζ. Χέιλι Μπίμπερ.
Οι άνδρες χαίρονται και σχολιάζουν. Οι γυναίκες ζηλεύουν, μιμούνται, επικρίνουν, υιοθετούν, απαξιώνουν, μελαγχολούν, επαναστατούν. ΚΙ αυτό δεν έχει να κάνει με σωματότυπο ή ομορφιά, αλλά με θράσος, αυτοπεποίθηση, τσαμπουκά, έπαρση, ματαιοδοξία, ναρκισσισμό, αγωνία, ανάγκη για επιβεβαίωση.
Η Ριάνα είχε ρωτήσει ρεπόρτερ: «Σε ενοχλεί το στήθος μου;» όταν εμφανίστηκε με φόρεμα από Swarovski το 2014. Αλλά η ζωή δεν είναι κόκκινο χαλί. Οι σούπερσταρ παίζουν ρόλους, προωθούν ταινίες, υπηρετούν εικόνες.
Τώρα όμως που πλησιάζουν τα ρεβεγιόν, το γυμνό θα φορεθεί πολύ. Το βλέπεις ήδη Παρασκευή και Σάββατο βράδυ με νεαρά κορίτσια χωρίς πανωφόρια με σούπερ μίνι, σατέν, διάφανα και αποκαλυπτικά φουστάνια, σα νεγκλιζέ.
Ιδανικά η διάθεση θα έπρεπε να είναι σέξι, τολμηρή αλλά ποτέ υπερβολική. Η μόδα λάτρευε πάντα τις ακραίες τάσεις, αυτό που δύσκολα μεταφέρεται στην καθημερινότητα. Κι όταν καταργήθηκαν όλοι οι κανόνες, η διάφανη μόδα έγινε μια μορφή αντίδρασης στη σημερινή αναταραχή, στα πολιτικά ζητήματα, στον έλεγχο που ασκείται στη ζωή μας, στη σκηνοθεσία που απαιτείται καθημερινά.
Αυτοπεποίθηση, ενδυνάμωση, ελευθερία, «free the nipple», φράση που ούτε μεταφράζεται. Μια μικρή ανταρσία με στιλ. Διάφανες φούστες με πουλόβερ ή σακάκι, εσώρουχα που δεν προκαλούν, εσώρουχα ως εξώρουχα, layering. Μια τάση που αποκαλύπτει πολύ περισσότερα από όσα καλύπτει. Σε μια κοινωνία που παραμένει μισογυνιστική, αρκεί να δει κανείς τα σχόλια κάτω από αντίστοιχες φωτογραφίες.
Αν επιμένουμε, μπορούμε να επενδύσουμε στο naked dressing με μέτρο. Με ευπρέπεια. Οι προτάσεις των Simone Rocha, Nensi Dojaka και των ιστορικών οίκων Fendi και Chanel αλλά και αλυσίδων όπως η Cos και το Marks&Spencer αποδεικνύουν ότι υπάρχει και η κομψή οδός. Η Βικτόρια Μπέκαμ έχει ήδη τολμήσει να την λανσάρει, με ένα στρατηγικά τοποθετημένο αδιαφανές κομμάτι υφάσματος.
Dress is less. Κάποτε το μόττο ήταν dress is more. Tότε θεωρείτο σκάνδαλο. Σήμερα οι γυναίκες ενδιαφέρονται όλο και λιγότερο για το τι θα πουν οι άλλοι. Είτε είναι μεγάλες, μικρές, αδύνατες, εύσωμες, ψηλές, κοντές, είτε αγύμναστες. Με το body positivity ως άλλοθι, δηλώνουν περήφανες για το σώμα τους.
Η δύναμη της εικόνας ξεπερνά τα social media, κι ας μοιάζει πως φτιάχνεται για να γίνει viral. Το γυμνό ντύσιμο αποτελεί στάση ζωής. Είναι δήλωση αυτοπεποίθησης και ενδυνάμωσης, παρότι παραμένει ταμπού. Οι ενδυματολογικοί περιορισμοί έχουν αλλάξει. Σημασία έχει μόνο τι θέλει να επικοινωνήσει μια γυναίκα`. Η Ζακλίν Μπισέ «γδύνεται» στα 81 της. Εσείς;
Εφημερίδα «Κυριακάτικη Απογευματινή»
