Την παλιά εποχή υπήρχε ένα δόγμα στην πολιτική που το γνώριζαν άριστα οι δημοσιογράφοι: Υποτίμηση της δραχμής, ανασχηματισμός και πρόωρες εκλογές δεν προαναγγέλλονται. Οι καιροί άλλαξαν, η χώρα μπήκε στην Ευρωζώνη και το θέμα της υποτίμησης του νομίσματος βγήκε εντελώς από την ατζέντα. Ταυτόχρονα, το παλιό δοκιμασμένο και με προσφορά στη χώρα δικομματικό σύστημα έπαψε να υπάρχει, η πολιτική αβεβαιότητα κυριαρχεί και έτσι φτάσαμε στο σημείο οι ανασχηματισμοί των κυβερνήσεων και να προαναγγέλλονται και να προεξοφλούνται. Από το παλαιό δόγμα πλέον μόνο οι πρόωρες εκλογές δεν προαναγγέλλονται, αλλά λόγω της αστάθειας που επικρατεί, ελάχιστοι πιστεύουν στην εξάντληση της τετραετίας.
Τι μπορεί λοιπόν να συμβεί με τις επόμενες εθνικές κάλπες; Πολύ περισσότερο που για πρώτη φορά στα επτά χρόνια διακυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως η πλειοψηφία των πολιτών ζητά πρόωρες εκλογές, ενώ έχει δημιουργηθεί και το εξής νέο στοιχείο: Η Νέα Δημοκρατία δείχνει να έχει «καπαρωμένη» την πρώτη θέση αλλά απέχει πολύ από την αυτοδυναμία, ενώ η αντιπολίτευση δεν μπορεί να διεκδικήσει την πρώτη θέση στις κάλπες. Προκύπτουν συνεπώς τα εξής ερωτήματα:
– Τι επιδιώκει ο πρωθυπουργός;
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει κυκλώσει μία από τις δύο τελευταίες Κυριακές του Απριλίου του 2027 για τη διεξαγωγή των εκλογών, ώστε -σε περίπτωση που χρειαστούν δεύτερες κάλπες- να πραγματοποιηθούν τον Μάιο. Και αυτό καθώς τον Ιούλιο του 2027 η Αθήνα αναλαμβάνει την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επιβάλλεται να έχει σταθερή κυβέρνηση. Η βούληση του πρωθυπουργού για εξάντληση της τετραετίας είναι απολύτως λογική, γιατί η ΝΔ διαθέτει 156 βουλευτές (και τρεις τουλάχιστον ανεξάρτητους, πρώην Σπαρτιάτες, που σταθερά τη στηρίζουν) και σε περίπτωση εκλογών το περισσότερο που μπορεί να πετύχει είναι να βγάλει 115-120 βουλευτές.
– Υπάρχει περίπτωση να προκηρύξει εκλογές το επόμενο εξάμηνο;
Όχι, ή τουλάχιστον δεν υπάρχουν ούτε ως σκέψη στο μυαλό του. Εδώ να σημειώσουμε πως η απόφαση για το πότε θα γίνουν οι εκλογές είναι ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ του προέδρου, καθώς η αντιπολίτευση δεν έχει καμία δυνατότητα να τις επιβάλει, ενώ εσωκομματικά ο Κ. Μητσοτάκης δεν διατρέχει κανέναν απολύτως κίνδυνο, ούτε διακρίνεται κάποιος τρόπος δημοσκοπικής κατάρρευσης της ΝΔ.
– Αποκλείεται να στηθούν κάλπες το δεύτερο εξάμηνο του 2026;
Καθόλου. Πολύ περισσότερο που το 2026 είναι προεκλογικό έτος. Τον Σεπτέμβριο στη ΔΕΘ θα εξαγγελθεί πακέτο μέτρων με στόχο κοινωνικά στρώματα στα οποία απευθύνεται η ΝΔ, ενώ στον σχεδιασμό υπάρχει και «μίνι πακέτο» το Πάσχα. Με βάση την κατάσταση που θα δείξουν οι δημοσκοπήσεις, ο πρωθυπουργός θα λάβει τις οριστικές του αποφάσεις για τον χρόνο διεξαγωγής των εκλογών που μπορεί να είναι και το τέλος του φθινοπώρου του 2026.
– Μπορεί να υπάρξουν απρόοπτα γεγονότα που να ανατρέπουν τα παραπάνω;
Γεγονότα που μπορεί να προβλεφθούν όχι. Ακόμα και η δεύτερη δικογραφία για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, όσο δύσκολη κι αν είναι για την κυβέρνηση, είναι αντιμετωπίσιμη, παρά την περαιτέρω φθορά που θα επιφέρει. Δεν είναι λόγος προσφυγής στις κάλπες ούτε το να προληφθεί η ίδρυση νέων κομμάτων από τον Αλέξη Τσίπρα, τη Μαρία Καρυστιανού και, πιθανότατα, τον Αντώνη Σαμαρά. Η απήχηση που θα έχουν, εφόσον ιδρυθούν, θα συνεκτιμηθεί για τον χρόνο προκήρυξης των εκλογών.
– Θα χρειαστούν δεύτερες εκλογές;
Είναι σχεδόν βέβαιο, καθώς με τα σημερινά δεδομένα δεν προκύπτει από πουθενά περίπτωση αυτοδυναμίας. Συνεπώς, τα δύο πρώτα κόμματα και κυρίως το κυβερνών, με τη λογική των εκβιαστικών διλημμάτων, θα θελήσουν δεύτερες κάλπες, προκειμένου να καλυτερέψουν τα ποσοστά τους και να διαπραγματευτούν με καλύτερους όρους το θέμα της κυβέρνησης συνεργασίας.
– Θα υπάρξει αλλαγή του εκλογικού νόμου;
Με τα σημερινά δεδομένα, κάτι τέτοιο είναι πολύ δύσκολο. Από τη μια θα δείξει αδυναμία και φόβο για το αποτέλεσμα, από την άλλη είναι λογικό πως με τους σημερινούς συσχετισμούς τα εκλογικά διλήμματα δεν μπορούν να πιάσουν στον βαθμό που επιζητείται. Συνεπώς ενδέχεται η αλλαγή του εκλογικού νόμου να φέρει περισσότερη ζημιά παρά κέρδη!
Το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να πάρει το μπόνους του πρώτου κόμματος!
Μπορεί ο Νίκος Ανδρουλάκης να διακηρύσσει ότι στόχος του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές είναι η νίκη έστω και με μία ψήφο διαφορά, όμως το κόμμα του -με τα σημερινά δεδομένα- αν βγει πρώτο κόμμα, δεν μπορεί να λάβει το μπόνους του εκλογικού νόμου. Ως γνωστόν, βάσει του εκλογικού νόμου Μητσοτάκη – Βελόπουλου, το πρώτο κόμμα, εφόσον εξασφαλίσει 25% των ψήφων, λαμβάνει μπόνους 20 εδρών και από εκεί και πάνω για κάθε μισή μονάδα επιπλέον λαμβάνει επιπλέον μπόνους μία έδρα, με ανώτατο όριο τις 50. Με 30% δηλαδή, το πρώτο κόμμα λαμβάνει, πέραν του μπόνους των 20 εδρών, και άλλες 10 έδρες, σύνολο 30.
Το μπόνους όμως του εκλογικού νόμου το λαμβάνουν μόνο τα κόμματα και όχι οι συνασπισμοί κομμάτων. Και το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής είναι συνασπισμός κομμάτων, καθώς σε αυτό συμμετέχουν σειρά παρατάξεων και κινήσεων, όπως π.χ. το Κίνημα του Γιώργου Παπανδρέου ή η κίνηση του Πόντα κ.ο.κ., προκειμένου -λόγω των χρεών- να μην του παίρνουν οι τράπεζες όλη την κρατική χρηματοδότηση!
Τι θα συμβεί όμως αν το ΠΑΣΟΚ -ως έχει- βγει πρώτο κόμμα; Αν το δεύτερο κόμμα δεν πιάσει το 25%, τότε το εκλογικό σύστημα μετατρέπεται σχεδόν σε απλή αναλογική, καθώς δεν προβλέπεται σε αυτή την περίπτωση μπόνους. Αν όμως η ΝΔ ως δεύτερο κόμμα ξεπεράσει το 25%, λαμβάνει αυτή το μπόνους και δεν αποκλείεται σε αριθμό βουλευτών να ξεπεράσει το ΠΑΣΟΚ!
Η απορία είναι εύλογη: Θα κάνει κάτι το ΠΑΣΟΚ στο συνέδριό του, ώστε να λάβει το μπόνους του εκλογικού νόμου, αν είναι πρώτο κόμμα -όπως επιδιώκει-, έστω κι αν υπάρχει το θέμα με τα χρέη στις τράπεζες, ή όχι;
————–
Συζητήσεις έχουν προκαλέσει οι «διαρροές» πως η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία -με τη δεύτερη δικογραφία- θα αγνοήσει το άρθρο 86 του ελληνικού Συντάγματος και θα στείλει στην ευρωπαϊκή Δικαιοσύνη τυχόν πολιτικά πρόσωπα που ευνόησαν την κατασπατάληση ευρωπαϊκών πόρων μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ. Κάτι τέτοιο δεν επιβεβαιώνεται από τα ρεπορτάζ της στήλης, αλλά και δεν αποκλείεται κατηγορηματικά.
Οι γνώμες των ειδικών επιμένουν πως κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί, καθώς το άρθρο 86 συμπεριλαμβάνεται στον σκληρό πυρήνα της εθνικής κυριαρχίας. Περισσότερο δυσκολεύονται να υπερασπίσουν τη θέση αυτή όσοι φανατικά στο θέμα των ιδιωτικών πανεπιστημίων γνωμοδότησαν ότι το ευρωενωσιακό Δίκαιο υπερτερεί του εθνικού Δικαίου και του άρθρου 16 του Συντάγματος.
Αν υπήρχε τέτοια κίνηση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, η αντίδραση του Μαξίμου θα ήταν έντονη και ίσως έφτανε στα άκρα. Σε κάθε περίπτωση όμως, αν όντως υπάρχει τέτοια δικογραφία, δύσκολα δεν θα συγκροτηθεί αυτήν τη φορά Προανακριτική.
Η Μαρία Καρυστιανού, πάντως, δεν πρόκειται να ανταποκριθεί στα συνεχή «ανοίγματα» του Στέφανου Κασσελάκη για συμπόρευση. Μεγαλώνουν τα αδιέξοδα για τον ίδιο, αλλά και για εκείνους που τον ακολούθησαν στο Κίνημα Δημοκρατίας, ενώ το επόμενο διάστημα δεν αποκλείεται να αποχωρήσει κι άλλος βουλευτής του.
Το φλερτ πάντως του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Νικόλα Φαραντούρη με τη Μαρία Καρυστιανού είναι υπαρκτό, αν και αναμένεται να κολλήσει στη δημόσια δέσμευσή της πως δεν πρόκειται να συνεργαστεί με κανέναν από το υπάρχον πολιτικό σύστημα. Ο Ν. Φαραντούρης κοιτάζει και προς… Τσίπρα μεριά, καθώς δεν βλέπει μέλλον στον ΣΥΡΙΖΑ.
Εφημερίδα Απογευματινή
