Μπορεί µία συγκεκριµένη συµπεριφορά πολιτικού προσώπου να προσδίδει και συγκεκριµένο συµβολισµό στην πολιτική του; Μάλλον ναι, αν λάβουµε υπόψη ότι ο πάντα µεθοδικός στις κινήσεις του Ανδρέας Παπανδρέου θέλησε, επιλέγοντας το ζεϊµπέκικο ως προνοµιακό χορό στις λαϊκές διασκεδάσεις του, να δείξει ότι είναι κοντά στον λαό. Κι αυτό διότι ο συγκεκριµένος χορός, που µας έρχεται από τη Μικρά Ασία, εκφράζει µία ελπίδα που δεν έγινε πραγµατικότητα, αλλά και τις
δυσκολίες της βιοτής και τον συνεχή αγώνα του ανθρώπου απέναντι στα προβλήµατα. Ας µην ξεχνάµε άλλωστε ότι στον Ανδρέα Παπανδρέου ανήκει και ο
όρος «µη προνοµιούχοι». Σηµασία δεν είχε αν ο πρώην πρωθυπουργός και ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ το χόρευε καλά ή όχι.
Σηµασία είχαν οι κινήσεις του, κινήσεις µεταξύ απελπισίας, θέλησης και αξιοπρέπειας, και τα βήµατά του που ήθελε να τα ερµηνεύουν ως βήµατα δικά του
προς τον λαό. Ηταν σαν να ανοίξει ότι είχε σχέσεις µε τον αριστερό χώρο. Αλλωστε και την περίοδο της χούντας, που ήταν στο εξωτερικό, είχε την ευκαιρία
να δείχνει τις χορευτικές του ικανότητες στα γλέντια που διοργάνωναν οι ελληνικοί σύλλογοι των οµογενών. Το ότι αυτοσχεδίαζε συγχρόνως χορεύοντας ο Ανδρέας είναι γεγονός. Γι’ αυτό καικάποιο βράδυ η παρέα του τον παρακολουθούσε αµήχανη, καθώς, ενώ η ορχήστρα έπαιζε ένα χασάπικο, ο Ανδρέας σηκώθηκε
και άρχισε να ρίχνει γυροβολιές ζεϊµπέκικου!
Ποιο ζεϊµπέκικο του άρεσε του Ανδρέα να χορεύει και όταν άκουγε το σχετικό τραγούδι δεν µπορούσε να αντισταθεί και να µην ανεβεί στην πίστα; Ηταν το
τραγούδι της Ρίτας Σακελλαρίου «Αυτός ο άνθρωπος», που το άκουγε στο «Περιβόλι τ’ ουρανού», στις παρυφές της Πλάκας, απέναντι σχεδόν από τους Στύλους του Ολυµπίου ∆ιός, όπου συνήθιζε να πηγαίνει µαζί µε τον Γιώργο Κατσιφάρα, αλλά και µε τον Μένιο Κουτσόγιωργα, τους πλέον έµπιστούς του. Ο Κατσιφάρας, χαµηλών τόνων στέλεχος αλλά ευρύτερα γνωστός από τη φράση του ότι «αν δεν ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν θα µας ήξερε ούτε ο θυρωρός της πολυκατοικίας µας», ήταν και αυτός χορευτής του ζεϊµπέκικου και µάλιστα δεινός. Οπως, δε, συµβαίνει µε τους λαοπρόβλητους ηγέτες, τα στελέχη του επιχειρούσαν να τον µιµηθούν και είχαν υιοθετήσει το ζεϊµπέκικο στο χορευτικό τους ρεπερτόριο, όπως λ.χ. ο Ακης Τσοχατζόπουλος, ως υπουργός Αµυνας, που το χόρευε κάθε Πάσχα στα στρατόπεδα που επισκεπτόταν για να τσουγκρίσει αβγά µε τους στρατευµένους. Ετσι θα µπορούσε να πει κάποιος ότι το ζεϊµπέκικο ήταν ο χορός της Αλλαγής, όπως και κάθε τραγούδι στον συγκεκριµένο ρυθµό.
Στο «Χάραµα»
Το ζεϊµπέκικο του Ανδρέα έχει τη δική του ιστορία, που την περιγράφει στο εξαίρετο βιβλίο του ο Μίµης Ανδρουλάκης, που έχει τίτλο «Κάτω από τις στάχτες» (Εκδόσεις Πατάκη). Ο Ανδρέας έχει χάσει τις πρώτες εκλογές της Μεταπολίτευσης και απογοητευµένος ανακοινώνει στα κοντινά του στελέχη ότι θα ξαναγυρίσει στον Καναδά, για να συνεχίσει την ακαδηµαϊκή του καριέρα. Οπως περιγράφει γλαφυρά ο Ανδρουλάκης, ένας φίλος του Ανδρέα, ο Εκτορας, που
ήταν και καλός χορευτής, τον πείθει να πάνε στο «Χάραµα» του Τσιτσάνη για να διασκεδάσουν εν είδει αποχαιρετισµού της Ελλάδας. Κάποια στιγµή ο
Τσιτσάνης αφιερώνει στον Ανδρέα το επόµενο τραγούδι του «Είµαι της γερακίνας γιος, τι κι αν µ’ ανοίγουνε πληγές…». Ο Ανδρέας, ελαφρά πιωµένος, σηκώνεται και αρχίζει να χορεύει ζεϊµπέκικο. Το µαγαζί αποθέωσε τον Ανδρέα και αυτός προφανώς συγκινηµένος λέει ότι θα µείνει, θα παλέψει, θα κερδίσει, γιατί είναι της γερακίνας γιος!
Οπως αποκαλύπτει ο Ανδρουλάκης, «το σκηνικό δεν ήταν εντελώς αυθόρµητο». Οπως του είχε πει παρατρεχάµενος του Ανδρέα, «κλείσε µας καλού-κακού µερικά τραπέζια δίχως να το ξέρει ο Ανδρέας, µε γλεντζέδες οπαδούς του και ωραίες γυναίκες. Και ο Βασίλης (σ.σ. ο Τσιτσάνης) ήταν µιληµένος. Ο ‘‘Μεγάλος’’ είναι λιώµα, κοίτα να τον ανεβάσεις»…
Πηγή για τις χορευτικές επιδόσεις του Ανδρέα ήταν πάντα ο Γιώργος Κατσιφάρας, που ήταν ο µόνιµος συνοδός του, αλλά και δεινός χορευτής κυρίως του χασάπικου. Μπορεί ο Κατσιφάρας να του είχε δείξει κάποια βήµατα ή και φιγούρες του ζεϊµπέκικου, αλλά ο ίδιος ο Ανδρέας είχε αποκαλύψει κάποτε πώς εξοικειώθηκε µε τον συγκεκριµένο χορό. Είχε πει ότι έµαθε τον χορό αυτό όταν συναναστρεφόταν προπολεµικά κάποιους αριστερούς και µαρξιστές που διασκέδαζε µαζί τους. Χωρίς αυτό να µην ανταποκρίνεται στην πραγµατικότητα, εν τούτοις η σχετική «αποκάλυψη» του Ανδρέα ήταν άλλη µία στοχευµένη κίνηση ώστε να δεξει ότι είχε σχέσεις µε τον αριστερό χώρο. Αλλωστε και την περίοδο της χούντας, που ήταν στο εξωτερικό, είχε την ευκαιρία να δείχνει τις χορευτικές του ικανότητες στα γλέντια που διοργάνωναν οι ελληνικοί σύλλογοι των οµογενών. Το ότι αυτοσχεδίαζε συγχρόνως χορεύοντας ο Ανδρέας είναι γεγονός. Γι’ αυτό και κάποιο βράδυ η παρέα του τον παρακολουθούσε αµήχανη, καθώς, ενώ η ορχήστρα έπαιζε ένα χασάπικο, ο Ανδρέας σηκώθηκεκαι άρχισε να ρίχνει γυροβολιές ζεϊµπέκικου!Το «Περιβόλι τ’ ουρανού» δεν ήταν το µοναδικό κέντρο διασκέδασης -πολιτιστικό κέντρο κατά το άλλο κορυφαίο στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, τον Γιαννόπουλο- που επισκεπτόταν για να διασκεδάσει ο Ανδρέας και να ρίξει άµα του άρεσε το τραγούδι και τη δικιά του ζεϊµπεκιά. Πήγαινε και στα µαγαζιά όπου τραγουδούσαν η Σωτηρία Μπέλλου και ο Τσιτσάνης και κάθε καλλιτέχνης σαν κι αυτούς θεωρούσε ιδιαίτερη τιµή όχι απλώς να έχει επισκεφθεί το κέντρο που τραγουδάνε ο Ανδρέας, αλλά και να έχει ανεβεί και στην πίστα να ρίξει και τις δικές του γυροβολιές. Εξυπακούεται ότι όταν ανέβαινε στην πίστα ο Ανδρέας δεν σηκωνόταν κανένας άλλος να χορέψει και απλώς όλο το µαγαζί συνόδευε τον χορό του µε ρυθµικά παλαµάκια. Το αν όταν χόρευε ο Ανδρέας ήταν νηφάλιος ή είχε πιει κανένα ποτηράκι παραπάνω, αυτό το ήξεραν οι γύρω του…
Με το ποτό χαλάρωνε…
Η αλήθεια είναι ότι µε το ποτό χαλάρωνε ο Ανδρέας. Υπάρχει µάλιστα και το εξής ανεκδοτολογικό περιστατικό, αναφορικά µε το πιοτό. Οι σχέσεις πολιτικής
εξουσίας και Εκκλησίας έχουν περάσει, ως γνωστόν, από πολλές διακυµάνσεις στα χρόνια της Μεταπολίτευσης. Η αρχή είχε γίνει επί Ανδρέα Παπανδρέου,
όταν µετά τον πρώτο ανασχηµατισµό ο νέος υπουργός Παιδείας και Θρησκευµάτων, Αντώνης Τρίτσης, είχε ετοιµάσει σχετικό νοµοσχέδιο για τον χωρισµό Εκκλησίας και κράτους. Και τότε το ζήτηµα είχε προκαλέσει σάλο, αλλά διευθετήθηκε σε… δευτερόλεπτα. Πώς;
Χωρίς τυµπανοκρουσίες και άλλα πανηγυριώτικα ανέβηκε µόνος του στο Καστρί ο τότε Αρχιεπίσκοπος Σεραφείµ για να συναντήσει τον Ανδρέα. Αρχισαν
να τρώνε και να πίνουν τσίπουρα Ανδρέας και Σεραφείµ. Οπότε ο τελευταίος, σε κατάσταση ηµιευθυµίας από το ποτό και βλέποντας ότι και ο Ανδρέας ήταν στα ίδια κέφια, γυρίζει και του λέει: «Βρε Ανδρέα, τι πας να κάνεις; Ξέρεις τι αναστάτωση θα δηµιουργήσεις;». Και ο Ανδρέας, ανταποκρινόµενος, «άδειασε» τον Τρίτση.
Τον έβγαλε στον πρώτο ανασχηµατισµό από την κυβέρνηση… γει τις φτερούγες του, όπως µε αρκετό λυρισµό έχει περιγράψει σε βιβλίο του ο γιος του Νίκος
τον συχνό αυτόν χορό του πατέρα του. Ποιο ζεϊµπέκικο του άρεσε του Ανδρέα να χορεύει και όταν άκουγε το σχετικό τραγούδι δεν µπορούσε να αντισταθεί και να
µην ανεβεί στην πίστα; Ηταν το τραγούδι της Ρίτας Σακελλαρίου «Αυτός ο άνθρωπος», που το άκουγε στο «Περιβόλι τ’ ουρανού», στις παρυφές της Πλάκας, απέναντι σχεδόν από τους Στύλους του Ολυµπίου ∆ιός, όπου συνήθιζε να πηγαίνει µαζί µε τον Γιώργο Κατσιφάρα, αλλά και µε τον Μένιο Κουτσόγιωργα, τους πλέον έµπιστούς του. Ο Κατσιφάρας, χαµηλών τόνων στέλεχος αλλά ευρύτερα γνωστός από τη φράση του ότι «αν δεν ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν θα µας ήξερε ούτε ο θυρωρός της πολυκατοικίας µας», ήταν και αυτός χορευτής του ζεϊµπέκικου και µάλιστα δεινός. Οπως, δε, συµβαίνει µε τους λαοπρόβλητους ηγέτες, τα στελέχη του επιχειρούσαν να τον µιµηθούν και είχαν υιοθετήσει το ζεϊµπέκικο στο χορευτικό τους ρεπερτόριο, όπως λ.χ. ο Ακης Τσοχατζόπουλος, ως υπουργός Αµυνας, που το χόρευε κάθε Πάσχα στα στρατόπεδα που επισκεπτόταν για να τσουγκρίσει αβγά µε τους στρατευµένους. Ετσι θα µπορούσε να πει κάποιος ότι το ζεϊµπέκικο ήταν ο χορός της Αλλαγής, όπως και κάθε τραγούδι στον συγκεκριµένο ρυθµό.
Κυριακάτικη Απογευματινή
