Τα ταραγμένα χρόνια που ακολούθησαν την ελληνική ήττα στον πόλεμο του 1897 με την Τουρκία είχαν σημαντικές πολιτικές εξελίξεις για τη χώρα. Ενας σημαντικός παράγοντας που έμελλε να συμβάλει στη διαμόρφωση καθοριστικών πολιτικών αλλαγών ήταν και ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος, που συγκροτήθηκε από ομάδα υπαξιωματικών, επικεφαλής των οποίων ήταν ο ταγματάρχης Γεώργιος Καραϊσκάκης, εγγονός του ήρωα του ’21. Συμμετείχαν επίσης ο Θεόδωρος Πάγκαλος, ο Επαμεινώνδας (Παμίκος) Ζυμβρακάκης, ο Νικόλαος Πλαστήρας και ο Γεώργιος Κονδύλης. Πλην του Ζυμβρακάκη, οι άλλοι τρεις υπήρξαν πρωταγωνιστές αντίστοιχων στρατιωτικών πραξικοπημάτων στις επόμενες δεκαετίες.
Η συγκρότηση του Συνδέσμου και η σύνταξη προγραμματικών αρχών, που θα υποβαλλόταν στην τότε κυβέρνηση Θεοτόκη, προκάλεσαν την πτώση της. Την κυβέρνηση Θεοτόκη διαδέχθηκε η κυβέρνηση Ράλλη, η οποία όμως είχε προκαλέσει την μήνιν του Στρατιωτικού Συνδέσμου λόγω της κατευναστικής πολιτικής απέναντι στην Τουρκία που εξερρέθιζε τους στρατιωτικούς, καθώς ήταν νωπή η ήττα του 1897.
Στις 15 Αυγούστου του 1909 και σε αντίδραση προς τις διώξεις αξιωματικών, στις οποίες είχε προβεί η κυβέρνηση Ράλλη λόγω της στάσης του Συνδέσμου, αυτός έκανε κίνημα εγκαινιάζοντας συγχρόνως μία εποχή που χαρακτηρίστηκε και από συχνές στρατιωτικές παρεμβάσεις. Βασικό αίτημα του Στρατιωτικού Συνδέσμου ήταν η απομάκρυνση από το στράτευμα του διαδόχου Κωνσταντίνου και των λοιπών πριγκίπων. Οι όροι αυτοί του Στρατιωτικού Συνδέσμου έγιναν αποδεκτοί από τη νέα κυβέρνηση που είχε διαδεχθεί την κυβέρνηση Ράλλη.
Ηταν η κυβέρνηση του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη. Η αποδοχή των όρων είχε αποτέλεσμα να αποσυρθεί ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος στις μονάδες του κατόπιν διαταγής του επικεφαλής του, του συνταγματάρχη Νικολάου Ζορμπά, αν και μερίδα της κοινωνίας αλλά και ο φοιτητικός κόσμος απαιτούσαν την εγκαθίδρυση δικτατορίας.
Τον Οκτώβριο του 1909 ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος, διά του υπολοχαγού Ιωάννη Κονταράτου, βολιδοσκόπησε τον Ελευθέριο Βενιζέλο για να αναλάβει να υποδείξει πολιτική λύση. Περί τα τέλη του έτους -και συγκεκριμένα στις 28 Δεκεμβρίου- ο Βενιζέλος φτάνει στον Πειραιά και προτείνει τη λύση: να σχηματιστεί υπηρεσιακή κυβέρνηση και να προκηρυχθούν εκλογές για Αναθεωρητική Βουλή. Επειτα από αυτήν την πρόταση επέστρεψε στην Κρήτη, αλλά ήδη τα πράγματα ακολουθούσαν την τροχιά της ενεργού πλέον συμμετοχής του Βενιζέλου στις ελληνικές εξελίξεις και στον πρωταγωνιστικό του ρόλο σε αυτές.
Τον Αύγουστο του 1910 διεξάγονται εκλογές και νικητής αναδεικνύεται ο Ηνωμένος Συνασπισμός Κομμάτων στον οποίον συμμετείχαν παλαιοί πολιτικοί παράγοντες του τόπου, όπως ήταν οι Γ. Θεοτόκης, Δ. Ράλλης και Αλ. Ζαΐμης. Ο νικητής των εκλογών έδωσε ψήφο εμπιστοσύνης στον Στέφανο Δραγούμη ο οποίος ήταν ήδη πρωθυπουργός και έτσι συνέχισε να κυβερνά. Ομως ο Δραγούμης παραιτήθηκε και ο βασιλεύς Γεώργιος διόρισε στις 6 Οκτωβρίου του 2010 πρωθυπουργό τον Ελευθέριο Βενιζέλο.
Πώς όμως θα παρέμενε πρωθυπουργός μη διαθέτοντας την κοινοβουλευτική πλειοψηφία; Πρότεινε λοιπόν στον βασιλιά -και αυτός το αποδέχθηκε- να διαλυθεί η Βουλή και να προκηρυχθούν εκλογές. Αυτές οι περίπου… ιδιωτικές συνεννοήσεις του Γεωργίου και του Βενιζέλου κρίθηκαν αντισυνταγματικές από τα άλλα κόμματα κι έτσι αποφάσισαν να μη συμμετέχουν στις εκλογές που θα γίνονταν και που διεξήχθησαν στις 28 Νοεμβρίου του 1910, δίνοντας στο Κόμμα των Φιλελευθέρων του Βενιζέλου μεγάλη πλειοψηφία. Επί συνόλου 362 εδρών το κόμμα του κέρδισε τις 307.
Ηταν η Βουλή που σχηματίστηκε αυτή που αναθεώρησε το Σύνταγμα που ίσχυε από το 1864 και ψήφισε το νέο Σύνταγμα του 1911, το οποίο πάντως δεν άλλαζε ούτε το πολίτευμα αλλά ούτε και τη δομή της πολιτείας όπως ήταν οργανωμένη μέχρι τότε. Επιπλέον το εκλογικό αυτό αποτέλεσμα -στο οποίο βεβαίως συνετέλεσε και η αποχή των άλλων πολιτικών παραγόντων- έδωσε τη δυνατότητα στον Ελευθέριο Βενιζέλο να κυβερνήσει μέχρι τον Φεβρουάριο του 1915.
Σημειωτέον ότι ο συνταγματικός νομοθέτης της εποχής είχε επηρεαστεί ως προς συγκεκριμένες αρχές του νέου Συντάγματος από θέσεις που χρόνια πριν είχε διατυπώσει ο Χαρίλαος Τρικούπης.
Μερικές ενδεικτικές αλλαγές σε σχέση με το Σύνταγμα του 1864 ήταν οι εξής:
*Δινόταν έμφαση στα ανθρώπινα δικαιώματα και προστατευόταν η προσωπική ασφάλεια, εξασφαλιζόταν η φορολογική ισότητα, το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι και το απαραβίαστο της κατοικίας.
*Η εκπαίδευση καθίστατο και θεσπιζόταν η δωρεάν παροχή της.
*Προστατευόταν το δικαίωμα της ιδιοκτησίας.
*Προβλεπόταν η απαλλοτρίωση ακινήτων για διανομή σε ακτήμονες.
**Θεσπιζόταν η μονιμότητα των δημόσιων υπαλλήλων.
*Ενισχυόταν η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης ως εξουσίας και καθιερωνόταν η ισοβιότητα των δικαστικών λειτουργών.
*Ιδρυόταν Εκλογοδικείο για την επίλυση διαφορών που προέκυπταν από βουλευτικές εκλογές.
*Προβλέφθηκε η επανίδρυση του Συμβουλίου της Επικρατείας ως ανώτατου διοικητικού δικαστηρίου.
*Προβλέφθηκε η απλοποίηση της διαδικασίας αναθεώρησης του Καταστατικού Χάρτη της χώρας (Συντάγματος).
*Καθιερώθηκε η καθαρεύουσα ως επίσημη γλώσσα του έθνους.
Εφημερίδα «Κυριακάτικη Απογευματινή»
