Η κατάχρηση αντιβιοτικών αποτελεί μια διαδεδομένη ανησυχία για τη δημόσια υγεία σε όλο τον κόσμο. Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ, διαγιγνώσκονται 2,8 εκατομμύρια κρούσματα λοιμώξεων ανθεκτικών στα αντιβιοτικά ετησίως και 35.000 άνθρωποι πεθαίνουν από αυτήν. Αλλά πώς ακριβώς τα βακτήρια αποφεύγουν τα αντιβιοτικά; Όπως αποδεικνύεται, τα βακτήρια είναι ανθεκτικοί μικροοργανισμοί που προσαρμόζονται στα αντιβιοτικά με διαφορετικούς τρόπους:
•Εγγενής αντίσταση — Μια αλλαγή στη δομή ή στα συστατικά μέσω της εξέλιξης τελικά δημιουργεί αντίσταση.
•Επίκτητη αντοχή — Τα βακτήρια αρχίζουν να αντιστέκονται στα αντιβιοτικά μέσω γενετικών μεταλλάξεων «δανειζόμενοι» DNA από βακτήρια που είναι ήδη ανθεκτικά.
•Γενετική αλλαγή — Τα βακτήρια είναι σε θέση να αλλάξουν την παραγωγή πρωτεϊνών, γεγονός το οποίο δημιουργεί συστατικά που τα αντιβιοτικά δεν μπορούν να αναγνωρίσουν και τελικά να εξαλείψουν.
•Μεταφορά DNA — Υπάρχει διασταύρωση μεταξύ διαφορετικών βακτηρίων, επιτρέποντάς τους να μοιράζονται ανθεκτικό DNA μέσω μεταφοράς γονιδίων.
Ωστόσο, η λήψη αντιβιοτικών είναι ένα από τα χειρότερα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για την υγεία σας. Σύμφωνα με νέα έρευνα, ακόμη και η χρήση τους για μικρό χρονικό διάστημα δημιουργεί ήδη διαρκείς αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου σας, καθιστώντας δύσκολη την ανάρρωση.
Η σύντομη χρήση αντιβιοτικών προκαλεί διαρκή αντίσταση στο έντερο
Σε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο «Nature», οι ερευνητές θέλησαν να εντοπίσουν εάν η βραχυπρόθεσμη χρήση αντιβιοτικών αλλάζει τα βακτήρια του εντέρου, συγκεκριμένα δημιουργώντας ανθεκτικά στα αντιβιοτικά στελέχη, και εάν αυτά έχουν διαρκείς επιπτώσεις στη συνέχεια.
•Τα αντιβιοτικά δημιουργούν αμέσως ανθεκτικά στελέχη — Στη μελέτη συμμετείχαν 60 υγιείς ενήλικες συμμετέχοντες στους οποίους χορηγήθηκαν 500 χιλιοστόγραμμα σιπροφλοξασίνης, ενός ευρέως συνταγογραφούμενου αντιβιοτικού, δύο φορές την ημέρα για πέντε ημέρες. Μετά την ανάλυση δειγμάτων κοπράνων σε διάστημα 20 εβδομάδων, οι ερευνητές κατέληξαν σε μια ανησυχητική αποκάλυψη — μέσα σε λίγες μόνο ημέρες, προηγουμένως ευαίσθητα βακτήρια εξελίχθηκαν σε ανθεκτικά στελέχη ικανά να επιβιώσουν από τη θεραπεία με αντιβιοτικά.
Περίπου το 10% των πληθυσμών βακτηρίων του εντέρου ανέπτυξαν γρήγορα αντοχή μέσω μιας μετάλλαξης σε ένα γονίδιο γνωστό ως gyrA. Αυτή η μετάλλαξη άλλαξε συγκεκριμένα ένα ένζυμο (DNA γυράση), καθιστώντας τη σιπροφλοξασίνη αναποτελεσματική έναντι αυτών των βακτηρίων.
•Η επίδραση του gyrA — Σύμφωνα με τη μελέτη, από τα 2,3 εκατομμύρια γενετικές παραλλαγές που εντοπίστηκαν με την ανακατασκευή 5.665 γονιδιωμάτων, 513 από αυτές μελέτησαν σαρωτικές αλλαγές στο γονίδιο gyrA. Επιπλέον, μια έκθεση του Medical Xpress που κάλυπτε την προτεινόμενη μελέτη σημείωσε: «Μόλις εγκατασταθούν, οι μεταπτώσεις gyrA παρέμειναν για περισσότερο από 10 εβδομάδες και προβλεπόταν να παραμείνουν ανιχνεύσιμες για έως και ένα έτος. Πρόσθετες μεταλλάξεις που σχετίζονται με την ανθεκτικότητα εμφανίστηκαν σε άλλα γονίδια, αν και αυτά τα συμβάντα ήταν λιγότερο συχνά και εμφανίστηκαν σε λιγότερα είδη».
•Τα ανθεκτικά βακτήρια έχουν διακριτές ανωμαλίες -συνήθως, τα βακτήρια που αναπτύσσουν αντοχή υφίστανται κάποια απώλεια φυσικής κατάστασης- την ικανότητα των βακτηρίων να προσαρμόζονται και να επιβιώνουν.
Ωστόσο, η μετάλλαξη gyrA που παρατηρήθηκε στην παρούσα μελέτη ουσιαστικά δεν είχε αρνητικό αντίκτυπο στη βακτηριακή λειτουργία. Με άλλα λόγια, αυτά τα ανθεκτικά βακτήρια δεν πλήρωσαν βιολογικό «τίμημα» για την αντοχή τους, καθιστώντας εξαιρετικά πιθανή τη μακροπρόθεσμη επιμονή τους.
•Τα ανθεκτικά στα φάρμακα βακτήρια πολλαπλασιάζονται με ταχύτητα και ευκολία — Η ομάδα παρατήρησε ότι κατά τη διάρκεια του πειράματος, πολλά άσχετα βακτηριακά είδη ανέπτυξαν ανεξάρτητα την ίδια μετάλλαξη gyrA. Αυτό δείχνει ότι τα βακτήρια προσαρμόζονται γρήγορα και προστατεύονται από τα αντιβιοτικά.
Το βασικό συμπέρασμα εδώ είναι ότι ακόμη και η βραχυπρόθεσμη χρήση αντιβιοτικών θέτει τις βάσεις για την επιμονή ανθεκτικών βακτηρίων και την πρόκληση μακροχρόνιας δυσβίωσης του εντέρου. Γνωρίζοντας αυτό, γίνεται σαφές ότι η αποφυγή αντιβιοτικών, εκτός εάν είναι απαραίτητο, είναι χρήσιμη για τη διατήρηση του μικροβιώματος του εντέρου σας και τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης ανθεκτικών στα αντιβιοτικά βακτηριακών λοιμώξεων.
Η ιστορία με μία ματιά
• Τα βακτήρια αναπτύσσουν αντοχή στα αντιβιοτικά μέσω πολλαπλών μηχανισμών, όπως η εγγενής αντοχή, οι γενετικές μεταλλάξεις και η μεταφορά DNA μεταξύ βακτηρίων, με τα ανθεκτικά στελέχη να παραμένουν στο έντερο για περίπου ένα έτος.
• Ακόμη και η σύντομη χρήση αντιβιοτικών μεταβάλλει μόνιμα την ποικιλομορφία του εντερικού μικροβιώματος, με τα ανθεκτικά βακτήρια να πολλαπλασιάζονται και τα ευεργετικά στελέχη να εξαλείφονται, δημιουργώντας μακροχρόνια δυσβίωση του εντέρου.
• Η συνολική κατανάλωση αντιβιοτικών σε μια χώρα επηρεάζει άμεσα την υγεία του εντέρου ενός ατόμου. Οι χώρες με υψηλή χρήση αντιβιοτικών φέρουν περισσότερα γονίδια αντοχής στα αντιβιοτικά, ακόμη και χωρίς να λαμβάνουν οι ίδιες αντιβιοτικά.
• Τα στελέχη Keystone επηρεάζονται από τα αντιβιοτικά και η συνολική ποικιλομορφία του εντέρου μειώνεται επίσης.
• Η προστασία της υγείας του εντέρου περιλαμβάνει την αποφυγή αντιβιοτικών, την κατανάλωση τροφών πλούσιων σε προβιοτικά καθημερινά, τη μείωση της πρόσληψης λινολεϊκού οξέος (LA), την υποστήριξη των βασικών βακτηρίων και την εξέταση φυσικών αντιμικροβιακών εναλλακτικών λύσεων.
Ανάλυση από τον Δρ. Τζόζεφ Μέρκολα
Πηγή:
*__ Even Short Periods of Antibiotic Usage Affect Long-Term Gut Health
https://articles.mercola.com/sites/articles/archive/2025/06/09/ [. . . ]
Εφημερίδα Απογευματινή
