Επιβλαβής η σωματική τιμωρία για τα παιδιά και τους εφήβους

Σε χώρες του χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος έχει αποκλειστικά αρνητικά αποτελέσματα, όπως κακή υγεία και άσχημη ακαδημαϊκή επίδοση
10:52 - 27 Αυγούστου 2025

Το 2006, ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών ζήτησε την απαγόρευση της σωματικής τιμωρίας -πράξεων σωματικής βίας για την πρόκληση πόνου που περιλαμβάνουν χαστούκια, τράνταγμα και ξυλοδαρμό- για τα παιδιά. Μέχρι σήμερα, 65 χώρες παγκοσμίως έχουν θεσπίσει πλήρεις ή μερικές απαγορεύσεις αυτής της πρακτικής. Οι περισσότερες από τις απαγορεύσεις θεσπίστηκαν σε χώρες υψηλού εισοδήματος (με ακαθάριστο εθνικό εισόδημα τουλάχιστον 14.000 δολαρίων κατά κεφαλήν), ενισχυμένες από την έκκληση του ΟΗΕ και από έρευνες που διαπίστωσαν αρνητικές συνέπειες σε πλουσιότερες χώρες.

«Ορισμένοι μελετητές έχουν υποστηρίξει ότι η σωματική τιμωρία μπορεί να έχει διαφορετικές επιπτώσεις σε χώρες όπου είναι πιο διαδεδομένη ή κοινωνικά κανονιστική, μια προοπτική γνωστή ως η υπόθεση της πολιτισμικής κανονιστικότητας», λέει ο επικεφαλής συγγραφέας Jorge Cuartas, επίκουρος καθηγητής Εφαρμοσμένης Ψυχολογίας στη Σχολή Πολιτισμού, Εκπαίδευσης και Ανθρώπινης Ανάπτυξης Steinhardt του NYU.

«Ωστόσο, η έλλειψη δεδομένων από χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος έχει καταστήσει δύσκολη την πλήρη κατανόηση της ισορροπίας μεταξύ των καθολικών και των ειδικών για το συγκεκριμένο πλαίσιο βλαβών της σωματικής τιμωρίας κατά την παιδική ηλικία».

Ανάλυση

Οι ερευνητές ανέλυσαν 195 μελέτες σχετικά με τη σωματική τιμωρία που δημοσιεύθηκαν μεταξύ 2002 και 2024. Οι μελέτες κάλυψαν 92 χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος (LMIC) και 19 αποτελέσματα που σχετίζονταν με τις σχέσεις γονέα-παιδιού, την ψυχική και σωματική υγεία, τη βίαιη συμπεριφορά, τις στάσεις απέναντι στη βία, τη χρήση ουσιών, τη γνωστική λειτουργία, τις κοινωνικοσυναισθηματικές δεξιότητες, τον ύπνο, τις κινητικές δεξιότητες και την πιθανότητα να γίνει κάποιος παιδί-εργάτης.

Διαπίστωσαν ότι η σωματική τιμωρία συσχετίστηκε σημαντικά με αρνητικές συνέπειες σε 16 από τα 19 αποτελέσματα: χειρότερες σχέσεις γονέα-παιδιού, θύμα βίας, άσκηση βίας (συμπεριλαμβανομένης της βίας μεταξύ συντρόφων στην ενήλικη ζωή), έγκριση βίας, προβλήματα σωματικής υγείας, προβλήματα ψυχικής υγείας, χρήση ουσιών, κακές ακαδημαϊκές επιδόσεις, μειωμένες γλωσσικές δεξιότητες, μειωμένη εκτελεστική λειτουργία, μειωμένες κοινωνικοσυναισθηματικές δεξιότητες, συνολικά προβλήματα συμπεριφοράς, εσωτερικευμένα προβλήματα συμπεριφοράς (π.χ. κατάθλιψη και απόσυρση), εξωτερικευμένες συμπεριφορές (π.χ. επιθετικότητα και καταστροφή), μειωμένη πρώιμη ανάπτυξη του παιδιού και ποιότητα ύπνου.

Τίποτα θετικό

Αξίζει να σημειωθεί ότι η μελέτη δεν διαπίστωσε θετικά αποτελέσματα που να σχετίζονται με τη σωματική τιμωρία. Δεν βρήκαν καμία επίδραση στις γνωστικές δεξιότητες, τις κινητικές δεξιότητες και την παιδική εργασία.

«Η συνέπεια και η ισχύς αυτών των ευρημάτων υποδηλώνουν ότι η σωματική τιμωρία είναι παγκοσμίως επιβλαβής για τα παιδιά και τους εφήβους. Στο μέλλον, απαιτείται περισσότερη έρευνα για τον εντοπισμό αποτελεσματικών στρατηγικών για την πρόληψη της σωματικής τιμωρίας σε παγκόσμια κλίμακα και τη διασφάλιση της προστασίας των παιδιών από όλες τις μορφές βίας, ώστε να υποστηριχθεί η υγιής ανάπτυξή τους», λέει ο Cuartas.

Αυτήν την έρευνα συνυπέγραψαν η Elizabeth T. Gershoff του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Ώστιν, ο Drew H. Bailey του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Irvine, η Maria Alejandra Gutiérrez του Πανεπιστημίου Yale και η Dana C. McCoy του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ.

Αυτή η έρευνα υποστηρίχθηκε από την Εθνική Ακαδημία Παιδείας/Υποτροφία Διατριβής Spencer, το Αμερικανικό Ψυχολογικό Ίδρυμα, την Εταιρεία Έρευνας για την Ανάπτυξη του Παιδιού και το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού και Ανθρώπινης Ανάπτυξης Eunice Kennedy Shriver (P2CHD042849).

Πηγή ιστορίας: https://www.sciencedaily.com/releases/2025/05/250505121800.htm | Ημερομηνία: 5 Μαΐου 2025 | Παροχή επιστ. υλικών: Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.

Εφημερίδα Απογευματινή