Κάνοντας μόνο μερικές χιλιάδες βήματα καθημερινά θα μπορούσε ενδεχομένως να αποτρέψει την εμφάνιση της νόσου Αλτσχάιμερ. Τα άτομα που πάσχουν από τη νόσο τείνουν να αντιμετωπίζουν εξουθενωτικές γνωστικές δυσκολίες, όπως απώλεια μνήμης και δυσκολία στην επικοινωνία, οι οποίες επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου. Ωστόσο, η σωματική δραστηριότητα μπορεί να επιβραδύνει αυτή τη σταθερά πτωτική πορεία.
Σε μια παρατηρητική μελέτη σε άτομα που διατρέχουν κίνδυνο εμφάνισης Αλτσχάιμερ, οι ερευνητές συνέδεσαν το περπάτημα μεταξύ 3.000 και 5.000 βημάτων την ημέρα με μια τριετή καθυστέρηση στη γνωστική παρακμή, σε σύγκριση με τα άτομα που κάνουν καθιστική ζωή. Για τα άτομα που περπατούσαν μεταξύ 5.000 και 7.500 βημάτων την ημέρα, η ανακούφιση φάνηκε να διαρκεί ακόμη περισσότερο – επτά χρόνια, σύμφωνα με έκθεση του νευρολόγου συμπεριφοράς της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ, Τζάσμιερ Τσάτβαλ, και των συναδέλφων του στις 3 Νοεμβρίου στο «Nature Medicine».
Η συσχέτιση πρέπει ακόμη να ελεγχθεί σε κλινική δοκιμή, λέει ο Τσάτβαλ, αλλά τα αποτελέσματα της ομάδας του υποδηλώνουν κάτι σημαντικό. Η ποιότητα ζωής για τα άτομα με Αλτσχάιμερ και τις οικογένειές τους συχνά μειώνεται κατακόρυφα στα μεταγενέστερα στάδια της νόσου. «Αν η νόσος μπορεί να καθυστερήσει», λέει, «αυτό μπορεί να έχει πολύ μεγάλο αντίκτυπο στη ζωή των ανθρώπων».
«Προηγούμενες μελέτες έχουν αναφέρει συνδέσεις μεταξύ της σωματικής δραστηριότητας και της καθυστερημένης εξέλιξης της νόσου Αλτσχάιμερ», λέει η Ντέμπορα Μπαρνς, επιδημιολόγος που μελετά την άνοια στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο, η οποία δεν συμμετείχε στην ερευνητική ομάδα. Ωστόσο, η νέα μελέτη εντοπίζει τον αριθμό των βημάτων όπου οι άνθρωποι αρχίζουν να βλέπουν οφέλη. Επίσης, «βοηθά να εξηγηθεί πώς», λέει.
Η ομάδα του Τσάτβαλ ανέφερε μια σύνδεση μεταξύ της άσκησης και της μικρότερης συσσώρευσης ορισμένων πρωτεϊνών της νόσου Αλτσχάιμερ στον εγκέφαλο. «Πρόκειται για έναν μηχανισμό που καταδεικνύει πώς η σωματική δραστηριότητα πιθανώς λειτουργεί για να επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου Αλτσχάιμερ», λέει η Μπαρνς.
Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο κοινή μορφή άνοιας. Στις Ηνωμένες Πολιτείες η άνοια επηρεάζει περισσότερα από 6 εκατομμύρια άτομα και ο αριθμός των κρουσμάτων αυξάνεται. Καθώς ο πληθυσμός των ηλικιωμένων αυξάνεται, οι επιστήμονες προβλέπουν ότι 1 εκατομμύριο ενήλικες ετησίως θα εμφανίσουν την πάθηση έως το 2060, φτάνοντας συνολικά σχεδόν τα 14 εκατομμύρια κρούσματα. Προς το παρόν δεν υπάρχει θεραπεία. «Ωστόσο, μπορεί να υπάρχουν πράγματα που οι άνθρωποι μπορούν να κάνουν για να καθυστερήσουν ή να αποτρέψουν την εμφάνιση των συμπτωμάτων», λέει ο Τσάτβαλ.
Η ομάδα του ανέλυσε δεδομένα από σχεδόν 300 άτομα, ηλικίας 50 έως 90 ετών, τα οποία δεν είχαν γνωστικά προβλήματα στην αρχή της μελέτης. Οι ερευνητές κατέγραψαν τον αριθμό των βημάτων που έκαναν καθημερινά οι συμμετέχοντες για μία εβδομάδα, εξέτασαν τις γνωστικές ικανότητές τους και σάρωσαν τον εγκέφαλό τους για να εντοπίσουν μια πρωτεΐνη που ονομάζεται «βήτα αμυλοειδής», η οποία μπορεί να αποτελεί πρώιμο δείκτη της νόσου Αλτσχάιμερ.
«Τα άτομα που έχουν αυτόν τον δείκτη μπορεί να αισθάνονται αναπόφευκτα ότι η κατάστασή τους θα επιδεινωθεί με την πάροδο του χρόνου», λέει ο Τσάτβαλ. «Αλλά η πραγματικότητα», λέει, «είναι ότι πολλοί άνθρωποι τα καταφέρνουν αρκετά καλά». Ήθελε να καταλάβει τι διακρίνει τους ανθρώπους που τα πάνε καλά από εκείνους που δεν τα καταφέρνουν.
Η ομάδα του Τσάτβαλ παρακολούθησε τους συμμετέχοντες στη μελέτη για εννέα χρόνια κατά μέσο όρο, πραγματοποιώντας γνωστικά τεστ ετησίως. Οι ερευνητές επανέλαβαν επίσης τις σαρώσεις εγκεφάλου πολλές φορές κατά τη διάρκεια της περιόδου μελέτης για να παρακολουθήσουν τόσο τη βήτα αμυλοειδή όσο και μία άλλη πρωτεΐνη που ονομάζεται «ταυ». Η ταυ σχηματίζει μπερδέματα στον εγκέφαλο των ατόμων με Αλτσχάιμερ και συσσωρεύεται μετά τη συσσώρευση της βήτα αμυλοειδούς. Είναι ένα σημάδι εξέλιξης της νόσου.
Άτομα που διατρέχουν κίνδυνο εμφάνισης νόσου Αλτσχάιμερ, ¬με βάση τις αρχικές σαρώσεις εγκεφάλου τους, είχαν λιγότερη συσσώρευση ταυ με την πάροδο του χρόνου αν ήταν έστω και κάπως δραστήρια, διαπίστωσε η ομάδα. Αυτό σε σύγκριση με άτομα που περπατούσαν λιγότερα από 3.000 βήματα την ημέρα. Και η λιγότερη συσσώρευση ταυ σήμαινε γενικά περισσότερη γνωστική λειτουργία. Οι ελάχιστα δραστήριοι άνθρωποι, δηλαδή όσοι κατέγραφαν 3.000 έως 5.000 βήματα καθημερινά, είδαν 40% λιγότερη γνωστική εξασθένηση από τα άτομα που έκαναν καθιστική ζωή, παρατήρησαν οι ερευνητές.
«Το πιο σημαντικό συμπέρασμα είναι ότι αρχίζετε να βλέπετε τα οφέλη της άσκησης με μόλις 3.000 βήματα την ημέρα», λέει η Μπαρνς. Αυτό αντιστοιχεί σε περίπου 30 λεπτά καθημερινού περπατήματος.
Ο Τσάτβαλ ελπίζει ότι τα άτομα με υψηλό γενετικό κίνδυνο για Αλτσχάιμερ θα νιώσουν ενδυναμωμένα από τα αποτελέσματα. «Η σωματική δραστηριότητα μπορεί να είναι ένα πράγμα που μπορούν να κάνουν για να καθυστερήσουν τα συμπτώματα», λέει. Και, όπως έχουν δείξει οι επιστήμονες με άλλες παθήσεις, οι άνθρωποι μπορούν να δουν οφέλη με πολύ λίγο πόνο. «Αυτό που λέω στους δικούς μου ασθενείς», λέει, «είναι ότι κάθε μικρό πράγμα μετράει».
Πηγή: sciencenews.org
Εφημερίδα Απογευματινή – Επεξεργασία κειμένων Μέγκαν Ρόσεν
