Επειτα από οκτώ χρόνια αναµονής ολοκληρώθηκαν -µε απόλυτη επιτυχία- τα γυρίσµατα της νέας µεγάλης κινηµατογραφικής παραγωγής του διεθνούς φήµης, βραβευµένου Κρητικού σκηνοθέτη Γιάννη Σµαραγδή για τη ζωή και το έργο -µε το παγκόσµιο αποτύπωµα- του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας, Ιωάννη Καποδίστρια. Η οµώνυµη ταινία «Καποδίστριας», που γυρίστηκε φυσικά στην Κέρκυρα και το Ναύπλιο, σε Μάνη, Υδρα, Μονή Καισαριανής, αλλά και σε Ρουµανία και Ελβετία, µε προϋπολογισµό 5 εκατοµµύρια ευρώ, βρίσκεται στο στάδιο του µοντάζ. Σκοπός, η πολυαναµενόµενη πρεµιέρα να πραγµατοποιηθεί την παραµονή των Χριστουγέννων. Ο δηµιουργός της, µιλώντας στην «Κυριακάτικη Απογευµατινή», επικεντρώνεται στις λεπτοµέρειες για την υλοποίηση αυτού του µεγάλου ονείρου του, που έγινε πραγµατικότητα. Και είναι χειµαρρώδης µαζί και αποκαλυπτικός.
Περιγράψτε µας αρχικά το κλίµα στα γυρίσµατα…
Ηταν σαν να συµµετείχαµε στην Ανάσταση. Οι παρευρισκόµενοι ήταν σαν να παρακολουθούσαν τελετουργία. Κοµπάρσοι δεν ήθελαν να πληρωθούν, θεωρούσαν τη συµµετοχή τους ένα είδος χρέους προς τον Καποδίστρια. Ζήσαµε µεγάλες συγκινήσεις. Σε γύρισµα στη Μάνη ήταν µαζί µας απόγονος του Καποδίστρια από την Κέρκυρα. Την ώρα της σύγκρουσης του Καποδίστρια µε έναν από τους προύχοντες ξέσπασε σε λυγµούς. Εγώ όχι απλώς έκλαιγα, αλλά σπάραζα στο κλάµα – δεν ντρέποµαι να το λέω. Κάποιες στιγµές δεν µπόρεσα να συγκρατήσω τους λυγµούς µου. Ελεγε ο Οδυσσέας Ελύτης ότι «τα δάκρυα είναι και αυτά πατρίδα που δεν χάνεται».
Ποια σεκάνς ξεχωρίζετε;
Κάθε καρέ του έργου το διέπει υπόγεια, βαθιά συγκίνηση. Είναι σαν τελετουργία σεβασµού και αγάπης για έναν άνθρωπο που αγάπησε την Ελλάδα πιο πολύ από την ύπαρξή του – για να ανεβεί όλο τον Γολγοθά…
Πώς επιλέξατε τον Αντώνη Μυριαγκό για Καποδίστρια;
Ηµασταν πολύ απελπισµένοι και µου τηλεφώνησε ένας φίλος αρχιτέκτονας από τον Λίβανο, λέγοντάς µου ότι είχε δει παράσταση µε τον Μυριαγκό και µου πρότεινε να τον δω. Με το που αντίκρισα φωτογραφία του, είπα: «Αυτός θα παίξει τον Καποδίστρια, βρείτε τον τώρα». Οταν του το ανακοίνωσα, στο γραφείο µου πια, έµεινε στήλη άλατος. Μου είπε «βεβαίως». Για ένα χρόνο, ακολουθούσε ειδική διαδικασία για να µπει στο πετσί του ρόλου. Οταν είδαν το αποτέλεσµα οι συγγενείς του Καποδίστρια είπαν: «Είναι της οικογένειάς µας». Η γυναίκα µου από τους ουρανούς, ή ο ίδιος ο Καποδίστριας µού τον έστειλαν.
Στα γυρίσµατα πώς εµφυσούσατε ψυχή στους ηθοποιούς;
Τους έλεγα ότι υπηρετούµε κάτι ανώτερο από την ύπαρξή µας.
Τι θα έλεγε ο Καποδίστριας στον σύγχρονο Ελληνα αν ζούσε;
Πρέπει να δείτε την ταινία, για να πάρετε την απάντηση. Από το έργο απορρέει και το µείζον θέµα που αφορά ποια Ελλάδα µπορούµε να κατακτήσουµε. Ο Καποδίστριας είναι ο φάρος του µέλλοντος. Κατά κοινή οµολογία, άλλωστε, δεν υπήρξε αγνότερος πατριώτης από αυτόν. Πέθανε για µια κυρίαρχη Ελλάδα που ήθελε να φωτίζει – όχι να µιµείται το φως των ξένων όπως συµβαίνει τώρα.
Ποιος τόπος από όσους επισκεφθήκατε είχε µεγάλο συναισθηµατικό βάρος;
Η Κέρκυρα φυσικά. Οταν περνούσε από την πλατεία ο Αντώνης ντυµένος Καποδίστριας, για να πάει στο γύρισµα, ο κόσµος τον χαιρετούσε µε δέος, σαν να ήταν ο αληθινός Καποδίστριας. Οι περισσότεροι απ’ όσους έπαιξαν -καθηγητές, δάσκαλοι, δικηγόροι, γιατροί- δεν θέλησαν να πληρωθούν. Εκλαψα, κατασυγκινηµένος, και γι’ αυτό.
Τι συνέβη, τελικά, µε τα χρήµατα του έργου; Υπήρξε σαµποτάζ;
Ναι. Ο Καποδίστριας έλεγε στη συµµορία που τον σκότωσε: «23 είστε οι φατρίες που καταστρέφουν την Ελλάδα». Μία από τις φατρίες σήµερα είναι η φατρία του ελληνικού κινηµατογράφου. Ηταν ένα µαγαζί κόντρα στις βουλές του υπουργείου Πολιτισµού, που µε απέρριψε. Οµως, η υπουργός Λίνα Μενδώνη βοήθησε την ταινία. Ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια το Ελληνικό Κέντρο Κινηµατογράφου µετατράπηκε σε ΕΚΚΟΜΕ∆: εκεί υπάρχει αντικειµενικότητα και ο Λεωνίδας Χριστόπουλος. Τελικά, ο Ευάγγελος Στασινόπουλος, του Κοινωφελούς Ιδρύµατος Κοινωνικού και Πολιτιστικού Εργου, έβαλε τα περισσότερα χρήµατα, αλλιώς δεν θα γινόταν ποτέ η ταινία. Είναι καλός Ελληνας ευπατρίδης. Χωρίς να γνωριζόµαστε, είδε ότι εµποδίζεται η ταινία και κινητοποιήθηκε. Η «συµµορία» του κινηµατογράφου παρακολουθούσε τα τηλέφωνά µου: κάθε φορά που πήγαινα σε τράπεζες που είχαν χρηµατοδοτήσει παλαιότερες ταινίες µου, µπλόκαραν τη χρηµατοδότησή µου. Εγινε κανονικός πόλεµος για τον Καποδίστρια και είναι ντροπή για την Ελλάδα. Στο διά ταύτα, από το ΕΚΚ είχα ζητήσει 200.000 ευρώ… Και τελικά, δεν ξέρω πώς έγινε η ταινία. Ξυπνάω κάθε πρωί και νιώθω ότι δεν έχει τελειώσει ακόµα. Με πλήγωσαν κακόβουλοι Ελληνες, όπως πλήγωσαν τον Βαγγέλη Παπαθανασίου, τον Οδυσσέα Ελύτη όταν πήρε το Νόµπελ, τον Γιώργο Σεφέρη, τον Νίκο Καζαντζάκη, που «έφυγε» στη Γαλλία.
Το όραµά σας όµως εκπληρώθηκε;
Βεβαίως, η ταινία δεν λαβώθηκε ούτε ένα χιλιοστό εν κατακλείδι. Εκανα το καθήκον µου. Τώρα είµαι ήσυχος.
Κυριακάτικη Απογευματινή
